Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1852

1. Een eenig kind. Schets uit het dagelijksche leven. Door Barneveldt. Te Rotterdam, bij S. van Reyn Snoeck. 1851. In gr. 8vo. 255 bl. f 2-40.
2. De Sluijer. Twee verhalen. Door denzelfden. Te Rotterdam, bij denzelfden. 1852. In gr. 8vo. 226 bl. f 2-40.

Geen veld zoo ruim als dat der verbeelding. Het is

[p. 736]

grenzeloos, en verliest zich voor het pinkend oog als de oppervlakte der zee, die met lucht en wolken schijnt zamen te vloeijen. Het veld der verbeelding is echter geen watervlak, maar eene vruchtbare kweekgrond, waaruit gestadig duizenderlei soorten van bloemen opschieten. Dat veld wordt in onze dagen door bevoegde en onbevoegde handen ontgonnen. Er bestaan zelfs compagnieschappen, die gedeelten er van bij aanbesteding laten bewerken. Daar komt nog bij het overplanten uit vreemden grond; voor velen eene schrale broodwinning. In dit laatste vooral onderscheidt zich ons Vaderland; maar het teelt ook eigene vruchten. Wij hebben er hier weder een paar voor ons liggen. Of zij met de werken van onze voorname Schrijvers op 't gebied der verdichting kunnen vergeleken worden, zullen wij niet vragen, om niet onbillijk te schijnen. Een stuk is nog niet slecht, al staat het niet met het beste gelijk: een dlamant houdt niet op een edelgesteente te zijn, omdat het geen juweel is van het eerste water. De romans van barneveldt hebben niet veel uitstekends, pikants, of verrassends, tenzij hier en daar door onwaarschijnlijkheid; maar zij kunnen zich handhaven onder het matig goede, en hebben de verdienste van een lossen, gemakkelijken verhaaltrant.

N^o. 1 is eene schets van menschen zoo als men die altijd en overal vindt. Zij betreft een eenigen zoon, die bedorven is. Maar hoe de Schrijver dien willem van beukel zoo aartsdom met dat ondergeschoven briefje kon doen handelen, begrijpen wij niet. Dat er een duël in het spel komt behoort nog tot den wansmaak des tijds; maar de regtshandeling, die er op volgt, zóó te laten afloopen, is den knoop doorhakken. De karakters van de familie eving, en van maarten vroeg zijn goed geteekend, ofschoon wij 't voorbarig besluit van den vader en de moeder, bij eene zoo vreemde verrassing, zonderling vinden. De dochter van maarten is eene idylle in eene kroeg, vreemd geplaatst; maar voor den roman is alles mogelijk. De belaagde en eindelijk triomferende everard van langenhuizen is een toonbeeld van regtschapenheid.

[p. 737]

Het eerste verhaal in N^o. 2 is ‘de Naam’ getiteld, en het uitgebreidste. Het verplaatst ons in den tijd van den tiendaagschen veldtogt. Regt levendig wordt het militaire leven geschetst. De Schrijver is daar als te huis en beweegt zich op zijn gemak. Zijn held heeft ten gevolge van een kinder-avontuur, dat op het vignet vrij slordig is afgebeeld, den naam lafhartig te zijn, en een noodlottig toeval in den strijd schijnt dien te bevestigen. Vrij onnoozel laat hij zich dien schijn aanleunen, totdat eindelijk een brand hem gelegenheid geeft, om zijn naam en zijne eer te redden.

Ook het tweede verhaal: ‘de Wees’ getiteld, is levendig en los verteld. Bovenal beviel ons de schilderij van het leven op de kostschool; - minder die van den toestand in het huis van tagelaar. Het karakter van diens vrouw is, dunkt ons, niet gelukkig gekozen. Er ligt eene blaam op haar, van welke de Schrijver haar niet heeft weten te zuiveren, en de voorstelling van haar gedrag is min of meer onzedelijk. Gelijk het eerste verhaal door een brand wordt ontknoopt, valt hier eensklaps een personaadje weg, die 't verhaal intéressant had kunnen maken. Hij verdrinkt. Op die wijze ruimt de Romanschrijver gemakkelijk personen op, met welke hij geen weg weet. Maar de Wees krijgt eene lieve vrouw, en wij zijn toch min of meer nieuwsgierig met zijne verdere familie kennis te maken. Mogt ons daartoe de gelegenheid worden gegeven, dan zullen wij even onpartijdig en rond getuigen, hoe wij de vrienden gevonden hebben.