Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1857

Twee Adressen aan de Algemeene Synode der Nederlandsche Hervormde Kerk, ter indiening bij hare aanstaande Julij-

[p. 555]

vergadering in gereedheid gebracht door Mr. is. da costa. Te Amsterdam, bij H. de Hoogh. 1857. In gr. 8vo. 8 bl. f :-10.

Het eerste dezer adressen begeert van de Synode: ‘opheffing der verplichtheid voor de genen die naar het Leeraarsampt in de Nederlandsche Hervormde Kerk staan, om hunne opleiding bij eene Nederlandsche Theologische Faculteit, met name eene onzer Nederlandsche Hoogescholen, ontfangen te hebben’; het tweede verlangt ‘een onbepaalde verdaging van de aangekondigde herziening der Nederduitsche Bijbelvertaling.’

Wij hebben de lijst van de leden der Synode op dit oogenblik niet voor ons; doch zoo ver ons geheugen reikt, komt daarop niemand voor, die met den Heer d.c. instemt. Onder zulke omstandigheden kunnen zijne adressen bezwaarlijk als ernstig gemeende verzoekschriften beschouwd worden, maar moet men ze nemen voor bloote reservatiën van regt. Als zoodanig staan ze d.c. zeker volkomen vrij; maar kunnen ze hem en de zijnen ook luttel baten. De Synode zal, vertrouwen wij, het eerste adres afwijzen, wijl men op een kerkelijk examen wel iemands aangeleerde kennis, maar noch zijne algemeene wetenschappelijke vorming en ontwikkeling, noch zijne voor een predikant zóó noodzakelijke wereld- en menschenkennis, gelijk men die alleen op universiteiten verkrijgen kan, vermag te beoordeelen: - wèl keuren wij 't hoogst wenschelijk, dat bij eene nieuwe regeling van 't hooger onderwijs een wat naauwlettender zedelijk toezigt en tucht worde ingevoerd, ten einde de wereld- en menschenkennis der studerende jongelingschap niet in zondenkennis verbastere; - de Synode zal, vertrouwen wij, ook het tweede adres afwijzen, wijl de ware eerbied voor den Bijbel toch wel daarin zal gelegen zijn, dat men hem overeenkomstig de meening zijner schrijvers versta, 't geen met de oude Statenvertaling niet wel mogelijk is, en wijl niet iederéén zóó van den partijgeest doortrokken is als de Heer d.c., die geene vertaling des Bijbels mogelijk acht, zonder dat het aan toon, gang en gehalte daarvan blijken zou, of men rationalist dan supranaturalist ware, ja, die zelfs eene zóó geheel partijlooze (en dus de éénig waarheidlievende) bearbeiding der letter voor ‘bloot en dood werktuiglijk’ verklaart. In dit tweede adres wordt ook de qualifieatie der Synode tot het instellen eener Bijbelvertaling betwijfeld, als

[p. 556]

zijnde zij ‘een administratief kerkelijk lichaam’. Zij is dat, ja, maar niet alleen; want door Art. 11 van het Algemeen Reglement is haar o.a. ook de handhaving der Christelijke en Hervormde leer en de vermeerdering der Godsdienstige kennis toevertrouwd.

Intusschen kan men altoos ook van zijne tegenpartij nog wel wat leeren. Dat onze Bijbelvertalers zich aan den textus receptus zullen moeten houden, is ons van den beginne af een aanstoot geweest. Wij verlangen, evenzeer als d.c., van hen ‘geen vertaling met schikking nog naar dwaalbegrippen van hunnen tijd’; ‘geen Bijbelvertaling voor het volk, terwijl zij voor zich zelve eene nog andere en betere kennen’. En dat ‘de taal, in welke de overzetting geschiedt, een zoo bijkomstig punt is geacht, dat de bepaalde zorg daarover als een latere arbeid, na voltooijing der herziening zelve, aan twee Reviseurs is overgelaten’, achten wij mede eene niet onbillijke grieve. Met dit een en ander - al is 't op den wenk van haren antagonist - te verhelpen, toone de Synode eene wijze edelmoedigheid!

Dan, op den omslag der beide genoemde adressen ontmoeten we nog een derde adres: Aan den Koning. 't Is van dezen opmerkelijken inhoud: ‘Moge het Uwer Majesteits Regering behagen kennis te nemen van de voor Kerk en Natie gewichtige aangelegenheden, in beide Adressen besproken. Verre ligt voorzeker van den Ondergeteekende het denkbeeld, om in het inwendige van Godsdienstaangelegenheden de tusschenkomst van den Staat te verlangen. Met een des te geruster gemoed brengt hij bij U.M. den ernstigen wensch en het nederig verzoek in, dat bij name de bij Adres I gevraagde opheffing der bepalingen, waardoor de Nederlandsche Hervormde Kerk zich aan de Oppermacht der Wetenschap van onze Lands Academiën heeft prijs gegeven, door den zedelijken invloed van U.M.s Regering ondersteund en bevorderd moge worden.’

Als wij wèl zien, wil de Heer d.c., dat Z.M.s Regering aan de letter van het ‘geen jus in sacra’ getrouw blijve, maar ten gunste van ééne Godsdienstige rigting het beginsel door zijdelingschen invloed krenke. Of dat eerlijk, en dus Christelijk, gehandeld zou zijn? Wij hebben betere gedachten van Z.M.s Regering.

v.p.