Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1853

[p. 529]

Boekbeschouwing.

Joannes chrysostomus, voornamelijk beschouwd als een voorbeeld van ware kanselwelsprekendheid, door ab^m. des amorie van der hoeven. Herziene en vermeerderde uitgave. Te Leeuwarden, bij G.T.N. Suringar. 1852. In gr. 8vo. 131 bl. f 1-20.

Ten jare 1825 gaf Prof. van der hoeven, destijds nog Predikant te Rotterdam, zijnen joannes chrysostomus uit; een klein, maar keurig bewerkt geschrift, oorspronkelijk eene verhandeling, die, gelijk zij met hooge goedkeuring was aangehoord, toen zij verkort was voorgedragen, evenzeer met goedkeuring en lofspraak ontvangen werd, toen zij, met belangrijke aanteekeningen verrijkt, in het licht verscheen. Thans heeft hij dat boeksken, dat reeds geruimen tijd uitverkocht was, op nieuw uitgegeven. De verhandeling-zelve is, behoudens eenige kleine verbeteringen, onveranderd dezelfde gebleven; maar de aanteekeningen zijn, ook ten gevolge van de sedert over chrysostomus in het licht verschenen geschriften, aanmerkelijk vermeerderd en verrijkt. Wij hebben het een en ander, daar de vroegere uitgave ons niet vreemd geworden was, nog weder eenmaal met genoegen gelezen, en zijn in onze gunstige meening over dezen letterarbeid bij vernieuwing versterkt geworden. Wel verre van verouderd te zijn, verdient dit geschrift ook nog aan allen aanbevolen te worden, die belangstellen in de kanselwelsprekendheid en hare geschiedenis. Er komen ook in de aanteekeningen hier en daar wenken voor, die algemeene behartiging verdienen. En alles wordt, zoo als men van den begaafden man verwachten mogt, in een vorm voorgedragen, zóó behagelijk en gekuischt, zóó zuiver klassiek, dat wij ten dezen opzigte dit gulden boeksken een navolgenswaardig voorbeeld achten voor allen, die voor het geletterd publiek optreden. Vooral zouden wij het wenschen in de handen van onze jeugdige beoefenaars der Godgeleerdheid, die daar veel leeren kunnen, en van een beroemden kanselredenaar, als van der hoeven is, ligt gaarne

[p. 530]

leeren willen. Om hunnentwil in het bijzonder verblijden wij ons over deze nieuwe uitgave. Zij is dan ook op den 28^sten November 1852, den dag waarop vóór vijf-en-twintig jaren het hoogleeraarambt door hem werd aanvaard, aan alle voormalige en tegenwoordige toehoorders zijner lessen over de gewijde welsprekendheid welmeenend opgedragen. De Hoogleeraar was hun, die hij veeleer aan zich verpligt had, bij zijne feestviering niets verschuldigd, en daarom ware het onbescheiden, hem de keuze van het geschenk in eenig opzigt ten kwade te duiden. Maar waarom, zoo vragen wij toch, niet liever iets nieuws gegeven? Waarom nog langer de vervulling vertraagd der eenmaal gedane en later herhaalde belofte eener geschiedenis van de kanselwelsprekendheid? Wij beginnen te vreezen, bij het klimmen zijner jaren, dat die belofte gevaar loopt, van onvervuld te blijven. Wij beklagen ons daarover te meer, omdat wij er zóó begeerig naar hebben uitgezien en zóó veel van verwachtten. Waartoe het verzwegen? Ziende op dezen eersteling, die voor ons ligt; achten wij de geleerde wereld in haar regt, wanneer zij bij den Hoogleeraar aandringt op meer gaven van zijne hand, dan zij in eene zóó lange reeks van jaren van hem ontvangen mogt. Keuren wij het in anderen af, dat zij te veel geven en daardoor wel eens geven, wat beter teruggehouden ware, men kan óók zondigen door de meest billijke verwachtingen te leur te stellen en van het geduld der belangstellenden te veel te vergen. En, wij komen er voor uit, voor óns geduld is de proef van zóó vele jaren te zwaar geweest.