Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1857

Geschiedenis van Keizer Napoleon, aan het opkomend geslacht verteld. Tweede druk. Te Leiden, bij D. Noothoven van Goor. In post 8vo. X en 205 bl., met gekl. platen, f 1-70.

De geschiedenis des grooten Keizers aan het opkomend geslacht te vertellen, is eene gemakkelijke en noodelooze zaak, indien dat vertellen enkel bestaat in een vermelden der voornaamste feiten. Hiermede toch is bijna ieder bekend, dank zij het getrouwe geheugen van menig grootvader of anderen, die tijdgenooten van den kleinen korporaal waren. Moeijelijker, maar tevens nuttig is het, indien dat vertellen eenigzins pragmatisch wordt gemaakt, en de verhaler alzoo meer wil geven dan eene dorre Kronijk. Moeijelijker - want om een genie als napoleon zoo aan kinderen voor te stellen, dat het geniale niet verloren gaat, en tevens niet te veel wordt gevergd van het kinderlijk bevattensvermogen, daartoe behoort, èn tact, èn vooral kennis van zaken. Het verheugt Ref. dat de Schrijver van bovenstaand werkje hierin vrij gelukkig geslaagd is. Hij gelooft dat het opkomend geslacht dit boekje met graagte zal ontvangen; het kan er veel wetenswaardigs in vinden. Bovenal deed het Ref. genoegen, dat aan napoleon volle regt geschiedt, en dat het gewone eindelooze schelden en schimpen op den grooten man hier niet gevonden wordt - zonder dat evenwel zijne groote gebreken verzwegen worden. Wanneer zal toch dat laffe verguizen van hem, die in zoo vele opzigten groot was, eens voor goed uit onze schoolboekjes gebannen worden! Waarlijk, onze vaderen, en zelfs nog mannen van onzen tijd, hebben zich al te veel afgesloofd, en

[p. 259]

den genialen man reeds veel te veel vergeleken met een tijger, hyena of ander wild gedierte, dan dat wij er niet tot walgens toe van verzadigd zijn. Mag dan onder de zoo hoog geroemde Nederlandsche deugden onpartijdigheid, zelfs in het beoordeelen van vijanden, niet geteld worden? De geschiedenis en de ervaring hebben toch het onregt napoleon aangedaan, eenigzins vergoed; en naast de bladzijde in de historie, waarop de kwellingen vermeld staan, die het Engelsch ministerie den grooten Keizer op St. Helena heeft doen ondergaan, staat de bladzijde waarop wij lezen, hoe in 1855 victoria eene bedevaart naar het graf van buonaparte heeft gedaan, en daardoor ten minste eenigzins de misdaden harer voorvaderen verzoend!

Enkele onnaauwkeurigheden hebben wij in dit boekje aangetroffen. Zoo wordt het bekende gezegde van marmont, in den slag bij de Piramiden: ‘le bataillon formera carré; les ânes et les savants au milieu!’ verkeerdelijk voorgesteld als een uitvloeisel van de blijgeestigheid der soldaten te midden der gevaren (bl. 42). Verder maakt de Schrijver den Prins van oranje tot ruiter-aanvoerder in den slag bij Waterloo (bl. 194). De Prins was bevelhebber van het eerste der drie groote legercorpsen, waaruit het Engelsch-Nederlandsche leger bestond. Bevelhebber der geheele ruiterij was Lord uxbridge, der Nederlandsche divisie Luit.-Generaal collart.

Wij hopen dat de Vertaler deze en meer dergelijke onnaauwkeurigheden bij een eventuëlen derden druk, dien wij dit boekje van harte toewenschen, zal verbeteren; tevens worde er dan beter voor de correctie gezorgd.

d.