Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1854

Tafereel der Omwentelingen in Europa, in eene volgreeks van Kaarten, door A.J. Lastdrager. Strekkende voor dit werelddeel ten vervolge op den Atlas der Oude Wereld, van G.U.A. Vieth en C.Ph. Funke. Te Tiel, bij de Wed. D.R. van Wermeskerken. In Atlas-formaat en gr. 8vo. 10 Kaarten en 38 bl. f 1-90.

Uit het ‘Berigt tot Inleiding’ verneemt men dat hier aangeboden wordt eene vertaling van koch, Tableaux des révolutions de l'Europe, depuis le bouleversement de l'Empire Romain en Occident jusqu'à nos jours. De tegenwoordige uitgave bevat echter drie kaartjes meer dan dat werk en de vroegere overzetting; namelijk N^o. 1: de Romeinsche Heerschappij in Europa ten tijde van trajanus, in het begin der tweede eeuw van onze tijdrekening; N^o. 9: de veroveringen der Franschen onder de Republiek en door napoleon, 1792-1814, en N^o. 10: de verdeeling of toestand van Europa op het einde van 1815. Het werk heeft derhalve in doelmatigheid veel gewonnen.

De naam van den Heer lastdrager is reeds genoeg om dit werk te doen kennen als een nuttig werk. Dat de Aardrijkskunde onmisbaar is bij de beoefening der Geschiedenis, behoeft niet door ons herinnerd te worden; maar eene reeks van Tijdkaarten of een Historische Atlas, is iets waarvan onze tijd vooral het nut heeft ingezien, en de behoefte aan welke ook hij getracht heeft te vervullen. Zoo heeft men voor de wereldgeschiedenis den Historischen Atlas van kruse, en voor ons Vaderland den met buitengewone zorg bearbeiden Historischen Atlas van den Oud-Hoogleeraar mees, waarvan wij zoo gaarne de Afleveringen elkander met meer spoed zouden zien volgen, indien dat met de naauwkeurige bearbeiding is overeen te brengen. - Zulke Atlassen echter zijn kostbaar, en het komt er op aan, dergelijke goedkoope werken te hebben

[p. 335]

die ook voor schoolgebruik geschikt zijn. Aan déze eischen beantwoordt het aangekondigde Tafereel.

Het is van belang eene zigtbare voorstelling te geven van den toestand voortgebragt door de vergrooting, verkleining, of verandering der Staten, en dat doet de Heer lastdrager beknopt en toch duidelijk. De cijfers die in den tekst worden vermeld, vinden wij op de kaart tot aanduiding der besprokene gewesten. B.v., in de verklaring der eerste kaart, lezen wij: ‘Nu breidden de Romeinen hunne overwinningen uit ten Oosten van de Adriatische Zee. Verschillende oorlogen stelden hen in het bezit van Illyrië (10), Epirus (11) en Macedonië (12), eerlang door dat van Griekenland (Achaje) (13) gevolgd.’ - In dier voege is het gemakkelijk, ook wanneer de namen der gewesten er niet bij stonden, de bedoelde landen te vinden. - Aan het einde der verklaring van iedere kaart volgt een Tijdrekenkundig Overzigt, tot herinnering van de voornaamste gebeurtenissen, voorgevallen gedurende het tijdvak door de kaart voorgesteld. - Bij de achtste kaart echter, die een groot tijdvak ten onderwerp heeft, namelijk sedert de helft der vijftiende eeuw tot omtrent het jaar 1792, zijn de jaartallen op zijde van den tekst geplaatst.

Op verschillende wijze komt alzoo de Heer l. te gemoet aan het geheugen der leerlingen van de hoogere klassen der middelbare of lagere scholen; voor welke wij gelooven dat het werk bestemd is. Ook voor dezulken echter die niet meer onder de leerlingen zijn te rangschikken, kunnen deze Tijdkaarten en hare uitlegging bij de beoefening der Geschiedenis van groot nut wezen.

Wij bevelen derhalve dit ‘Tafereel’ aan. Kleine vlekjes, hier en daar ontmoet, waren te onbeduidend om ze aan te teekenen; maar wij raden den Heer l. om 't te vermeerderen met een bladwijzer en eene opgave van den inhoud der onderscheidene kaarten, die het gebruik gemakkelijker zullen maken.