Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1856

[p. 586]

Één uit velen. Een Verhaal uit het Volksleven. Door F.M. Dikema. Te Groningen, bij J.B. Wolters. 1856. In gr. 8vo. 24 bl. f :-30.

Slaat de titel op de strekking of op de fabel van dit rijmstukje? Beschouwt de Heer dikema zijn vers als eene der vele pogingen om het Afschaffings-Genootschap te helpen; of wil hij zeggen: dat er vele zulke dirken en mina's worden gevonden als hier worden voorgesteld? In het eerste geval ziet hij juist; maar in het laatste getuigt de titel van de overdrijving van welke de voorstanders zelfs der beste zaken zich niet weten vrij te houden.

Dirk en mina zijn wèlgestelde landlieden, maar worden in een paar jaren tijds geheel verdierlijkte wezens, doordien zij des zondags avonds ‘eenig geestrijk vocht’ laten halen, en dat met vrienden gebruiken, hetgeen hen aan den drank brengt.

Voor een proza-verhaal, in populairen trant, moge die stof geschikt zijn, voor een gedicht is zij mager. De Schrijver geeft dan ook méér, ja, zelfs véél meer dan noodig is. In het eerste gedeelte: de beschrijving van eene huwelijks-in-zegening, zonder eenige handeling of idéé, en die niets ter zake doet, dan dat zij de ontknooping nog onwaarschijnlijker maakt. In het tweede gedeelte: de beschrijving van het gelukkige der eerste huwelijksjaren van een echtpaar dat alle goede eigenschappen in zich vereenigt, godsdienstig, menschlievend, arbeidzaam, opgeruimd, tevreden, gastvrij is; maar twee jaren later in eene ellendige stulp, ligt de man

een dronken lijk (!!)

in de armen van den dood; -

hij is gestorven aan de cholera, maar niemand heeft van zijn lijden gehoord; want

De drankroes boeit zijn vrouw

nog steeds in ijzren (?) banden.

Zij zit neêrgehurkt bij eene doodkist.

Wat of dat kistje houdt?....
het lijkje van haar kind....
Een prooi van nood en koû,
het wicht eens zoo bemind!....

[p. 587]

Zal dit verhaal een dronkaard bekeeren, of een wankelende voor vallen behoeden? Wij twijfelen er aan, en als dichterlijk voortbrengsel mist het alle waarde. Men ontvangt hier plat proza op rijm, naar maat en rijm soms akelig verwrongen, en zonder het minste straaltje van poëtisch vuur, inzigt, of verheffing; tenzij men als zoodanig de stippen of punten wil aanmerken, die aan het slot en tusschen de regels zijn gezaaid. Er zijn zelfs vier gehéele achtereenvolgende regels enkel met punten gedrukt. Als die punten iets beteekenen, ware 't beter de beteekenis in woorden te geven; en beduiden zij niets, waartoe staan zij er dan?

Tot regtvaardiging van ons oordeel zijn de enkele aangehaalde versregels voldoende; wij behoeven er geene meer bij te voegen.