Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1857

Nederlandsch Handelsregt. Door Mr. J.A. Molster. (Volksbibliotheek, N^o. 53.) Te Amsterdam, bij H.W. Weytingh. 1857. In post 8vo. 38 en 2 bl. Bij inteek. f :-22½, buiten inteek. f :-25.

De tegenwoordige tijd heeft in zekere mate eene Encyclopedistische tint. Ieder beschaafd man wil althans eenige kennis van de verschillende vakken van studie en wetenschap. - Nu is er eene soort van literatuur, bij welker beoordeeling dat verschijnsel niet mag worden voorbijgezien. Wij brengen daaronder van de voormelde Volksbibliotheek N^o. 53, bevattende het Nederlandsch Handelsregt, door Mr. j.a. molster zaâmgesteld. De Hr. m. bezit de gelukkige gave om een onderwerp als te populariseren. Zoo heeft hij ook hier hoofdzakelijk den voornamen inhoud van 't Wetboek van Koophandel voor 't publiek leesbaar gemaakt. Immers wij zouden het een zwaren arbeid voor een niet-regtsgeleerde achten, dat Wetboek (als alle Wetten in den meest onbehagelijken vorm geschreven) van Art. 1 tot en met Art. 923 te doorlezen. En toch, wie het boekje van den Heer m. heeft doorlezen, hij zal van de hoofdzaken, in dat Wetboek vervat, eenig denkbeeld hebben verkregen.

Het boekje is in twee Afdeelingen verdeeld. De eerste heeft tot opschrift: Landhandel, - de laatste: Zeehandel. Of die onderscheiding wetenschappelijk juist is, kan misschien in twijfel getrokken worden. Immers, ofschoon het 2^de Boek van het Wetb. v. Kooph. bij uitsluiting handelt van de regten en

[p. 454]

verpligtingen uit scheepvaort voortspruitende, handelt daarom het 1^ste Boek nog niet bij uitsluiting over den Landhandel, maar, - zoo als het dan ook te regt ten titel voert - over den koophandel in het algemeen. - Het 3^de Boek van het Wetb. v. Kooph., over faillissement en surseance, is in de 1^ste Afdeeling van het boekje des Heeren m. opgenomen.

Somtijds heeft de Schr. zich buiten den kring van het Wetb. begeven; en voorzeker dat Wetb. is ook niet de eenige bron van ons Handelsregt. - Enkele malen kwam het ons voor, dat de Schr. zelfs den kring van het Handelsregt overschreed, b.v. waar hij (bl. 23) over handelscholen en tentoonstellingen sprak. - Regtsvragen en regtsbeschouwingen zal men, naar den aard van het boekje, daarin niet vinden. Voor de al dan niet geldigheid der bekende beleeningen in den vorm van koop en verkoop, met regt van wederinkoop (réméré), wordt echter eene uitzondering gemaakt. - En wij achten het eene aanbeveling voor het boekje, dat het geenszins het air aanneemt van op te treden als regtsgeleerde raadgever of onmisbare gids, - misschien wel voor burgers, boeren en buitenlui. Dergelijke boeken kunnen gewoonlijk slechts strekken om den weg te banen waar langs men door schade wijs genoeg wordt om ze niet te gebruiken. - Eene geheel andere en daarmede niet te verwarren strekking heeft het boekje van den Heer m. De prijs is n.b. 25 cts.! Wie zou geene 25 cents over hebben om eenige algemeene, zij het dan ook (gelijk de Schr. zelf erkent) oppervlakkige kennnis te erlangen van het Nederlandsche Handelsregt uit de pen van Mr. j.a. molster!?

't Is intusschen niet te verwonderen, dat zelfs die bekwame man de klippen niet heeft kunnen vermijden, waarop eene onderneming als de Volksbibliotheek schipbreuk moet lijden. Hoe kon hij het Nederlandsche Handelsregt populariseren in de aangewezen ruimte van weinige bladzijden, zonder dat de deskundige vraagt: ‘Welk was zijn plan? waar vind ik de uiteenzetting van algemeene beginselen van Commerciëel regt?’ zonder dat deze uitroept: ‘Wat sprongen om van te sidderen! wat treden in details, die dan toch het werkje eenigzins leesbaar moeten maken voor den oningewijde!’ - De Heer molster kon het onmogelijke niet - en de Volksbibliotheek - getuigen vele harer nommers - eischt dat.