Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1851

Mr. M. des Amorie van der Hoeven, Hoogleeraar in de Regten aan het Athenaeum Illustre te Amsterdam, Proeve van beantwoording der regtsvraag: Kan een Nederlander in Nederlandsch-Indië met der woon gevestigd, in personeele regtszaken, wanneer de eischen op het grondgebied van het Rijk in Europa werkt, voor de regtbanken van het Moederland gedagvaard worden? Te Leeuwarden, bij G.T.N. Suringar. 1850. In gr. 8vo. 24 bl. f :-30.

De Regtbank te Amsterdam had in zeker proces, in beginsel uitgemaakt, op grond van Art. 126, derde lid, Wetboek van Burgerlijke Regtsvordering, dat Nederlanders, die in de Koloniën gevestigd zijn, in alle personele regtszaken van den Kolonialen regter afgeroepen, en voor de regtbanken van het Moederland, mits slechts de eischer daar woonachtig zij, kunnen gedagvaard worden.

De Heer van der hoeven is eene andere meening toegedaan. Na te hebben aangetoond hoe het systeem der Regtbank tot de meest nadeelige gevolgen en tot groote onbillijkheden voeren moet (bl. 4-9), bestrijdt hij het gevoelen der regtbank, bewerende, dat Art. 126, 3de lid, niet in dien zin behoort te worden opgevat als door haar geschied is. Zijns inziens moet dat art. aldus worden verstaan: Wanneer van elders blijkt, dat iemand voor de Nederlandsche regtbanken kan betrokken worden, en hij heeft in dat geval geen woonplaats noch verblijf in het Koningrijk, dan geeft Art. 126, 3de lid, eene aanwijzing, voor welke onder de Nederlandsche regtbanken men hem zal moeten citéren.

Tot staving dezer uitlegging voert de Schrijver drie

[p. 299]

argumenten aan: In de eerste plaats de plaatsing en het verband van Art. 126; ten tweede: de geschiedenis van dat Art.; ten derde: het overbodige en niets beteekenende van Art. 129. B.v. indien de uitlegging der Regtbank aan Art. 126 gegeven de ware was.

De Heer Substituut-Officier karseboom, overeenkomstig wiens conclusie de Regtbank heeft uitspraak gedaan, heeft zijn gevoelen nader, in een brief aan den Heer van der hoeven, verdedigd.

Beide opstellen zijn met veel scherpzinnigheid geschreven. Wij meenen, dat de Heer karseboom en de Regtbank gelijk hebben, doch de zaak is nu in staat van wijzen gebragt, en de lezer, van beide zijden ingelicht, moge het geschil zelf beslechten. (Motto van den Heer karseboom.)