chez H.C. Susan, éditeur, et à Bruxelles, ches Perichon. 1851. In gr. 8vo. 44 pag. f -40.
Wij zullen den doorzigtigen sluijer niet opligten, die onder een gemakkelijk om te zetten pseudoniem, den waren naam van den Schrijver verbergt. Deze geestige Brochure, behandelt een der opmerkelijkste verschijnselen van den tegenwoordigen toestand van Frankrijk, namelijk den invloed, dien de Roomsch Catholieke geestelijkheid, daar, sedert de omwenteling van 1848, weder herkregen heeft.
Het is tegen den geest van reactie, die zich in het algemeen, onder de regeringen van Europa openbaart, dat de Schrijver te velde trekt; een geest, even gevaarlijk als de Socialistische Communistische Demagogie.
Men heeft dikwijls en met regt herhaald, dat het éénigste redmiddel der Europesche beschaving in het Christendom ligt; maar dat Christendom bestaat voorzeker niet in de vormen van het Catholicisme, noch in die van oude Geloofsbelijdenissen. - Het is in zij verheven aard boven beiden, en geschikt om eene gedaante aan te nemen, meer overeenkomstig met de ontwikkeling der 19o eeuw. Wij leven in een overgangstijdperk, waarin de onbruikbaar geworden vormen langzaam verdwijnen, en de nieuwe nog niet tot genoegzame vastheid gekomen zijn. Maar de middelen om hun die te doen erlangen, moeten op een anderen toon, dan vroeger door voltaire en rousseau werd aangeslagen, aangewezen worden. Hooge zedelijke ernst moet naar ons gevoelen, voor de Satire in de plaats komen. De bedoeling van dit kleine geschrift, is echter zéér loffelijk; ofschoon wij omtrent de middelen eenigermate van den hooggeachten Schrijver zouden verschillen. Hij schijnt de bijgevoegde verzen aan de Charivari ingezonden te hebben, die ze niet heeft geplaatst, en wier Redactie aldus getoond heeft, meer geestig dan beleefd te zijn; hetgeen bij zoogenaamde geestige lieden wel meer het geval is. - De Schrijver maakt daar eene gelukkige uitzondering op. Wij bevelen dit nieuwe voorthrengsel van zijne vruchtbare pen met veel genoegen aan.