Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1851

Edelgesteenten uit de schriften van Mattheus Henry. Een Christelijk Zakboekje tot dagelijksche raadpleging. Te Zutphen, bij A.E.C. van Someren. 1851. In kl. 12o. 155 bl. f :-75.

Ref. heeft steeds eene groote voorliefde voor spreuken, en korte maar veelheteekenende gezegden gehad. Bij de boeken, die men in handen krijgt moet men dikwijls zeggen: hoe vele woorden en hoe weinig denkbeelden en zaken! Maar met zulke gezegden of met spreuken is dat geheel anders. In weinig woorden verneemt men dan gewigtige zaken. Zij hebben ook het voordeel, dat zij hem, die niet veel tijd heeft om te lezen, in één oogenblik rijke stof ter overpeinzing aanbieden. Daarom hebben wijze mannen, van den vroegsten tijd af, zich bepaaldelijk toegelegd op spreuken die den hoofdinhoud hunner stellingen uitdrukten, en door kortheid en duidelijkheid diepen indruk konden en moesten maken op hunne leerlingen en hoorders. Velen dier spreuken zijn tot ons gekomen en worden in hooge waarde gehouden. In den Bijbel vindt men die in menigte. Vooral heeft de wijste der Koningen in de Spreuken en den Prediker eenen rijken schat van korte gezegden bijeengebragt. Ook de Zaligmaker heeft vele van Zijne lessen en leeringen, in zulke korte uitdrukkingen vervat. In navolging van dezen allen deden het ook de wijsgeeren en voornaamste Christenleeraars van lateren tijd. Daar echter die spreuken, in hunne werken verspreid, bij het algemeen niet bekend waren, begon men te begrijpen dat het zegen kon aanbrengen, die als gouden vruchten op zilveren schalen in het licht te plaatsen, en maakte

[p. 608]

men er verzamelingen van, en de graagte waarmede die ontvangen werden, bewees genoegzaam, dat de verzamelaars een nuttig werk hadden verrigt. Ons bestek gedoogt niet dat wij een overzigt van die verzamelingen geven. Genoeg zij hier de betuiging, dat wij ons over haar bestaan verblijden, en de goede ontvangt welke er over het algemeen aan ten deele valt als een verheugend teeken des tijds beschouwen. Naast de verzamelingen, welke het publiek uit jean paul, herder von haller en vele anderen in den laatsten tijd ontvangen heeft, beslaat het nu aangekondigde bundeltje eene waardige plaats. De spreuken zijn getrokken uit de werken van den zoo onvermoeid werkzamen Engelschen Godgeleerde mattheus henry, die vooral door zijne voortreffelijke bijbelvertaling een grooten naam heeft verworven. Zij behelzen echt godsdienstigen zin, zeer krachtige opwekkingen tot het goede, en treffende troostgronden. Men vindt er belangrijke opmerkingen over belangrijke zaken. De onderwerpen doen dat terstond zien. Zij betreffen: Berouw, Bijbel, Dienst, Dood, Gebed, Gedachten, Gehoorzaamheid, Geloof, Geluk, God, Godsdienst, Grootheid, Heiligheid, Hemel, Hoop, Kennis, Leeraren, Liefde, Lof, Mildadigheid, Nederigheid, Opregtheid, Pligt, Rampen, Tevredenheid, Voorspoed, Voorzienigheid, Wegen Gods, Zonde, Mengelingen. Een bladwijzer echter waar die onderwerpen te vinden zijn, zou niet overtollig zijn geweest. Terwijl wij dit werkje als een gulden boekske vele lezers wenschen, opdat zijn inhoud in veler harten kome, doet het ons nogtans leed, dat men zoo ijverig is in het zoeken van zulke edelgesteenten in den vreemde, terwijl die van onze eigene Schrijvers onbekend blijven. Een zoodanige verzameling uit onze Vaderlandsche Schrijvers van vroegeren en lateren tijd zou gewis niet minder welkom zijn bij het nadenkend gedeelte van ons lezend publiek.

†-.