Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1851

Miscellanea Philologa et Paedagogica. Ediderunt Gymnasiorum Batavorum doctores societate conjuncti. Fasciculus II. Amstelodami, apud Johannem Müller. A. Mdcccl. Gr. 8^o. VIII et 287 pag. f 2-80.

Wij hebben dit tweede stuk der Miscellanea met groot genoegen ontvangen. Het getuigt van voortdurenden ijver bij de Nederlandsche literatoren; al kan men bij het nagaan der namen op blz. 222 en volgg. het denkbeeld niet onderdrukken, dat het aantal der werkbijen ook hier niet het grootste is. Doch hoe dit zij, dat er reeds een tweede stuk verschijnen kon, terwijl in het buitenland verscheidene tijdschriften bij gebrek aan deelneming doodbloeden of een kommerlijk leven voortslepen, is een verblijdend teeken des tijds, en strekt ten bewijze, dat de studie der oude letteren, eens de roem van ons Vaderland, in Nederland nog niet is gestorven.

Dit stuk bestaat, overeenkomstig met den titel, uit een meer letterkundig en een meer opvoedkundig deel. Het eerste deel bevat het vervolg van het leven van cicero met zijn eigen woorden, door Dr. w.h.d. suringar uit in 's mans geschriften verspreidde plaatsen zamengesteld. Voorts eene menigte letterkundige aanteekeningen op allerlei Grieksche en Latijnsche Schrijvers, door de Heeren j.c.g. boot, j.g. hulleman, j.a.c. van heusde, j.m. van gent, r.b. hirschig, g.a. hirschig en k.t. clumper. Eindelijk eene nalatenschap van den te vroeg gestorven j.b. loman, namelijk een bundel aanteekeningen op drie stukken van plautus.

Wij zullen al die aanteekeningen niet toetsen, hetgeen ook met den aard van ons Tijdschrift minder zou strooken. Zij zijn natuurlijk van verschillende gehalte;

[p. 67]

doch wij aarzelen niet te bekennen, dat er juweelen van het eerste water onder gevonden worden.

Het tweede deel bevat geen eigenlijk paedagogische verhandelingen, daarover wordt tot nog toe weinig in Nederland geschreven; maar is niettemin in zijne soort zeer belangrijk. Men vindt er vooreerst Schoolberigten; ten tweede: aankondigingen en beoordeelingen van Schoolwerken. Beiden zijn in een Tijdschrift als de Miscellanea zeer goed geplaatst; maar natuurlijk voor recensie niet bijzonder geschikt. Onze taak is het slechts er op te wijzen, ten einde hen, die belang in de Gymnasiën stellen, tot de lezing op te wekken. Onder de Schoolberigten vindt men berigten omtrent in 1849 overledene Docenten, omtrent ontslagen en benoemingen. Verder een staat der Nederlandsche Latijnsche Scholen en Gymnasiën, op 1 November 1849. Hierop een artikel getiteld: de school te Rolduc (Kerkrade). Dan het verslag der Staats-Commissie voor 1849, en ten laatste eene lezenswaardige verhandeling van Dr. j.c.g. boot, ten titel voerende: ‘Wat bevatten het Ontwerp van Wet op het Hooger Onderwijs, het Rapport en de Memorie van toelichting, op last der Regering in December 1849 uitgegeven, betrekkelijk de Gymnasiën en Latijnsche scholen?’

Ééne aanmerking echter meenen wij hier te moeten maken. Op blz. 259 wordt met cijfers, wier welsprekendheid ten spreekwoord geworden is, aangewezen, dat tot nog toe de Gymnasiën steeds op het Staats-examen beter resultaten dan Instituten en privaat onderwijs gegeven hebben. Dit is zeker belangrijk en merkwaardig; maar onwillekeurig komt ons hier eene fabel van phaedrus (Appendix, fab. xxv) voor den geest. Doch dit in 't voorbijgaan.

De aankondigingen en beoordeelingen van Schoolwerken bevatten eene beoordeeling der: beknopte geschiedenis der Grieksche en Romeinsche letterkunde van Dr. p.h. tredger, door j.c.g. boot; - De Metra van horatius, door k.t. clumper. Beoordeeld door j.g. ottema; - A Chronological, Critical table of English Literature, by f.m. cowan, door w.g. brill. Eindelijk A new Pocket

[p. 68]

Dictionary of the English and Dutch languages etc. by m. picard, door m.p. lindo.

Dit verslag getuige van de belangrijkheid van dit stuk der Miscellanea. Wij hopen, dat de vlijt der Nederlandsche literatoren blijve blaken, en moge daardoor het spoedig verschijnen van een derde stuk worde te weeg gebragt.