Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1852

Nagelatene Leerredenen van A. Stramrood, in leven laatst Predikant te Sliedrecht. Te Deventer, bij J.P. Brinkgreve. 1851. In gr. 8vo. 198 bl. f 1-80.

De Opsteller dezer leerredenen, na dertien jaren dienst in de Gemeente te Sloten naar die te Sliedrescht geroepen, mogt in deze slechts weinige weken arbeiden, toen de dood hem in den bloei zijns levens ontrukte aan de Kerk, aan zijne Gemeente, aan eene bedroefde weduwe met zes onverzorgde kinderen. Aan de laatste op kiesche wijze eenig geldelijk voordeel te verschaffen, en tevens te voldoen aan de begeerte van velen, die iets uit den nagelaten kanselarbeid van eenen betreurden leeraar en vriend wenschen te bezitten, was het dubbel oogmerk dezer uitgave. Eene zeer aanzienlijke lijst van inteekenaren doet zien, dat althans het stoffelijke doel, ten gevolge der algemeene belangstelling, naar wensch is bereikt; en voor het overige zullen de vrienden van den ontslapene ongetwijfeld den bezorger der uitgave danken, die wèl schijnt gekozen te hebben, althans eenen in vele opzigten voortreffelijken bundel heeft geleverd. Het is zoo: men zal hier dat schitterende en verrassende van plan en ontwikkeling en stijl niet aantreffen, waardoor, naar het schijnt, leerredenen slechts lof kunnen verwerven. Maar of deze nu daarom zoo veel beter aan het doel der Evangelieprediking beantwoorden en zoo veel nuttiger zijn voor de Gemeente, onder welke zich, althans in de Nederlandsche Hervormde Kerk, toch altijd vele, zeer vele eenvoudige toehoorders

[p. 575]

bevinden, - wij nemen, ook op grond eener bijna vijfen-twintig-jarige ondervinding, de vrijheid, dat zeer te betwijfelen, en zien voor de leering en stichting in de Gemeente des Heeren weinig heil, in het overdrijven der eischen op het gebied der kanselwelsprekendheid. Niet dat de Steller dezer aankondiging met minachting nederziet op de meesterstukken, die ons Vaderland in onzen leeftijd heeft opgeleverd en nog oplevert; integendeel - hij schat ze hoog, zeer hoog, maar hij vreest voor het misbruik, dat zoo ligt gemaakt wordt van het aanlokkelijke om naam als prediker te verwerven, door het najagen en navolgen, en voor het misbruik, dat de Gemeentezelve maakt van modellen, wanneer zij er te eenzijdig andere waardige Evangeliedienaars naar beoordeelt.

Van deze zijde vinden wij het in onze dagen wel eens goed, dat leerredenen als de voor ons liggende worden uitgegeven. Dezulken zijn de ware proeven, hoe tegenwoordig in de Vaderlandsche Kerk wordt gepredikt. Zij zijn niet opgesteld met de gedachte aan de drukpers, en hebben er dus niet op kunnen aangelegd worden om opgang te maken; van lofbejag kan haar vervaardiger in geenen deele worden verdacht, want waarschijnlijk is er geen regel in geschreven met het denkbeeld aan uitgave; en zij zijn, om met van koetsveld te spreken, niet opgesteld zonder voorstelling van kansel of gemeente, maar ingerigt naar en geschreven met het oog op de behoefte van eene eenvoudige landgemeente. En wij durven er - zelve vele jaren voor eene zoodanige gepredikt hebbende - bijvoegen, dat de overledene ons blijkt een hoogst voortreffelijk Evangelieprediker geweest te zijn. Zijn de onderwerpen gepast, aandachtwekkend, leerzaam, - de aanleg der stukken is eenvoudig, maar niet arm; geleidelijk en niet stijf; warm en dat zonder exclamatiën. Kennelijk missen zij de laatste, beschavende hand; maar ook dit geeft er hier en daar iets ongekunstelds aan, dat in geenen deele hindert.

Zoo de Schrijver nog leefde en eenen preekbundel als proeve zijner Evangelieverkondiging aanbood, zouden wij ons denkelijk uitgelokt vinden om hem met sommige

[p. 576]

vriendbroederlijke opmerkingen te dienen, en de man, die ons persoonlijk geheel onbekend was, maar wien de lof ook van bescheidenheid nagaat, zou ze waarschijnlijk niet hebben versmaad noch zich gegronde aanmerkingen op zijne leerredenen laten aanleunen als smaadheid van christus. Maar de hand is verstijfd, die deze Evangelische toespraken schreef, en de mond gesloten, die ze tot de Gemeente rigtte. God riep Zijnen dienaar tot hoogeren werkkring daar boven, toen zich pas een meer uitgebreide hier op aarde voor hem had ontsloten. Maar vertroostend moet het voor de zwaar bedroefde weduwe wezen, dat een wèlverdiende eerekrans voor den ontslapene kan worden gelegd op hetgeen haar is aangeboden uit de vruchten van zijnen geest.

Wij meenen te kunnen volstaan met deze aanprijzende aankondiging, zelfs zonder opgave van teksten en onderwerpen van dit twaalftal leerredenen.

h.m.