Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1851

Christendom en Armoede, door O.G. Heldring. II. Te Haarlem, bij de Erven F. Bohn. 1850. In kl. 8vo. 108 bl. f :-90.

Met ingenomenheid kondigen wij dit tweede stukje aan, ook omdat het, wat belangrijkheid van inhoud betreft, verre staat boven het eerste, door ons reeds vroeger met lof vermeld (Vaderl. Letteroefeningen 1850, bl. 246). Men vindt hier iets over de kweekschool van wichern, te Horn bij Hamburg, en hare beteekenis voor onzen tijd (bl. 1-27); eene levensschets van vincenz de paula (bl. 28-40); Dr. chalmers, voorgesteld als een leerzaam voorbeeld voor Protestantsche diaconiën (bl. 41-51); iets over binnenlandsche vrije kolonisatie (bl. 52-68); over de cellulaire gevangenissen; eene bedenkelijke zaak (bl. 69-79), en over de groote gevangenissen te Londen (bl. 80-108). Men ziet, er is hier niet alleen voor gepaste verscheidenheid gezorgd, maar ook juist zulke bijzonderheden worden ter sprake gebragt, die in onzen leeftijd belang inboezemen. En dat geschiedt op eene zeer eenvoudige, echt popu-

[p. 4]

laire wijze, met kennis van zaken. Vooral trokken de beide eerste en de beide laatste opstellen onze aandacht tot zich, en wij verlangen, wat de twee laatste betreft, te vernemen, wat de voorstanders van het stelsel van eenzame opsluiting, dat ook in ons Vaderland begint ingevoerd te worden, daartegen hebben in te brengen. Het kan zijn, dat het aan ons hapert, maar in het opstel over Dr. chalmers is ons niet alles even duidelijk geworden. En over de binnenlandsche kolonisatie, hier voorgeslagen, achten wij ons niet bevoegd te oordeelen, bij gebrek aan kennis van cultuur. Wij ontmoeten den Heer heldring hier op een terrein, waarop hij blijkbaar te huis behoort en zich uiterst gemakkelijk beweegt. Zijne veelzijdige ervaring en daardoor gescherpte praktische blik geven hem het regt van te spreken. En te vruchtbaarder zal zijn arbeid zijn, naarmate die, van den Christelijken geest hoe langs zoo meer doortrokken, minder beheerscht wordt door eenzijdige dogmatiek.

Wij hebben geene aanmerkingen, dan alleen op de grove onwaarheid, die bl. 14 voorkomt, waar wij lezen: Onze hoogescholen kweeken leeraars op, die van de redding van het verlorene naauwelijks eenig denkbeeld hebben. Gode zij dank, dat de ondervinding van menige gemeente in ons Vaderland, vooral in onze dagen, luide getuigt van het tegendeel! Behoeven wij namen te noemen?