Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1851

Mr. D.G. Vernée, Kantonregter te Medemblik. De heilzame invloed der Armen-kinderbewaarscholen, op volwassenen, door voorbeelden aangetoond. Te Medemblik, bij de Wed. L.C. Vermande. 1850. In gr. 8vo. 30 bl. f :-30.

Dit stukje, eene redevoering, uitgesproken bij de inwijding en opening der Armen-kinderbewaarschool te Medemblik, op den 17 Maart 1850, is ten voordeele dier school uitgegeven. Het onderwerp-zelve wekt reeds op, om het kleine werkje in handen te nemen, en het doel der uitgave strekt tot een prikkel, om de weinige stuivers, die het kost, niet te ontzien.

De godsdienstige zin van den Schrijver doet zich bij

[p. 129]

den aanvang zijner rede al dadelijk kennen, want hoe zeer hij er zich in verheuge, dat de aanleiding tot de oprigting der Bewaarschool van hem is uitgegaan, niet minder erkent hij: ‘dat de mensch, zonder den bijstand en de hulp des Allerhoogsten niets kan verrigten; dat wij menschen slechts werktuigen zijn, in Zijne hand, en dat van alles wat de mensch goeds doet, de eere Gode toekomt.’

Wij stemmen het volkomen toe, dat de Armen-kinderbewaarschool eene inrigting is, waarin: ‘kosteloos, de kinderen van jeugdigen leeftijd, van behoeftige ouders, van welke godsdienst ook, worden opgenomen, en waar, in het kinderlijk gemoed, de eerste zaden van deugd, zedelijkheid, waarheid, liefde, orde, godsvrucht, verdraagzaamheid en arbeidzaamheid worden gestrooid, en waar deze ontkiemen.’ Uit dien hoofde achten wij het vestigen van Bewaarscholen in het algemeen, het zij dan al of niet kosteloos, overal raadzaam, waar de bevolking talrijk genoeg is om zoodanige inrigting te doen stand houden. - Treffende voorbeelden zijn door den Schrijver aangevoerd, om den heilzamen invloed dier inrigting op de ouders der kinderen aan te toonen. Zonder overal evenzeer in het oog te vallen, is de invloed der Bewaarschool op zedelijkheid en orde in de huisgezinnen zeer groot, maar vooral groot is de invloed van het lager schoolwezen op zedelijkheid en kennis in de huisgezinnen, niet enkel van den behoeftigen stand; neen, ook van den burgerstand en van den fatsoenlijken burger. Zoo vele ouders nemen het goede over door hunne kinderen in de school opgedaan, dat de Bewaarschool en de Lagere school, die aan elkander behooren te sluiten, als bijzonder groote weldaden in elken geordenden Staat verdienen beschouwd te worden. Moge de redevoering van den Heer vernée medewerken, om die overtuiging ingang te doen vinden waar zij nog niet gevestigd is, opdat zulke scholen allerwege in ons Vaderland tot stand komen.

Men vergunne ons ten slotte eene aanmerking op het woord Armen-kinderbewaarschool. Bewaarschool, de naam

[p. 130]

dier inrigting, waar de kleinen, tot hun zesde jaar, worden opgekweekt, en vanwaar zij op de Lagere school overgaan, drukt het geheele denkbeeld uit, en de bijvoeging kinder is alzoo overbodig. Van den aanvang af heeft die inrigting, zoo wel hier als elders, uitsluitend voor de lagere standen gediend, en uit dien hoofde is ook het voorgevoegde armen onnoodig; ten ware men kome in de beteekenis van de Engelsche Ragged school, hetgeen wij niet gelooven, dat de eigenlijke bedoeling is. In eene plaats als Medemblik vooral, waar de bevolking weinig meer dan 2000 zielen telt, zou de zelfde inrigting gevoegelijk kunnen dienen zoo wel voor den lageren burgerstand, als voor de behoeftige klasse, en ook dáárom zouden wij het enkele woord Bewaarschool, waaraan zich niemand stooten zal, het doelmatigst achten.

l.