dragen aan eene vereenigde Commissie uit leden der Koninklijke Akademie van Wetenschappen, der Koninklijke Sociëteit van Geneeskunde en van de Geneeskundige Faculteit te Parijs, waar mesmer op dien tijd zijne wonderkuren verrigtte. Desniettemin bleef het magnetismus, evenzeer na als vóór dien tijd, ijverige beoefenaars en voorstanders behouden, en onder de leeken, die zoo ligt met al wat vreemd en ongehoord is, zijn ingenomen, en die anderdeels,
bij plaats hebbende ziekten en kwalen, gaarne overal heul en hulp zoeken, ontbrak het nooit aan een talrijk personeel, dat zich gaarne aan de magnetische proeven en vooral aan eene magnetische behandeling onderwierp. Ook in den tegenwoordigen tijd ontbreekt het daaraan, althans in ons Vaderland, nog geenszins, hoewel de advertentiën der magnetiseurs in de couranten grootendeels door die der goldberger kettingen, der holloway's pillen, enz. zijn vervangen geworden. Onder de weinige geneeskundigen die laatstelijk ten onzent als voorstanders en beoefenaars van het dierlijk magnetismus openlijk zijn opgetreden, moet eene voorname plaats worden toegekend aan den Heer hoek, Heelen Verloskundige te 's Gravenhage, die over dat onderwerp, over het Levensmagnetismus, gelijk het door hem genoemd wordt, reeds meermalen in geschrifte gehandeld en daarover onlangs het bovenstaande werkje heeft uitgegeven. Hoewel de voornaamste inhoud van hetzelve door den titel schijnt aangeduid te worden, zoo wordt echter de magnetische helderziendheid, door den Schrijver clairvoyantismus genoemd, niet nader opgehelderd. Men had dit mogen verwachten, te meer, dewijl de Schrijver zelf den hoofdinhoud der door hem uitgegeven bladzijden op de volgende wijze bepaalt: ‘Men zal er in vinden mijne denkwijze over het zoogenaamde clairvoyantismus, die ik hier te kennen geef, daar het mij gedurende de vele jaren, waarin ik het levens-magnetismus beoefende, ruimschoots gebleken is, dat het publiek over het algemeen zich eene, mijns inziens, vrij verkeerde voorstelling van die zaak heeft gevormd.’ Daarop volgen eenige zinsneden over de veelal verkeerde beoordeeling van het levensmagnetismus zelf, en eene bepaling van het laatstgenoemde als eene werking van den geest op den geest. Zoo als die woorden ons, zonder eene nadere opheldering, weinig verder brengen, zoo is ook de verklaring der helderziendheid even
schraal