Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1852

De Christelijke Waarheidsvriend. Een Maandschrift voor eenvoudige waarheidlievende Christenen. Eerste Jaar. Te Koevorden, bij D.H. van der Scheer. 1851. In gr. 8vo. 192 bl. f 1-25.

Men zal niet zeggen, dat er te weinig over Christelijke waarheid en deugd geschreven wordt, en wij zouden een gelukkigen tijd beleven, als de beoefening daar een gelijken tred mede hield. Dit nieuwe tijdschrift wordt geopend met een gepast antwoord op de vraag: ‘Waar

[p. 676]

wordt de Christelijke waarheid gevonden?’ Evenwel kan de bepaling van de hoofdwaarheid des Christendoms: ‘God is de Vader van alle menschen’ den naauwkeurigen denker te onbepaald, te algemeen voorkomen. Immers de Jood gelooft hetzelfde, en zegt de Muzelman iets anders?

Goudschaal geeft een helder betoog over vooroordeelen in hunnen aard, bronnen, werking en over de middelen om hen te bestrijden.

De derde bijdrage handelt over Gods wezen, en verspreidt voor den eenvoudigen een helder licht over de zamenstemming van Gods eigenschappen. Zulk eene beschouwing kan niet zonder gezegenden invloed blijven op het leven des geloofs, en neemt veel weg dat hard luidt, en tot ontmoedigende opvattingen aanleiding gaf; of het geweten in slaap wiegde, en het gemoed met valsche gerustheid vervulde.

N^o. 4 belooft meer dan het geeft. Het heet: ‘Een verhaal van de Wijzen uit het Oosten toegelicht.’ maar had, onzes inziens, wel gemist kunnen worden.

Meer zijn wij ingenomen met de wenken betreffende het Bijbellezen, door d(iest) l(orgion). Hij verlangt te regt, dat men naauwkeurig opmerke wát er gezegd wordt, dat men onbevooroordeeld leze, en naauwkeurig acht geve op het verband en den zamenhang.

Het volgende opstel is bestemd om een duidelijk begrip te geven van de vergeving der zonde. Wij dachten er bij, hoe luther eene rijke waarheid in weinig woorden wist uit te drukken, zeggende: ‘Waar vergeving van zonde is, daar is ook leven en zaligheid.’ Zoo vergeeft geen Koning, zoo vergeeft alleen God, die Vader is.

Het achtste nommer handelt over het geloof in jezus christus, over de zonde en hare vergeving, en over de waarde van den Heidelbergschen Catechismus; bepaaldelijk over de eerste vraag, zoo uitmuntend door inhoud. De Schrijver kiest den vorm van een trioloog, waarin een predikant bemiddelend zich plaatst tusschen een ultraliberaal en een oud Catechismus-vriend.

Dit onderhoudend gesprek wordt in 't volgend nommer

[p. 677]

voortgezet, terwijl vooraf vier vragen beantwoord worden: wat beteèkent dat woord: God is geopenbaard in den vleesche? Hoe kan het waarheid zijn? Waar vindt het zijne vervulling? Waartoe dient die openbaring? Wij laten daar, of hetgeen over de tekstkritiek wordt aangevoerd hier op zijne plaats is; maar de verklaring lezende, herinnerden wij ons eenen prediker, die van zijnen tekst zeide: ‘dat hij eerst zou verklaren wat de Apostel gezegd had, en daarna wat hij niet gezegd had; want dat hij er veel meer uit zoude halen dan de Apostel er in had gelegd.’

Behartigenswaardig is het betoog: de verlossing uit genade, door het geloof in jezus christus, zonder eenige onzer verdiensten, de reine bron van goede werken.

In N^o. XI wordt het gesprek over den Heidelbergschen Catechismus hervat en de tweede vraag opgehelderd, en tegen blaam van hardheid geregtvaardigd. - Daarop volgt eene leerrede over de wet, als middel om ten leven in te gaan, en ten laatsten een wèlgeschreven betoog over johannes doop en prediking in de woestijn.

Onze lezers zien uit deze opgave de belangrijkheid der onderwerpen. De behandeling er van is over 't algemeen praktikaal, populair, leerend en stichtend. Niet dat wij in alles met de Verzamelaars overeenstemmen; - op sommige punten is dat volstrekt het geval niet; maar des te onpartijdiger zal onze getuigenis worden opgenomen, als wij zeggen, in dit Nommer te prijzen den gematigden toon; een zoeken naar waarheid; en handhaving in liefde van hetgeen men meent als waarheid gevonden te hebben.