Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1851

Koningin Maria.
(Uit het Hoogduitsch.)

Maria, Koningin van Grootbrittanje, en gemalin van Koning willem III, was de dochter van jakob II, en in het jaar 1662 geboren. Reeds in hare vroegste jeugd toonde zij den gelukkigsten aanleg, en was goed en zachtzinnig, eer zij weten kon, dat zulks te zijn pligt is. Deze geaardheid bleef haar in geheel hare kindschheid bij. Men behoefde geenerlei overreding of aansporing te bezigen, om haar te bewegen, zich te laten onderwijzen, en er wordt beweerd, dat zij, gedurende àl den tijd harer opvoeding, zelfs niet ééne enkele maal reden tot berisping heeft gegeven. Bij de lieftalligste minzaamheid bezat zij een uitstekend verstand, en een door nuttige kennis en wetenschap beschaafden geest.

In het zestiende jaar hares levens werd zij aan den toenmaligen Prins van Oranje uitgehuwelijkt, en kreeg Holland tot haar verblijf, waar zij zich met zoo veel verstand en goedhartigheid jegens elk gedroeg, dat

[p. 130]

zij er aller liefde en hoogachting verwierf. Het grootste sieraad echter van haar karakter, was de ongeveinsde vroomheid en ootmoed, die haar de grootheid en weelde, welke haar omgaven, met onverschilligheid deden beschouwen, en de zoetste vreugde deden vinden in hare pogingen, om, in stilte, met de hoop op een edeler leven, wèl te doen.

De adel van hare ziel laat zich niet beter schetsen, dan 't gedaan werd in de getuigenis, van haren gemaal, Koning willem, die haar innig lief had, en hare voortreffelijkheden het best had leeren kennen; gelijk hij ook den omvang van het verlies, door haar afsterven geleden, het levendigst gevoelde. Toen Dr. tenison, bij haren dood, hem zocht te troosten, zeide hij: ‘Het moet mij wel diep smarten eene gade te verliezen, die zich in de zeventien jaren levens, welke ik met haar mogt doorbrengen, zelfs geen enkel onbedachtzaam woord heeft laten ontvallen. Gedurende al den tijd onzer echtverbindtenis heb ik nimmer iets verkeerds, of eenige zwakheid in haar opgemerkt. Hare ziel had eene waarde, die niemand zóó op prijs kan stellen als ik.’

Welk een zoet genot aan de godsvrucht verbonden is, en welk eene kracht zij verleent, bleek aan deze vorstin, te midden van het schitterende hofleven en den zonneglans van aardsche grootheid. Maria wijdde een ruim gedeelte van haren tijd aan het lezen der Heilige Schrift en van andere stichtelijke boeken; zóó, dat zij zelfs bekwaam was, om over onderwerpen, tot kerk en godsdienst betrekkelijk, op de voortreffelijkste wijze te schrijven.

Onmiskenbaar bleken hare begaafdheden en verstand in al wat zij ondernam, maar vooral bij de gewigtige werkzaamheden van het Staatsbestuur. Dr. tillotson, Aartsbisschop van Canterbury, zegt: ‘dat hij verbaasd stond over de blijken van kunde, welke de Koningin, omtrent de gewigtigste aangelegenheden van den Staat, aan den dag legde, toen, gedurende de afwezigheid van haren gemaal, het uitvoerend gezag aan hare handen was toevertrouwd.’

Bijzonder groot was hare deernis met en goedheid jegens armen en noodlijdenden; ja, in het algemeen, jegens elk, die hare liefdadigheid noodig had; eene deernis wèl evenredig aan de hoogheid van haren stand en aan de ruime middelen, over welke zij had te beschikken. Met zorg echter won zij steeds herigten in, zoo wel omtrent den nood dergenen, die hare hulp inriepen, als

[p. 131]

ten aanzien de vraag, in hoe verre zij verdienden geholpen te worden, en was in de uitoefening van hare menschlievendheid zoo naauwgezet en ijverig, als of zij geene zaken en zorgen gewigtiger dan deze had te torschen. Maar hetgeen dit alles de kroon opzette was, bovendien: dat zij hare liefdadigheid betrachtte in de getronwste overeenstemming met de voorschriften van het Christendom; want niemand vernam ooit, aan wien of hoe veel zij gaf - behalve alleen die tusschenpersonen, van welke zij zich bij de uitdeeling harer giften moest bedienen.

Deze uitmuntende Vorstin vond dan ook in hare opregte vroomheid een vermogenden troost bij de wederwaardigheden des levens; en buiten die wederwaardigheden had zij nog zoo menig verdriet, waarin de godsvrucht alleen haar sterkte en bemoedigde. De roekelooze lastering en openbare verachting van de godsdienst, de spotternij met deugd en braafheid, die zij van zoo velen moest aanhooren, vervulden haar hart met ijzing en afschrik, en gaven haar het voorgevoel van eene zoo treurige toekomst, dat de zwaarmoedigste denkbeelden dikwerf hare ziel overmeesterden. Het smartte haar diep, dat zoo velen, die zich door hunnen ijver voor kroon en troon hadden verdienstelijk gemaakt, daardoor het regt meenden verworven te hebben, om zich ongestraft aan hunne ongebondenheden over te geven. Meer dan eens vroeg zij twijfelend: ‘Wat goeds kan men wachten van zulke handen, of van 't geen door hen geschiedt?’ - Daarentegen koesterde zij de grootste achting voor dezulken, die haar bekend waren als godsdienstig en braaf. Geene andere verdienste, hoe schitterend ook, kon het gemis van godsvrncht en deugd bij haar vergoeden.

In plaatse van hooge gedachten omtrent zich-zelve te voeden, waakte zij integendeel over elke harer woorden en gedragingen, met een fijn gevoel voor alles, wat ook maar van verre naar eenen misslag kon zweemen, en zij huiverde bij de gedachte aan de mogelijkheid, dat hare handelwijze ooit iemand, onverdiend, zou kunnen krenken of bedroeven, of anderzins onbestaanbaar zou kunnen wezen met de voorschriften van het Evangelie en van het geweten. Schenen de hinderpalen, welke zij te overwinnen had, haar onoverkomelijk, of wekten zij hare bekommering op - dan nam zij hare toevlugt tot God, en zij verklaarde: ‘menigmaal eene wonderdadige geruststelling ondervonden te hebben, wanneer zij haar hart in gebeden had uitgestort.’ Beproefde de Voorzienigheid hare gezindheid op den toets van bedroevende

[p. 132]

gebeurtenissen, dan zeide zij: ‘dat die tegenspoeden geene redenen waren om te klagen, veel minder om te morren; maar dat zij haar aandeden, vermits de hand van God er zoo duidelijk zigtbaar in was.’

Zelfs in de gelukkigste tijdperken van haar leven wachtte zij zich voor zorgeloosheid, en in haar vertrouwen op God wankelde zij nooit. Aan de voorbijgaande vermaken des levens hechtte zij weinig waarde, en bekommerde er zich niet over, of zij kortstondig zouden zijn, of van langen duur. De gelatenheid met welke zij toonde die te kunnen ontberen, bewees genoeg, op hoe weinig zij door haar werden gewaardeerd.

Eens werd zij ziekelijk, en verwachtte niet anders dan dat er eene ernstige krankte op volgen zoude; maar ook toen verloor zij niets van hare kalmte en volkomene berusting in de wegen des Heeren; zeggende: ‘naar den dood niet te verlangen; maar ook niet van zich te kunnen krijgen om te bidden, dat hij haar mogte ontzien. Zij liet alles aan God over, en onderwierp zich geheel aan de raadsbesluiten der Voorzienigheid.’

Die zelfde gelatenheid, met welke zij de mogelijkheid van haar sterven verbeidde, betoonde zij ook toen werkelijk haar einde naderde. Inderdaad was het ontslapen dezer voortreffelijke Koningin eene kroon op haar vlekkeloos en voorbeeldig leven. Toen zij van het gevaar, dat hare ziekte (de kinderpokken) deed vreezen, onderrigt werd, sprak zij met blijmoedigheid: ‘Welk een voorregt, dat ik reeds vroeg leerde inzien, hoe gevaarlijk het is de boetvaardigheid tot het einde te verschuiven; niet eerst heden begin ik mijne voorbereiding tot den dood, en hoe vurig dank ik nu God, dat ik niet schroom te sterven!’

Ook in de hevigste aanvallen der ziekte, die haar zoo veel deed lijden, bleef hare ziel kalm, zonder de minste teekenen van onrust of vrees. Volle bereidvaardigheid om te sterven en opregte berusting in den wil van God, bleven haar bij tot in de uiterste oogenblikken des levens, bij welker nadering zij verklaarde: ‘de blijmoedigheid van een zuiver geweten en den magtigen invloed der godsdienst te gevoelen, welke haar eene sterkte gaven, die zelfs de laatste doodstrijd niet zou kunnen doen wankelen.’ - Aldus stierf deze bewonderenswaardige Vorstin, die, stervende, wel buiten twijfel, hare aardsche kroon verwisselde met de hemelsche; eene kroon, welker heerlijkheid nimmer verbleekt.