Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1858

Verhandelingen en Berigten, betrekkelijk het Zeewezen, de Zeevaartkunde en de daarmede in verband staande Wetenschappen. Redactie: Jacob Swart, en medewerking van H. Huygens, P.A. Leupe, Mr. J.A. Molster, D.G. Muller, P.M. Brutel de la Rivière, A.E. Tromp, enz. enz. Nieuwe volgorde. Jaargang 1857. N^o. 1. Te Amsterdam, bij de Wed. G. Hulst van Keulen. 1857. In gr. 8vo. 174 en 76 bl. f 8-: per Jaarg.

Een tijdschrift, dat reeds eenige jaren bestaan heeft, zou men haast mogen onderstellen genoegzaam bekend te zijn, althans bij hen, die regtstreeks belang hebben bij de zaken, welke het behandelt; en toch vreezen wij, dat het bij velen

[p. 18]

weinig meer dan bij name bekend is. Toegewijd aan de verspreiding van alles, wat het zeewezen, de zeevaartkunde betreft, is het de belangstelling van iederen Reeder, Scheepsbouwmeester en Gezagvoerder overwaardig, wijl het hem de gelegenheid aanbiedt kennis te nemen van hetgeen in den vreemde en ook op eigen bodem beproefd en ondernomen wordt, om de belangen der zeevaart te bevorderen. Immers de laatste jaren hebben voldingend bewezen, dat op dit terrein ook nog veel kan gedaan worden om de scheepvaart meer en meer aan de eischen van onzen tijd, welke zijn: een veilige, spoedige en goedkoope overtogt, te doen beantwoorden. De tegenwoordige resultaten zijn verkregen door onvermoeide zamenwerking van velen, en laakbaar is het in hem, die, gehecht aan het oude, niet alleen ongeneigd is om het verkregene in toepassing te brengen en door nieuwe waarnemingen te staven of wel uit te breiden, maar zelfs nalaat er zich mede bekend te maken. Dit moest zoo niet wezen in een land waar zoo vele duizenden een direct belang bij den bloei der zeevaart hebben.

Wij willen gaarne toegeven, dat het den Reeder, en vooral zijnen deelhebbers, in lang niet onverschillig is, of zijne schepen lange of korte reizen maken, in vergelijking van andere schepen, alsmede dat na eene lange, onvoorspoedige reis den kapitein eene min gunstige ontvangst wacht; doch aan een bepaald onderzoek naar de gegrondheid van de opgegeven oorzaken, meenen wij te mogen twijfelen. Liggen die oorzaken buiten het bereik van den gezagvoerder, bij voorbeeld in den bouw van het schip, of in wind en weêr, zoo is het niet aan hem te wijten, maar wijst zijn journaal uit, dat hij zijn koers genomen heeft door die streken, waar de wetenschap voor dien tijd stilte of tegenwind aanteekent, dan moet de langere duur van zijne reizen aan onkunde of gehechtheid aan ouden sleur toegeschreven worden; en een zoodanige werkt niet in het belang der reederij. Zal de tijd komen, dat hierover wordt nagedacht, dan is bekendheid met hetgene er op dit gebied gebeurt, een eerste vereischte; en om daartoe te geraken, biedt het aangekondigde tijdschrift eene goede gelegenheid aan.

Met het begin dezes jaars is eene nieuwe volgreeks in het licht verschenen. - De inhoud van dit eerste nommer overtuigt ons van de zucht des ijverigen Redacteurs en zijne mede-

[p. 19]

werkers, om het tijdschrift aan zijn doel te doen beantwoorden. Afd. 1 begint met een uitvoerig en wèl geschreven verslag eener reis met het klipperschip met stoomvermogen, de Royal Charter van Liverpool naar Port-Philip, door m.h. jansen, Luitenant ter zee, 1^ste klasse. Uit de geleidende missive blijkt, dat deze reis door gemelden officier op last van 't Gouvernement is geschied, ten einde tot eene grondige vergelijking te komen tusschen de verschillende stelsels der zeeschepen. Wij juichen deze handelwijze des Gouvernements toe, en verblijden ons dat langs dezen weg ook anderen hun voordeel kunnen doen, met kennis te nemen van de belangrijke opmerkingen, wat den bouw van het schip, de inrigting van het tuig, de plaatsing der masten, de compassen, enz. enz. betreft. Verder vindt men in deze Afdeeling het jaarlijksch verslag van het Collegie Zeemanshoop; - iets over het vervoer van Landverhuizers, door h.a. van der speck obreen, Hoofd-Ingenieur bij de Marine, dat wij met belangstelling hebben gelezen; - Verslag over handel en scheepvaart over 1855; - het Tractaat van handel en scheepvaart tusschen Nederland en Oostenrijk; - Bekendmaking van den provincialen Directeur der douanen te Koningsbergen, omtrent af te leggen verklaringen bij goederen, die te Memel worden ingevoerd; - verrigtingen der Noord- en Zuid-Hollandsche Reddingmaatschappij over 1855-1856. - Eenige mededeelingen over p. Baron melvill van carnbée en de commissie tot het oprigten van een monument voor genoemden zeeman. - Beschrijving eener Typhon, medegedeeld door den Luitenant ter zee Jonkheer a. meijer; - Verslag van de Commissie voor de Stroom- en Windkaarten, uit het Collegie Zeemanshoop, over het jaar 1856, waaruit aan den eenen kant blijkt de toenemende zucht om de scheepsjournalen in waarde en belangrijkheid te doen winnen, doch ook aan den anderen kant, dat de waarnemingen wegens de mindere geschiktheid der gebruikte instrumenten nog niet geheel te vertrouwen zijn; - Berigt van de benoeming eener Commissie ter bevordering van de wetenschappelijke zeevaart bij het Collegie Zeemanshoop, waaruit bij vernieuwing de belangstelling blijkt, welke het bestuur en de leden aan de zeevaart schenken; - korte berigten, mededeelingen en opmerkingen betrekkelijk zeevaart, aardrijkskunde, de koloniën, enz., overgenomen uit dagbladen, enz.

[p. 20]

De tweede Afdeeling bevat: Vrijmoedige gedachten omtrent de Nederlandsche Zeemagt in de West-Indiën, door Jonkheer h. de vaynes van brakell, kapitein ter zee, welke zeer geschikt zijn om den stand van zaken in die gewesten nader te leeren kennen; - het Rapport over het buigen van hout, door a.e. tromp, Hoofd-Ingenieur der Marine, verdient in ruime mate de aandacht van heeren scheepsbouwmeesters. - Opleiding van oorlogsmatrozen in Engeland, uit fraser's Magazine, vertaald, waaruit het doeltreffende van dit stelsel blijkt. - Beschrijving van eenen transporteur met wijzers, dienende om bij opnemingen van zeegaten en vaarwaters, het punt van waarneming in de kaart te plaatsen, door a.e. thierens, Inspecteur van het loodswezen, enz. - Nog iets over den Electrobalistischen slinger, door j.a. van de velde, Luitenant ter zee, 1^e klasse, naar aanleiding van eenige tegenbedenkingen van f.a.t. delprat, kapitein der artillerie. - Iets over de Zee-Artillerie, verkort vertaald uit The U.S. Naut. Mag. and Nav. Journ., en eindelijk eene mededeeling van Nieuwe Reglementen op de exercitiën met het geschut, aan boord van de schepen en vaartuigen van oorlog der Koninklijke Nederlandsche Marine; de Mutatiën, enz. bij de Marine, van 1 Januarij tot 1 April 1857, alsmede eene opgave der in dienst zijnde oorlogsbodems op 1 April 1857. Uit deze bloote opgave blijkt genoegzaam de belangrijkheid en de groote verscheidenheid van de onderwerpen, welke het tijdschrift behandelt. Wij hebben de meeste stukken met belangstelling gelezen, en durven ze gerust aanbevelen aan allen, die, hetzij regtstreeks, hetzij zijdelings, met het zeewezen en de zeevaart in betrekking staan, of die nog prijs stellen op dezen gewigtigen tak van ons volksbestaan.