Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1851

Repertorium voor buitenlandsche Theologie, uitgegeven door J.P. de Keyser, Predikant te Noordeloos c.a. Jaargang 1851. Eerste Stuk. Te Utrecht, bij W.H. van Heyningen. 1851. In gr. 8vo. 108 bl.; per Jaargang f 8-:

Dit belangrijk Godgeleerd Tijdschrift, dat reeds zijn vierden jaargang is ingetreden, gaat voort, zeer gewigtige bijdragen voor de Wetenschappelijke Theologie te leveren, en het is voortdurend gelukkig in de keus der onderwerpen, die meestal in een naauw verband staan met de hoofdvragen, die thans het meest in de Godgeleerde studie op den voorgrond treden. Het blijft ook het juiste midden houden tusschen eene éénzijdige Super-

[p. 393]

naturaliste opvatting, en eene overdrevene toepassing van eene negatieve kritiek en vermetele speculatie, die nog tegenwoordig in Duitschland hunnen schadelijken invloed uitoefenen. Daarom komen er stukken van dien aard niet voor; ofschoon de Redakteur onpartijdig genoeg is, om van tijd tot tijd iets mede te deelen, dat uit de thans zoo veel besprokene Tubinger school afkomstig is, hetgeen juist in dit stuk plaats heeft, of dat strekken kan om ons eene meer juiste en minder bevooroordeelde kennis van den geest dier school te doen verkrijgen, hoezeer hare grondbeginselen, in allen opzigte de toets van eene gezonde historische kritiek niet kunnen doorstaan.

In dit stuk vindt men vooreerst drie uitvoerige verhandelingen over het boek job: namelijk twee van konstantijn schlotmann over de poëzij, overlevering en geschiedenis, die in dit boek voorkomen; en over de Harietschandra of de Indische overlevering aangaande job. De derde verhandeling is die van Dr. hermann hupfeld, over de plaats en strekking van het boek job in het Oude Testament, als leerdicht en in dramatische voorstelling beschouwd.

Vervolgens komt er eene uitvoerige en zeer geleerde antikritiek in voor, van Dr. f. chr. baur, in den Tubingschen geest, zijnde eene Bestrijding van ernesti's verklaring van Filipp. ii:6 enz., en het eerste gedeelte van eene verhandeling van Dr. julius müller, over de onzigtbare kerk. - Aan het slot treft men eene mededeeling aan, die eene zeer gewigtige vraag van carl beck behelst, aangaande het forméle en materiéle beginsel der Hervorming, van den volgenden inhoud: ‘Sedert wanneer en en door wien dagteekent zich de bepaalde uitdrukkelijke tegenstelling van het forméle en materiéle beginsel?’ Eene grondige beantwoording daarvan is allezins wenschelijk om den gang en den aard van het Protestantismus in al hunne juistheid voor te stellen.

Onder de bijdragen, in de vijf laatste stukken van den vorigen jaargang, waarvan wij nog geen aankondiging deden, munten voornamelijk uit:

[p. 394]

De verhandelingen van Dr. k.w. ideler, over de godsdienstige waanzin, zich openharende in hartstogtelijk overdreven eerbied voor de goddelijke wet; van Dr. alex. schweizer, over de ontwikkeling van het systeem der zedeleer in de Hervormde kerk; van emile saisset, over de wijsgeerige scholen in Frankrijk, sedert de omwenteling in Februarij 1848; zeer opmerkelijk voor de kennis van den zedelijken en godsdienstigen toestand van dat land, en de verschillende partijen die het verdeelen; en eindelijk van Dr. friedrich lücke, over den vader, den oorspronkelijken vorm en de regte beteekenis der kerkelijke vredeleus: in nesessariis unitas, in dubiis libertas, in omnibus caritas.’

Men ziet hieruit, dat de rijken inhoud van dit Tijdschrift ons volkomen regt geeft, om het met de meeste vrijmoedigheid aan elken godgeleerden, en allen beoefenaars der Theologische studie ten sterksten te blijven aanbevelen.

r.