Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1856

De feestvierende Christen. Liederen en Overdenkingen van M.A. Amshoff, S.J. van den Bergh, Chonia, S. Hoekstra, B.Z., A.H. van der Hoeve, H. Hooykaas Herderschee, R. Bennink Janssonius, J.P. de Keyser, J.A. Kramer, A.L. Lesturgeon, K.N. Meppen, J. Herman de Ridder, U.W. Thoden van Velzen, W.H. Warysinck, B.Z., J.C. Zaalberg, P.Z.,

[p. 700]

en anderen. Te Arnhem, bij G.W. van der Wiel. In kl. 8vo. 247 bl. f 1-80.

Indien er bij den aanblik der Christelijke wereld in onze dagen redenen zijn tot klagen; het toch ook zou hoogst ondankbaar zijn, wanneer wij niet de sporen wilden opmerken van vooruitgang onder de belijders van den Heiland der wereld. Er wordt gestreden door de Ultramontaansche bladen met eene schier wanhopige krachtsinspanning tegen het Protestantisme - en wie het zien wil, in welken geest dit geschiedt, behoeft niet slechts de Roomsche dagbladen te lezen, maar ook kennis te nemen van hetgeen mannen als muré en frentrop (vooral in hunne laatste brochures) hebben geschreven. Er worden in de Protestantsche Kerkgenootschappen nog nu en dan oorlogskreten vernomen tegen de leden van hetzelfde huisgezin; en zoo dikwijls wij ons de Artikelen des Christelijken Geloofs herinneren, en genaderd zijn tot de belijdenis: ‘Ik geloof aan eene Heilige Algemeene Christelijke Kerk’, dan beklagen wij ons, dat dit geloof nog niet in aanschouwen is verwisseld, en de tijd der éénheid nog zoo verre schijnt. Toch hebben wij ons te verblijden bij het zien van de teekenen welke dien tijd aankondigen. Rome moge noodig keuren de dienst van God en den christus op den achtergrond te stellen, en van de dienst van maria nieuw leven te verwachten - in ál de Protestantsche Kerkgenootschappen wordt met nadruk de eenige voortreffelijkheid van den persoon van den christus in het licht gesteld, en de waardij van Zijne verschijning voor het heil der wereld erkend. Worden er dan ook proeven genomen om aan de openbare Godsdienst-oefeningen, op de gewijde dagen, meer het karakter van feestvieringen te geven, zoo als dat voor de Christelijke Gemeente behoefte is - de behoefte aan geschikte lectuur tot bevordering van de vereischte feeststemming wordt daarbij steeds levendiger gevoeld. En aan middelen om deze te bevredigen, ontbreekt het niet. Het voor ons liggend boekje heeft zeker niet enkel in den geringen prijs zijne aanbeveling. Veel meer vindt het deze in de rijke verscheidenheid en afwisseling van vorm, waarin de onderwerpen worden behandeld. Mannen die als wetenschappelijke, gemoedelijke, levendige, puntige, en vernuftige Schrijvers bekend zijn, worden op den titel genoemd, en hunne

[p. 701]

opstellen beantwoorden aan de verwachting die hunne namen doen opvatten. Overdenking, gesprek, rede, gebed, tafereel, brief, staan hier naast elkander. En treffen wij hier dichterlijke bijdragen aan, ook in dezen is alle eentoonigheid vermeden. Onder den titel: ‘Het Lied der Verlossing’, vinden wij hier in drie afdeelingen: Het Lied des Profeets, De Zang der Engelen, en Stemmen uit de Gemeente; bestaande in de vertalingen van Grieksche, Latijnsche, Spaansche, Engelsche, Fransche en Hoogduitsche Kersliederen. Zoo hebben wij in de Stemmen op het Pinksterfeest navolgingen van Liederen op die dagen, uit de Roomsche, Anglicaansche, Hernhuttersche, Afgescheiden Gereformeerde, Evangelische en Hervormde Gemeenten uit verschillende landen, door een Koning, een onbekende, een timmerman, een Predikant, een jong meisje, en eene gehuwde vrouw - ten bewijze dat het Christendom geen onderscheid van volk, stand, rang, kunne kent, maar dat in christus jezus allen zijn vereenigd. En wat ons hier aldus gepredikt wordt, wordt ook niet minder in een verblijdend licht gesteld, wanneer wij zien dat de Schrijvers en Dichters, die zich hier vereenigden tot de uitgave van het feestboekje, behooren tot de Hervormde, Luthersche, Remonstrantsche en Doopsgezinde Gemeenten; en met belangstelling lazen wij, dat zelfs een Roomsch-Katholiek geestelijke alleen door ziekte werd verhinderd, deel te nemen aan den kring waaraan wij dit schoone feestboekje danken. Wanneer wij ten slotte getuigen: dat bij zoo veel verscheidenheid de geest des geloofs en der liefde tot christus gelijkelijk in alle stukken heerscht, dan rekenen wij dat allen die de komst der ééne Christelijke (niet Roomsch-, maar Evangelisch-) Katholieke Kerk verlangen, dit feestboekje ter versterking van hun geloof daaraan, en tot hunne vertroosting bij den elders gevoerden strijd, met blijde ingenomenheid zullen ter hand nemen.

†.