Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1850

[p. 139]

De brave man.

Wie is er die burgers lied van den braven man niet kent? Onder hetzelfde opschrift deelden Noord-Duitsche dagbladen van het laatst des vorigen jaars de volgende bijzonderheden mede omtrent eene daad, of liever eene reeks van handelingen, welke den bedrijver die eervolle aanduiding misschien nog waardiger maken, dan burgers held zulks was. In de week, die met den 9 September van dit jaar begon, brak te Prerow, in het regeringsdistrikt Straalzond, de Cholera uit. Een jagtschipper, schlentz geheeten, was de eerste, die door de ziekte aangegrepen werd. Zoo het schijnt, hielden de inwoners haar voor zoo uiterst gevaarlijk niet en dachten vooral niet, dat zij zich zoo geweldig zou uitbreiden. Hierom dan schroomden de verwanten van den zieke ook niet, hem te bezoeken, en daarna de ter aarde bestelling van zijn lijk bij te wonen. Toen echter vervolgens de ziekte zich met snelheid voortplantte, en verscheidene dergenen, die den zieke hadden opgepast, even als hij ziek werden en stierven, maakte onbeschrijfelijke angst zich van de inwoners meester: niemand waagde het langer eenen kranke op te passen, niemand deel aan eene begrafenis te nemen. Den 17 September werd het lijk van een mejsje naar het kerkhof gereden, zonder dat iemand er bij was, dan de koetsier, die de paarden mende, en eene weduwe, die twee dagen geleden ook haren man had begraven - het was de moeder van de nu gestorvene. Niemand was, noch door smeeken, noch door belofte van ruime betaling, te bewegen geweest, om haar bij het begraven harer dochter bij te staan. Ook de schout van het dorp had vergeefs getracht iemand op te sporen, om het lijk onder de aarde te brengen, en het moest dus voorshands onbegraven op het kerkhof blijven staan. Kort daarna bragt een boer, niemann, met zijnen wagen twee dooden aan. Ook bij dezen was geen begrafenis-stoet, maar slechts een tweetal mannen, de arbeider röhrdantz en de schrijnwerker passow;

[p. 140]

deze lieten de drie lijken in het graf neder. Een dier beide lieden, de schrijnwerker, werd nog denzelfden avond ziek en stierf des anderen daags. Dit vermeerderde den angst der dorpbewoners zoo zeer, dat ieder zich met de zijnen in zijn huis opsloot: de eene buur bezocht den ander niet meer; noch minder durfde men eenen zieke naderen, en zij, die kranken of dooden in huis hadden, klopten vruchteloos aan de deuren van buren of vrienden. In dezen algemeenen nood, nu zieken verlaten, dooden onbegraven blijven, neemt de genoemde brave arbeider röhrdantz afscheid van vrouw en kinderen, betrekt een huis, waarvan al de bewoners, een kind uitgezonderd, gestorven waren, en past het arme weesje met vaderzorg op; in de verte werd het noodige voedsel voor hen nedergezet. De brave man doet nog meer, hij gaat ook in de overige huizen, waar zieken zijn, en helpt en verkwikt, waar hij kan. Door de zoogenaamde doodenvrouw of lijken-uitkleedster geholpen, bezorgt hij almede de begrafenis; doch eindelijk sterft ook deze vrouw, en hij blijft alleen. Bijna veertien dagen lang, gedurende welke ieder hem schuwde en vermeed, leefde en werkte hij dus zonder iemands hulp, en bragt dagelijks de lijken, soms drie of vier op éénen dag, alleen naar het kerkhof. Niet zelden ontzonken hem bijna moed en kracht, en zeker niet zonder grond klaagde hij den predikant der plaats, dat het hem te zwaar werd, zonder eenigen bijstand de graven te delven, de lijken te kisten, ze in de grafkuilen neder te laten en met aarde te bedekken; doch de troost des leeraars bemoedigde hem weder, en hij bleef het treurig en gevaarlijk, maar nuttig ambt, dat hij vrijwillig op zich genomen had, onverdroten vervullen, totdat God de sterfte deed ophouden. - Zoodanig handelde de uiterst behoeftige, slechts aan kinderen (hij had er zeven) en aan zelföpöfferende menschenliefde rijke arbeider röhrdantz te Prerow.