Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1852

[p. 112]

De Nederlandsche Regtsbedeeling in Burgerlijke zaken getoetst aan de beginsels en het wezen van goedkoopheid en eenvoudigheid, door Mr. E.G. van Senden, Plaatsvervangend Kantonregter in het Kanton Zwolle, en Advokaat bij het Provinciaal Geregtshof in Overijssel. Eerste Stuk. De regtskundige bijstand. Te Zwolle, bij W.E.J. Tjeenk Willink. 1851. In gr. 8vo. 88 bl. f :-90.

Het is onmiskenbaar, dat in de laatste jaren de regtspraktijk zeer is afgenomen, en het aantal der gevoerde procedures tot een zoodanig gering cijfer verminderd is, als voorheen nimmer werd waargenomen. Vraagt men naar de oorzaken, velen zullen u in de eerste plaats de hooge kosten noemen, die een te voeren proces kan na zich slepen, en beweren, dat dáárin alleen de wortel van het kwaad moet gezocht worden. En voorzeker, wij zijn er verre af, die bewering tegen te spreken, en houden ons overtuigd, dat krachtdadig de hand aan het werk zal moeten geslagen worden, om een einde te maken aan eenen toestand van zaken, die ten slotte moet leiden tot geheele vernietiging en ondergang der regtsstudie en regtspraktijk, en niet minder strekt tot schade der Justiciabelen, die hun goed regt niet meer durven vervolgen, ten ware zij dood-arm of buitengewoon bemiddeld zijn.

De Schrijver dezer brochure heeft dit gevoeld, en zich voorgesteld de middelen aan de hand te geven, om tot meerdere goedkoopheid der Regtsbedeeling te geraken. Die middelen acht hij te zijn:

‘1^o. Een enkelvoudige en goedkoope regtskundige bijstand.

2^o. Weinige uitgaven of verschotten tot het opzetten en vervolgen van het proces, en tot het ten uitvoer leggen der verkregen regterlijke uitspraken.

3^o. De aan de beslissing des regters onderworpene zaken langs eenen korten en eenvoudigen weg in staat van gewijzen te brengen, en de ten uitvoer legging der verkregene uitspraken op eene snelle en krachtige wijze te verzekeren.’ p. 9 en 10.

[p. 113]

Het eerste punt, de regtskundige bijstand, wordt in dit stuk behandeld; de beide andere zullen het onderwerp van het tweede en derde stuk uitmaken.

Dien bijstand nu wil hij vereenvoudigd en goedkooper gemaakt hebben, niet door de afschaffing van het ministerie der procureurs, maar door de opheffing van derzelver verpligte assumtie in elke procedure. Hij wil daartoe aan partijen slechts de verpligting opleggen, enkelvoudigen bijstand in te roepen door het assuméren òf van een advocaat, òf van een procureur. (p. 19.) Hij gaat vervolgens na, welke de gevolgen van die opheffing zijn zullen, in betrekking tot de vereenvoudiging der procedures en hare meerdere goedkoopheid (p. 21-54); onderzoekt en toetst de bezwaren tegen zijn voorstel (p. 55-82), en betoogt ten slotte, dat de ingezetenen aan dergelijke vereenvoudiging oneindig meer behoefte hebben dan aan eene Regterlijke Organisatie, die slechts dienen moet om eenige gelden voor den schatkist te bezuinigen.

Wij vreezen, dat het plan van den Schrijver veel tegenstand zal ontmoeten. De quaestie over de afschaffing van het ministerie der procureurs heeft reeds tot veel en velerlei geschrijf aanleiding gegeven. Zonder het vóór of tegen hier te beöordeelen, zouden wij toch eene geheele afschaffing van het ministerie der procureurs verre verkiezen boven de door den Schrijver voorgestelde wijzigingen in de uitoefening hunner betrekking. Er zullen toch weinig menschen gevonden worden, die lust gevoelen om procureur te worden op de voorwaarde door den Schrijver gesteld; terwijl het daarenboven in den regel onmogelijk een fatsoenlijk middel van bestaan kan opleveren. 't Is waar, partijen hebben de vrijheid een procureur, bij uitsluiting van een advocaat, te assuméren; doch van die bevoegdheid zal weinig gebruik gemaakt worden. In de meeste gevallen toch, vermits de procureurs in den regel ongegradueerd zijn, zal men, en te regt, den advocaat verkiezen, en wat blijft dan aan de procureurs over? ‘Alles wat thans aan de procureurs is opgedragen, voor zoo ver de reeks dier verschillende

[p. 114]

extra-processale verrigtingen ligt buiten den geheelen omvang van het eigenlijk proces voeren, blijve uitsluitend aan de procureurs opgedragen’, zegt de Schrijver op bl. 49; en wat hij daaronder verstaat, wordt op bl. 50 en 51 aangegeven. Die werkzaamheden zijn echter zoo maar slechts formulierwerk, en leveren zoo weinig voordeel op, dat er zeker niet velen zullen gevonden worden, die daaraan alleen hun leven en hunne vermogens willen toewijden. Neen, dan liever het ministerie der procureurs geheel opgeheven; 't geen voorzeker eene aanmerkelijke besparing van kosten voor de justiciabelen zou met zich brengen; en het door den Schrijver voorgestelde, moge dan als maatregel van overgang dienstbaar gemaakt worden aan den billijken wensch om het lot der tegenwoordige, ongegraduëerde procureurs te verzekeren.

De Schrijver houde ons deze opmerkingen tegen zijn zoo wèl geschreven werkje ten goede. Moge het tweede Stuk spoedig volgen. De tarieven, zegel-, registratieen ook vooral griffie-regten leveren voorzeker het grootste bezwaar tegen eene goedkoope regtsbedeeling op. Moge eerlang dit geheele zoo belangrijke onderwerp, op goeden voet, wettig geregeld worden!