Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1855

De Nood der Armen. Een Volksverhaal voor Armen en Rijken. Uit het Hoogduitsch van Julius Kell.Met eene Voorrede van Dr. L.S.P. Meyboom.Te Sneek, bij van Druten en Bleeker. In kl. 8vo. 229 bl. ƒ 1-80.

Het behoort tot de boekhandels-politiek onzer dagen dat de Uitgevers van dit verhaal den Amsterdamschen Predikant meyboom om eene Voorrede verzochten, en diens naam met groote letters op den titel deden drukken, ofschoon hun slechts een paar bladzijden, met algemeene opmerkingen over den nood der armen, door dien Eerwaarden Schrijver zijn toegezonden. Na het lezen der Voorrede en van het werk weet ieder dat het gebruiken van dien naam hier niets anders dan eene speculatie is. Het boek staat niet in eenig het minste verband tot de vakken waarin de Schrijver van ‘Het Leven van jezus’ zich bij ons heeft bekend gemaakt. Het geschrift van kell, dat den nood der armen, de groote kwaal van onzen tijd, in hare oorzaken, wezen en gevolgen beschouwt, en ook de geneesmiddelen daartegen behandelt, zal van zelf zijn publiek wel vinden, te meer omdat de naam van julius kell, die in zijn vaderland om zijne Christelijke volksgeschriften zeer geroemd wordt, ook bij ons reeds bekend is door zijnen ‘Dorpspredikant’; een uitnemend werk, dat het midden houdt tusschen de idealische ‘Kerkklokstoonen’ van strauss en de minder dichterlijke, doch meer ware ‘Schetsen uit de Pastorij van Mastland’. Wij hebben ook dit werk met genoegen gelezen en deelen het gunstig gevoelen van den Schrijver der Voorrede daarover ten volle. Maar terwijl wij het gaarne aanprijzen voor rijken zoo wel als voor armen als eene kostelijke

[p. 503]

gave van den Christelijken menschenvriend, die van nabij het leven der armen heeft bestudeerd, meenen wij toch, ook in het belang van den naam van Dr. meyboom, te moeten doen opmerken, dat deze niet aansprakelijk kan worden gesteld voor het gebrekkige der vertaling, die het Duitsch maar al te zeer op iedere bladzijde laat doorschemeren. Wij zien op zulk eene onrustbarende wijze onze schoone taal door het legio Vertalers in onze dagen misvormen, dat het pligt is daartegen te waarschuwen. Worden in onze vertaalfabrijken door de Uitgevers dikwijls menschen aangenomen die evenmin hunne eigene als de vreemde taal, waaruit zij overzetten, verstaan - hiertegen dient door de kritiek te worden gewaakt. Om eenigzins aan te toonen dat de Vertaler van ‘den Nood der Armen’ zich nog wel wat meer mag oefenen, maken wij uit de vele bewijzen die het werk daarvoor oplevert, slechts opmerkzaam op: ‘ruischen der dansenden’; - hij ‘poetste zich’; - ‘hij neemt het zoo naauw ter harte’; - ‘kinderen die morsig en verscheurd waren’; - ‘een ontvouwend hart’; - ‘vergeefs’, in plaats van: om niet, te geef (gratis); - ‘glaskogel’; - ‘het leven werd zonaiger en onwettiger’; - ‘verwaarloozen en verbasteren’, voor: verwaarloosd en verbasterd worden; - ‘zijne hoop den rug toedraaijen’; - ‘in de gevangenis steken’, enz. ‘Frits zijn aangezigt’, voor: het aangezigt van frits; - ‘zij. die hare zaken door het hoofd spookten’; - ‘den vader, die het te huis zeker goed zou bevallen hebben’; - ‘de armen, die men geld en goed niet geven kan.’ - De Vertaler zegt dat hij maar ‘in enkele punten van den Schrijver is afgeweken, namelijk in zulke, die alleen voor Saksen, het vaderland van kell, van belang en daarop van toepassing zijn’. Een enkele keer houdt hij zich echter hieraan niet, maar dat beneemt niets aan de waarde van het boek. Ons publiek wordt bij het lezen van hetgeen elders geschiedt, in staat gesteld te vergelijken, die verkeerdheden weg te nemen of te voorkomen, en 't goede te behouden.