Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1854

Tafereelen uit het leven en het lijden der Negers, in den vrijen staat en in de slavernij. Op waarheid gegrond. Eene bijdrage tot de Negerhut van Uncle Tom. Te Amsterdam, bij G. Portielje en Zoon. In kl. 8vo. 162 bl. f :-90.

Mrs. beecher stowe's Uncle Tom heeft door geheel Europa evenzeer als in Noord-Amerika ‘époque’ gemaakt. Heeft men reeds in de zeventiende eeuw werken die grooten bijval vonden, spoedig een aantal van navolgingen zien uitlokken, tot dat eindelijk overlading, kleurloosheid en overdrijving aan het genre een einde maakten, - de negentiende eeuw gelijkt daarin nog volkomen op hare overledene zusters. Zonder aanspraak te maken op de gaaf van voorspelling, gelooven wij toch te kunnen profeteren, dat ook het lijden en de martelingen der zwarte en blanke slaven, in de litteratuur, eerlang uitgeput zullen raken.

De ‘Zamensteller’ van het nu aangekondigde werkje meende: ‘dat er nog wel het een en ander omtrent het door Mrs. stowe behandelde onderwerp, in het belang der slaven, gezegd kan worden’, en is daarom met dit ‘voor een gedeelte overgenomene’ boekske opgetreden. In het Voorberigt beantwoordt hij de vraag: of er bij ons een gelijke drang tot opwekking ter verbetering van het lot der slaven als elders bestaat, met nagenoeg deze woorden: dat de behandeling der Negers bij ons voor het tegenwoordige het gruwzame mist, dat zij elders nog ondervinden, maar dat toch hun lot, ook in het belang onzer Kolonie, voor vele verbeteringen vatbaar is.

‘Wat nu’ - heet het verder - ‘het onderhavige werkje betreft: dit bevat niets dan waarheid. De daarin voorgestelde tafereelen mogen verschrikkelijk wezen; er komt nogtans geen enkel in voor, dan van hetgeen men, en der zake kundigen zullen dit erkennen, den ongelukkigen Negers, op of buiten de plek hunner geboorte, heeft doen ondergaan.’

Het is onze bedoeling niet het vóór en tégen in deze zaak uiteen te zetten, of te onderzoeken in hoe verre de hier medegedeelde Tafereelen geacht kunnen worden ‘niets dan waar-

[p. 519]

heid’ te behelzen. Wij erkennen gaarne dat de Tafereelen levendig zijn, en eenerzijds afgrijzen, anderzijds medelijden of bewondering opwekken. Voor hen die gaarne sterk gekleurde tafereelen lezen is dit ‘leven en lijden der Negers’ eene aanbevelenswaardige lectuur. Niet echter de blanke is hier de meest afschuw wekkende personaadje, maar wel de zwarte fetiche-priester, wiens rol, door al de Tafereelen heen, die van een gevleeschden duivel is.

Op bl. 152 volgen Aanteekeningen, die, tot opheldering van het een en ander dat in het werkje voorkomt, met genoegen zullen gelezen worden. Zoo vindt men eene opgave der Aardrijkskundigen en Natuuronderzoekers, die, gedurende een vijftigtal jaren, uit Engeland tot het nasporen der Binnenlanden van Afrika zijn gezonden, en belangrijke mededeelingen omtrent de Neger-Kolonie Liberia, en de afschaffing der slavernij.

Van de Uitgevers, de Heeren portielje en zoon, is niet anders dan eene goede uitvoering te wachten, en wij twijfelen niet of het debiet zal ook aan hunne verwachting beantwoorden.