Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1854

Gedichten van A.L. Lesturgeon. Te Groningen, bij P. van Zweeden. 1854. In 12mo. 100 bl. f 1-25.

Om in eenige kunst te slagen, moet men haar onafgebroken bestuderen en beoefenen. Ook om in de dichtkunst uit te blinken en daarbij onberispelijk in den vorm te zijn, moet men er zich geheel aan toewijden. Dat te kunnen of te mogen doen, is in ons Land slechts weinigen gegeven. Wij bezitten daardoor een aantal verdienstelijke dicht-oefenaren met te veel aanleg en liefde voor de kunst om haar vaarwel te zeggen; en die toch hunne inspraak en neiging in dat opzigt slechts nu en dan, of zelfs maar hoogst zeldzaam eens kunnen opvolgen. Bij de groote moeijelijkheid der kunst, is 't dus niet vreemd wanneer geoefende en scherpziende blikken in hunne gedichten daar somtijds kenteekenen van opmerken in den stijl, in 't gebruik van minder poëtische woorden of min welluidende spraakwendingen, in den bouw der verzen, in de

[p. 619]

rijmklanken, in al die gedeelten van het stoffelijke en werktuigelijke wier mate van juistheid, schoonheid en zoetvloeijendheid in een dadelijk verband staat tot de meerdere of mindere kunstvaardigheid der Schrijvers. Bedriegt nu Ref. zich niet, dan ziet men aan sommige plaatsen in dit bundeltje, dat ook voor den Eerwaarden lesturgeon de dichtkunst niet is eene zaak van opzettelijke studie, maar slechts van zeldzame verpoozing of uitspanning, en gelijk er, met betrekking tot de kunst, een aanmerkelijk verschil is tusschen den dilettant en den eigenlijken kunstenaar; tusschen hem voor wien de poëzij maar bijzaak, en dien voor wien zij hoofdzaak is, zoo kan en behoort er ook verschil te zijn in de beoordeeling van hunne gedichten. Van daar dat Ref. zich nu minder zet tot recenseren, dan tot eenvoudig aankondigen.

Het kleine bundeltje, dat zediglijk, zonder eenige uitwendige kostbaarheid of versiering verschenen is, bevat de volgende zestien lyrische dichtstukken: Jefta; De Maaltijd van Belsazar; Zondag; De Winter; Melancholy; Bilderdijk; Engelenwacht; Aan Nederland; Vergeten; Maneschijn; Vrouwenlof; Schoonheid; Eerste Schoolgang; Jezus' Geboorte; Kinderloos; April 1853. Naar de twee eerstgenoemden te oordeelen, schijnen de epische stoffen minder tot het domein van den Heer l. te behooren; die twee gedichten staan in kunstwaarde ver beneden de overige. Het derde: ‘Zondag’, ofschoon men een drietal verzen van het eerste couplet niet gelukkig kan noemen, steekt er al dadelijk gunstig bij af. Men hoore:

o 't Is zoo zoet in 's Heeren Huis!

De gloriekroon en 't woest gedruisch,

De valsche goôn, door de aard beleden;

Het standbeeld voor den roem gebouwd;

De grootheid, met haar flikkrend goud

En wierookgeur en staatsiekleeden:

't Is alles ijdelheid, - niets meer,

Bij 't heilig erfgoed van den Heer.

Maar in Zijn huis woont kalmte en vree!

Daar is een balsem voor het wee,

Dat ons de borst heeft opgereten;

Daar is een laafdronk voor ons hart;

Daar is een troost, die de aardsche smart

Als ras voorbijgaand doet vergeten;

Daar is een kracht, die wondren doet

En licht schept in 't bezwaard gemoed.

[p. 620]

Jammer, dat de zoetvloeijendheid in het volgende couplet door de harde rijmklanken voorbij gaat, op zij staat wordt gestoord. Nu en dan ontmoet men zulke stroefheden; ook vreemde afkappingen: te moet (bl. 2 en elders), voor: te gemoet; bekortingen: ontsluiren (bl. 10), voor: ontsluijeren; uitbreidingen: uw weegs (bl. 84), voor: uw weg; overtolligheden, verouderde woordspelingen, en dergelijken meer, die allen hunne oplossing vinden in de mindere gewoonheid om in verzen te schrijven. Somwijlen vindt men ook wel eens een Germanisme, of een gezegde, dat den toets niet wel kan doorstaan; zoo, b.v., wordt jefta's dochter (bl. 2) de ‘Eenling uit haars vaders lenden’ genoemd. Daarentegen echter zijn ook de schoonheden van détail menigvuldig, en men vergeet de leemten om gedachten en schilderingen eenen Dichter van den echten stempel waardig. In ‘April 1853’, een vurigen strijdzang naar aanleiding van 's Pausen bekende allocutie, vindt men 't woord Rome steeds als vrouwelijk gebruikt; wij kunnen niet inzien op welken goeden grond. De fraaiste stukken zijn, naar ons gevoelen: de krachtige Ode aan bilderdijk, en het gevoelige Schoonheid, Vergeten, en Kinderloos. Wij gelooven het bundeltje niet beter te kunnen aanbevelen, gelijk 't verdient, dan door 't mededeelen van één dier gedichten, en kiezen daartoe, om des besteks wille, het korte: Vergeten, waarmede wij tevens eindigen, onder dankzegging aan den Dichter voor 't bij zijn werk gesmaakt genoegen.

Bloemeken, te vroeg ontloken,

Eer de winter was voorbij

En de blondgelokte May

Uit heur celleken (?) gebroken!

Slechts één nachtvorst en uw roem

Ligt daar hopeloos ter neder:
Nimmer beurt ge uw kelkjen weder,

Arme, vroeg ontloken bloem!

't Voorjaar zal weêr bloemen kweeken,

Allerhande plant en kruid,

Rijke tooisels voor de bruid,

Maar - ook veelbeduidend teeken -

Gij, lief bloemken, al te vroeg

Uit den moedergrond verrezen,
Zult dan lang vergeten wezen;

Bloemen heeft de May genoeg.

[p. 621]

 

Wie zal 't zeggen waar wij rusten,

 

Als 't jaarhonderd (?) is vergaan:

 

't Zij in 't hart van d' oceaan

 

Of in 't zand van vreemde kusten? -

 

Bloemeken, te vroeg ontwaakt,

 

Ook wij worden eens vergeten,

 

Als de dood de zilvren keten

 

Van ons leven heeft geslaakt.