Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1851

Mijne reis van China naar Engeland en door de verschillende landen van Europa in 1849 en 1850, in het belang der Evangelie-verkondiging in China, door Dr. K. Gutzlaff. Uit het Hoogduitsch vertaald door J. Oudijk van Putten. Te Rotterdam, bij W. Wenk en O. Petri. 1851. In gr. 8vo. 72 bl. f :-60.

Men heeft de reize van den nu zaligen gutzlaff door ons werelddeel en vooral door ons Vaderland niet ten onregte een triomftogt genoemd. Zijne verschijning in Europa, dat hij, vijf-en-twintig jaren geleden, van Rotterdam uit, verlaten had, werkte als een electrieke vonk op de gemoederen. Wat was hij dan? Een patriarch, een kerkvorst, in Oosterschen of Westerschen praal? Niets daarvan: - een eenvoudig Zendeling voor de zaak van christus, door menschen uitgeleid; maar toegerust door den Geest der genade, en door de kracht zijns Heeren magtig in woord en daad. Het fel geschokte Europa zag hem met bewondering en opgetogenheid aan, die zich geroepen voelde om in China het licht des Evangelies te verspreiden. Welken indruk heeft 't onthaal dat hij genoten heeft, op hem gemaakt? En wat is zijne gedachte omtrent de aanmerkingen, die hem en zijn werk getroffen hebben? Het reisverhaal, dat wij aankondigen, biedt daar het antwoord op aan.

Bednopt, eenvoudig, maar levendig, heeft de waardige man er in mededegedeeld, hoe hij Engeland, Ierland, Holland, België, Duitschland, Polen, Rusland, Zweden, Denemarken, Oostenrijk, Moravië, Hongarijë in Zevenbergen, Zwitserland, Frankrijk en Italië binnen 't verloop van twaalf maanden tijds bezocht en allerwegen Evan-

[p. 712]

gelische Vereenigingen in het belang van China gevestigd heeft.

Dit verhaal legt het gemoed van den Zendeling voor den lezer open. Wij hebben tot ons leedwezen den te vroeg ontslapen gutzlaff noch gehoord, noch gezien, maar, met zijne afbeelding voor ons, gelooven wij, dat allen, die hem hoorden en zagen, als zij dit verhaal lezen, betuigen zullen: ‘Zoo was hij!’ - Hij vertoont er zich in zijne goed- welligt zwakheid, maar nergens en in geen geval verloochent hij het hooge beginsel, dat hem bestuurt. Wie proeven verlangt van zijn geloof, waardoor het ondoenlijke doenlijk wordt, leze en hoore hem zich daarover verklaren. Om het werkje en den man zoo als hij geweest is, eenigzins te doen kennen, kiezen wij het volgende, waaruit men zien kan met welke wapenen hij gewoon was zich tegen zijne bestrijders te verdedigen:

‘Wat ook de tegenstrevers doen of overleggen mogen, om den ijver voor de verheerlijking van christus te onderdrukken, toch zal die ijver om het kruis van christus in China te planten altijd nog vermogender zijn, want hij is des Heeren werk, en ontstond door de magt Zijner oneindige liefde. Wij moeten dan die tegenstanders met moed en volharding het hoofd bieden. Wij hebben een groot, een gewigtig werk te volbrengen. En aan dat werk moeten wij met hartelijk gebed, en in ootmoed, geloof en liefde deelnemen. Strijd voeren willen wij niet, maar daarom schroomen wij toch geenszins, om elken bestrijder met de wapenen der waarheid en der Christelijke overtuiging onder de oogen te zien. Wie echter pogen mogt door laster de groote zaak te benadeelen, moet niet verwachten, dat wij zóó ver het bevel van onzen Heer en Meester vergeten zullen, om hem te antwoorden. Ook is het zulk eene veelomvattende, verhevene, ja goddelijke onderneming, om het oudste volk der aarde als een offer der liefde aan de voeten des Heeren te brengen, dat wij geen' tijd verspillen mogen, door ons met kleingeestige bedenkingen en tegenwerpingen in

[p. 713]

te laten. Wij moeten in de liefde, in geduld en ootmoed vast staan, en kampen met de wapenen des Geestes, want anders verbeuren wij 's Heeren zegen, en zouden wij ophouden werktuigen in Zijne hand te zijn. Blijven wij echter in weerwil van allen tegenstand getrouw in de verkondiging des Evangelies, dan zal zich ook jezus christus, de Heer der Heerlijkheid, aan ons niet onbetuigd laten. Wij moeten Zijn werk werken, door Zijne kracht handelen, en het aan Hem overlaten om het voor de oogen der wereld te regtvaardigen, wat wij in Zijnen Naam mogten doen. - Moge dan de ijver voor het heerlijk doel in de Kerk van christus algemeen worden; maar ook ik herhaal het, vergeten wij niet, dat door het gebed alléén wij de overwinning kunnen behalen, en dat het de Geest van God is die de bekeering werkt. Niemand roeme dus in zich-zelven, maar hij roeme in den Heer.

Ik-zelf wensch geheel vergeten te worden, en in den vollen nadruk des woords niets te zijn, en wanneer dus de tegenstrevers mij willen doen voorkomen als het middelpunt, het alles der zaak, bedriegen zij zich volstrekt. Mijn eenig bedoelen is, dat door het geloof in jezus christus alle roem en alle aanbidding den Vader der eeuwigheid worde toegebragt; en met dat doel voor oogen heb ik, beide in Azië en Europa, in opregtheid des gemoeds en in waarheid gearbeid. Heeft de Heer op dit mijn pogen eenigen zegen gegeven, dan behoort Hem daarvoor de eere en de roem.’

Er zal wel geen werkzame vriend der zending naar China meer zijn, die dit verhaal niet reeds gelezen en herlezen heeft. Wie den moedigen, goedhartigen man mogt hebben tegengewerkt, zal het niet onbescheiden vinden, dat wij hem vermanen kennis te nemen van dit geschrift, en 't aandachtig te overwegen. Wij vertrouwen, dat het afsterven van dezen volijverigen verkondiger van de boodschap des heils, allen, die hij heeft opgewekt, om de geestelijke belangen van China ter harte te nemen, met des te meer en heiliger ijver vervulle, en velen die tot heden onverschillig waren, er

[p. 714]

aan verbinden zal. Of is het niet een zigtbaar blijk van Goddelijke bestiering, dat de waardige gutzlaff, na in China voor het Christendom zoo veel te hebben gedaan, dat, aan zich-zelve overgelaten, gevaar kon loopen weder verloren te gaan, zoo kort vóór zijn verscheiden, als ware het met eene hemelsche zending naar Europa moest komen, om er aan alle ware vrienden des lichts de instandhouding en voortzetting over te dragen van het groote werk der bekeering, aan hetwelk hij niet lang meer zou mogen arbeiden.

Wij beschouwen dit verhaal als een dierbaar gedachtenisgeschenk van een groot, eerbiedwaardig man, en bevelen beiden het werkje en de zaak, die er in behandeld is, allen Christenen met nadruk aan.