Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1854

Pantheon. Tijdschrift ter verspreiding van nuttige kennis. Gewijd aan Letterkunde, Geschiedenis, Schoone Kunsten, Landen Volkenkennis, Staatswetenschappen, Levensbeschrijvingen, en alle Natuurkundige Wetenschappen in hare betrekking tot het dagelijksche leven. Eerste Deel. Met tusschen den tekst gedrukte figuren. Te Utrecht, bij W.H. van Heyningen. 1853. In gr. 8vo.; de prijs van elk Nommer: f :-25.

Van dit Tijdschrift verschijnen elke maand twee Afleveringen, die jaarlijks te zamen twee boekdeelen vormen, elk van 24 vellen druks. Om de menigte en verscheidenheid van de daarin behandelde onderwerpen te leeren kennen, deelen wij den inhoud mede van het Eerste Deel. Hij is als volgt: - Letterkunde: - de Literatuur en hare verhouding tot de beschaafde zamenleving van onze dagen; - een vlugtige blik op Noord-Amerika; - gedachten over het verband tusschen Zedelijkheid en Kunst; - de Vlaamsche beweging. - Geschiedenis: - schets van de geschiedenis der Armoede in Nederland; - bijdrage tot de geschiedenis van het St. Elmusvuur. - Schoone Kunsten: - algemeene opmerkingen over Toonkunst; - over de Teeken- en Schilderkunst, hare waarde voor wetenschap en industrie, en haren invloed op beschaving. - Land- en Volkenkennis: - de Steurjagt op de Ural-rivier; - iets over Kiew; - de Verdedigingsmiddelen van Nederland; - eene reis op de Missisippi. - Staatswetenschappen: - iets over Doodstraf; - algemeene opmerkingen over Staatsschulden, Beurzen, Banken, Actiën, Fabrieken, Werktuigen, Overbevolking, Armoede. - Levensbeschrijvingen: - alexander von humboldt. - Natuurkundige Wetenschappen: - aard en waarde van de wetenschap der Natuur; - schetsen uit het gebied der toegepaste Scheikunde; - wat leert de Zoölogie, en op welke grondslagen rust zij? - iets over Brood en zijne vervalschingen; - de Scheikunde, de huisvriendin des landmans; - over Gletschers. -

[p. 162]

Allerlei: - Eeretempel der 19^de eeuw; - over Panama; - Engelsche en Amerikaansche damesstrijd; - vet uit turf; - hagedissen op Jamaika; - de parelvisscherij in den Perzischen zeeboezem; - hoe men de verzamelplaatsen van honig kan opsporen; - hoeveelheid suiker, die in verschillende landen verkregen en verbruikt wordt; - de slangen van laokoon; -kosten ter huisvesting van misdadigers in Engeland; - kleine planeten; - Chronologisch overzigt van de reizen rondom de wereld; - wat eene arbeiders-familie in Pruissen in een jaar verteert; - een woord over harriët beecher stowe en hare familie; - een woord over de kwik-thermometers; - tabel van de lengte en het gewigt (beide gemiddeld) van mannen en vrouwen met betrekking tot den ouderdom; - een aanbevelenswaardig boek van populair-wetenschappelijken aard; - steenkolen in Engeland, Schotland, Ierland en Frankrijk; - potlood; - open brief aan den Heer b.w. stoof.

Het zou moeijelijk zijn verslag te doen van den inhoud en de waarde van elk dezer artikelen; maar de lezer zal dat ook niet van ons verwachten. De verdienstelijke Schrijvers, die hunne talenten aan dit Tijdschrift wijden, zoo als de Heeren rees, coster, gunning, vitringa, mulder, van geuns, de bordes, rauwenhoff, stoof, donkersloot, van der meulen, zijn genoeg bekend om een gunstig en aanbevelend oordeel, hetwelk Ref. bescheidenlijk over dit werk uitbrengt, te regtvaardigen. Eene lectuur als deze verdient in beschaafde kringen niet vruchteloos te worden gezocht. Sommige stukken zijn ook geschikt om minder beschaafden tot een aangenaam en nuttig onderhoud te dienen, ofschoon het werk over het algemeen zich daartoe minder aanbeveelt. Vele der stukken zijn in zeer hooge mate belangrijk, zoo als, b.v., die over de geschiedenis der armoede, en alexander von humboldt; maar wij willen daarmede niets op de verdienste van andere stukken afdingen.

Druk, papier en uitvoering zijn goed. Ook de correctie; die in de laatste Afleveringen veel is verbeterd.

Wij wenschen den Uitgever het ruime debiet toe, hetwelk de onderneming verdient, en 't zal ons aangenaam zijn als deze aankondiging tot de instandhouding van dit Wetenschappelijk Tijdschrift helpt bijdragen.

v.