ons daarom in en over al de pogingen, die aangewend worden, om de geschiedenis der Christelijke Kerk meer en meer algemeen bekend, en overtuigend voor het verstand, en vruchtbaar voor het hart te maken.
Wij hebben daarvoor ook nog eene andere reden. De Christelijke Kerk is eene voortgaande, eene perpetuéle instelling van het onveranderlijke Godsbestuur. De Heilige Geest, die van den Vader uitgaat en haar doordringt, is niet ingesluimerd op de graven der mannen, die met eene Apostolische zending in de wereld omtraden. Elke eeuw getuigt van de werking diens Geestes, die met zijnen adem de Kerk bezielt, en onder alle hare vervormingen en misvormingen dezelfde bleef, gelijk de zon hare stralen werpt zoo wel in de zalen van rooverkasteelen, als op den met Gods zegen bezwangerden akker des nijveren landmans. Het werk der opvoeding van het menschelijk geslacht in ons werelddeel heeft, in de middeleeuwen, ware ook de vorm van het onderwijs niet altoos even prijselijk, niet minder gewerkt dan in den lateren tijd, die er de wezenlijke uitkomst van is. Trouwens de hervorming was niet een begin, maar eene snel en geweldig doorbrekende uitkomst van hetgeen in vorige dagen was aangekweekt, en nu rijp was voor ontwikkeling en zelfstandig leven.
Het werk, waarvan wij hier de vertaling ontvangen, is in het oorspronkelijke nog niet voltooid. In een tijd, waarin spoed een hoofdvereischte is, heeft men geen regt te klagen, over hetgeen anders welligt haastigheid zou mogen heeten. De Eerwaarde lublink weddik, die zoo vele nuttige letterkundige ondernemingen begunstigt, heeft ook deze vertaling met eene voorrede verrijkt, zijnen helderen blik en zijner scherpzinnigheid waardig. - Dit op zich-zelve is reeds eene groote aanbeveling van het hier geleverde, en geruststelling omtrent hetgeen nog volgen moet.
De Schrijver noemt zijn werk een spiegel der Christenheid, want de geschiedenis geeft haar wèlgelijkend terug. Hij heeft uit de opvolgende tijden groepen van beelden verzameld, en ze den een na den ander voor