Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1854

Eene Les voor Vaders. Uit het Engelsch van T. Gwynne. Te Amsterdam, bij de Wed. L. van Hulst en Zoon. 1853. In gr. 8vo. 284 bl. f 3-:

Die les wordt luchtig en luimig genoeg gegeven. Het tooneel is geheel Engelsch; de handeling wordt in een der Graafschappen geopend, te Londen voortgezet, en waar zij begon, geëindigd. Het personeel contrasteert sterk, en dat bevordert het effect van 't stuk. Thomas warren, een Baronet uit de vorige eeuw, en type van al hare gebreken zoo als die in de groote wereld van Brittanje geadeld waren, is een vader gelijk er onder dat slag van menschen nog wel meer zullen zijn. Na het beste gedeelte zijns levens aan zingenot prijs gegeven te hebben, huwde hij, meer dan veertig jaren oud, een jong, beeldschoon meisje; maar verborgen hartzeer deed haar spoedig ten grave dalen. Een afschuw van kinderen hebbende, deed hij zijn eenigen zoon van de hand, regt verheugd dat zijn jongere broeder zich met de opvoeding, die hem walgde, wilde belasten. Die broeder, Squire warren, was een landedelman, en dolle liefhebber van de vossenjagt. Voor dat landvermaak werd de Jongeheer jack opgeleid, en hij deed zijne opvoeding eer aan. Hij was, toen wij hem op het tooneel zagen treden, tusschen de negentien en twintig jaren oud, ruim zes voet lang, sterk, breed geschouderd, en een flink jager, maar tamelijk dom op elk ander punt dan de jagt, linksch en bedeesd van manieren, doch niet geheel vrij van hardnekkigheid; over 't geheel een goede jongen, ofschoon niet van de slimsten. Zóó was de zoon van den verfijnden man naar de wereld uit de kluiten gewassen.

Jaren waren er verloopen, en Sir thomas was grijs geworden. Toen hij in de galante wereld zijn afscheid kreeg, dacht

[p. 622]

hij aan de diplomatieke wereld, en van den weerstoot aan zijn zoon, dien hij in zoo lang niet had gezien, en wiens zonderlinge brieven hem niet begeerig hadden gemaakt, meer van hem te weten. Op eens echter vat hij het besluit, om hem tot een staatsman te maken, en in het Parlement te doen schitteren. Nu haalt hij hem te huis, en 't is inderdaad kluchtig te zien hoe de ongemanierde vossenjager, in het tenu van een dandy, door een half dozijn Fransche drilmeesters bewerkt wordt, tot dat de een na den ander zijne beschaving opgeeft. Men ergert zich aan den ouden dwaas, die, eindelijk ziende dat er van den armen jongen geen staatsman is te maken, hem toch tot een man naar de wereld wil vormen. Hij neemt zelf die opvoeding bij de hand, en doet dat zoo slim, dat de geplaagde jack aan 't duëlleren raakt en door een doodelijken stoot aan de teedere zorgen zijns vaders wordt onttrokken.

Men leest het boek nu eens knorrig dan weêr lagchend, met verachting van den gewetenloozen, zelfzuchtigen ouden zondaar, en met medelijden voor zijn slagtoffer. Al is de schildering wat sterk en hier en daar zelfs te sterk gekleurd, er ligt toch waarheid genoeg in, om er lessen uit te trekken, en wij achten het niet onnut gwynne's raad aan de vaders hier over te nemen.

‘Vaders! alvorens gij uwe zonen een bijzonder levenspad aanwijst, bestudeert, zoo gij kunt, hun onderscheiden karakter, aanleg en begaafdheden. Hoe dikwijls zien wij niet mannen in het leger of de zeedienst, die, als zij hunne eigene neiging hadden mogen volgen, voortreffelijke Geestelijken of Regtsgeleerden geweest zouden zijn, en die, bij den dood huns vaders, het krijgsmansberoep verwisselen voor een ander, dat meer met hunne inborst overeenkomt! En omgekeerd, hoe dikwijls zien wij niet een lusteloos nonchalant Geestelijke, die geen hart voor zijn beroep heeft, en van verveling vergaat, terwijl hij zich als krijgsman roemvol onderscheiden zou hebben, ware 't niet, dat zijn vader gezegd had: “die jongen moet een Geestelijke worden!” - Dan weder zien wij een Regtsgeleerde, die pen en inkt en bedompte, warme kamers en regtsstudie en praktijk verfoeit, iemand, wiens negingen, wiens verlangens zich alle naar de zee rigtten; maar de wil zijns vaders wees hem een beroep aan, waarbij het meer op werk-

[p. 623]

zaamheid van het hoofd aankwam, en de knaap wordt, zonder de minste liefde voor de studie, of veel aanleg daartoe, bongré malgré, tot de balie gedwongen. Zoo iemand zult gij, in zijn vacantietijd, op het zoute water zien leven - roeijende, zeilende, stoomende, op koopvaardijschepen togten doende - en met een bezwaard hart naar pruik en tabbaard terugkeeren! - Ik wil niet zeggen, dat, dewijl een knaap “Robinson Crusoë” gelezen heeft, zijn verlangen bevredigd moet worden, door hem op avontuur uit te zenden, om schipbreuken te ondergaan en negers, zoo als “vrijdag” te ontmoeten, evenmin als men hem een roover moet laten worden - een karakter, waarvoor sommige knapen een sterk penchant hebben, - omdat zijne geestdrift opgewekt is door het leven van Robin Hood of Dick Turpoor; maar het is een smartelijk gezigt, iemand zijn leven te zien verslijten in dagelijksche werkzaamheden van een beroep, waarin hij geen smaak vindt - dat hem misschien tegen de borst stuit, - en waartoe de wil eens vaders hem gedoemd heeft, nog voor dat hij loopen of spreken kon.’