Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1853

Nieuw Goochelaars Handboek, of de geheimen der tooverkunst ontsluijerd. Te Amsterdam, bij de Gebroeders Diederichs. 1853. In kl. 4to. 182 bl. f 1-50.

Ref. houdt den Schrijver van dit werkje voor een goochelaar, die van zijne renten gaat leven. Hij gelooft hem op zijn woord, als hij verzekert aan twee-en-dertig hoogescholen te hebben gestudeerd. Evenwel, zijne geleerdheid behoort niet tot de domeinen van dit Tijdschrift, en Ref. moet zich dus tot de bloote aankondiging van het werkje bepalen. De liefhebbers van den goocheltas vinden er - zeker niet met consent van de cagliostroos wier geheimen ontsluijerd worden - de oplossingen van de meeste tooverkunsten, door welke philippe, de linsky, robin, bosco, bekker, opré, bamberg, heesbee, houdin en anderen de goedgeloovige menigte hebben verbaasd. Onder de honderd-vijftig toeren van welke hier de sleutels worden gegeven, vindt men zoo wel de voornaamsten als de minsten; zoo wel die van de goudvisschen, de suspension éthérienne, en la naissance des fleurs, als de eenvoudigste spelletjes met de kaart, en bovendien krijgt men ook onderrigting in den volte-slag, en beschrijvingen van ál de mechanische toover- of kleppentafels van welke de leerlingen van dalaï-lama zich bedienen. Wie hen voor duivelskunstenaren aanziet, kan door dit boekje radicaal van zijne dwaling worden genezen, en, met uitzondering van

[p. 528]

de onmisbare behendigheid en gevatheid, ontvangt, daarentegen, de liefhebber hier ál wat hij noodig heeft, om zelf een robin of de linsky te kunnen worden.

Maar - Ref. heeft opgemerkt, dat de correctie wel beter had mogen zijn. Hij heeft een paar bladzijden nagegaan, en zie hier de resultaten! - In het voorbeeld op bl. 175 staat in den eersten regel 18, in plaats van 10, en in den vierden 26, in plaats van 27. Op bl. 176, reg. 7 v.o., staat: dat men één punt moet bijvoegen en daarna verdubbelen; maar - de bijvoeging moet daar eerst na de verdubbeling geschieden. Op bl. 179 is de beschrijving voor 't invullen der Eerste Figuur (die zelfs geheel overbodig is) veel te omslagtig, en ontbreekt daarentegen de opgaaf der vaste regelen voor de invulling van het toovervierkant in 't algemeen; zoodat men ook aan de Tweede Figuur eigenlijk niets heeft. - Voor de gezelschapstoer op bl. 175 is eene veel te moeijelijke manier opgegeven: - men brengt haar doorgaans ten uitvoer naar vier woorden of klankfiguren, die gemakkelijker dan lange regels cijfers zijn te onthouden. Dat geschiedt dan met tien paar kaarten. De beschrijving spreekt van vijftien of twaalf paar, doch het bijgevoegde voorbeeld in cijfers is maar alleen voor vijftien paar bruikbaar: voor de twaalf paar heeft de S. den lezer in den steek gelaten. Welnu, men kan de twaalf paar kaarten leggen naar de twaalf éénsoortige letters in de klankfiguren: mamon, popalus, lebit, nibetus, die Ref. er voor heeft gefabrieeerd en aan de liefhebbers present doet. Het aantal gezelschapstoeren had veel grooter kunnen zijn; daartoe behoort ook de toer van bl. 25, in welke echter (r. 5 v.o.) na de woorden ‘bij elkander op te trekken’ moest gelezen worden: ‘of van elkander af te trekken; of met elkander te vermenigvuldigen’; omdat het onverschillig is of men de genoemde getallen addeert, substraheert, of multipliceert.

Overigens geeft Ref. aan dit werkje gaarne den lof, dat het de nieuwsgierigheid door den titel opgewekt, in alle opzigten bevredigt; wie 't aandachtig leest weet haarfijn hoe de wonderwerken der goochelarij met instrumenten en compères in elkander zitten. Andere aanprijzing heeft het curieuse boekje niet noodig.

w.