Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1850

Iets over den titel van Vee-arts en den toestand der Veeartsen hier te lande. Door F.T. Hekmeijer, Vee-arts der Eerste Klasse, Paarden-arts bij de Koninklijke Militaire Academie te Breda. Te Amersfoort, bij W.J. van Bommel van Vloten. 1850. In gr. 8vo.. 20 bl. f :-25.

Het onderwerp, dat hier op weinige bladzijden wordt behandeld en overgedrukt is uit den 3den Jaargang van het Repertorium, hetwelk de Schrijver met Dr. a.m.w. van hasselt uitgeeft, betreft niet enkel den titel van veearts, maar tevens de vrijheid, die elk in Pruissen heeft, om met het aannemen van dien titel tevens de praktijk er van uit te oefenen. Die vrijheid werd, gelijk bekend is, verleend bij een besluit van den voormaligen Pruissischen Minister eichhorn; een besluit, dat in Duitschland hevigen tegenstand heeft ondervonden, en het voorstel van het Pruissisch Collegie van Landhuishoudkunde heeft uitgelokt aan dien Minister, om dien vrijdom weder in te trekken. De Heer hekmeijer ontleent hieruit aanleiding, om op denzelfden toestand der vee-artsenijkunde hier te lande te wijzen. Ook hier kan ieder, wien het slechts lust, zich een patent voor eenige Guldens aanschaffen, dat tot de uitoefening der vee-artsenijkunde de vrijheid geeft. Onder den vorigen Minister van Binnenlandsche Zaken, schimmelpenninck, zoo meldt de Heer hekmeijer vervolgens, scheen er eenige hoop te bestaan, dat de uitoefening van dezen belangrijken tak der genees-

[p. 589]

kunde alleen aan wetenschappelijke vee-artsen zou worden opgedragen; doch eene beschikking van den voorlaatsten Minister, genomen op eene Memorie door eenige vee-artsen ingediend, stelde die hoop te leur. Daarbij toch bleef de vrijheid in werking, om de vee-artsenijkunde met een patent uit te oefenen, onder voorgeven, dat niet op alle plaatsen, in alle landbouwende gemeenten onzes vaderlands, door geëxamineerde vee-artsen in de behoefte worde voorzien, en ook de landman-zelf bij voorkeur onwetenschappelijke, alleen gepatenteerde veeartsen voor zijn ziek vee gewoon is te raadplegen. Zoo is het verschijnsel niet zeldzaam, dat een mislukte herbergier, een onnoozele hoefsmid, van zulk een patent voorzien, boven den wetenschappelijken vee-arts in steden en dorpen voor het behandelen van ziek vee den voorrang heeft. Te regt wijst de Heer hekmeijer als tegenhanger op het voorbeeld van België, alwaar de studie der vee-artsenijkunde niet alleen aangemoedigd, maar, bij eene goede wet, hare uitoefening aan bekwame, door strenge examina beproefde mannen veroorloofd wordt. Het kwaad van het misbruik hier te lande is, naar de meening van Rec., niet enkel gelegen in het geldelijk nadeel, dat de landbouwer hierdoor jaarlijks lijdt, zoo als de Heer hekmeijer meent, omdat menig ziek vee, veelal voor herstelling vatbaar, aan eene verkeerde behandeling nu wordt opgeofferd. Maar er bestaat nog eene andere drangreden, door den Heer hekmeijer minder genoemd, die het wenschelijk maakt, dat eerlang, bij de verbeterde geneeskundige staatsregeling, welke men van den tegenwoordigen Minister van Binnenlandsche Zaken weldra mag verbeiden, de vrijheid, om krachtens een gewoon patent de vee-artsenijkunde uit te oefenen, worde ingetrokken. Het is de zorg voor de gezondheid der burgeren, het is de bevordering der wetenschap, welke de regering behoort ter harte te nemen. Zoo kunnen, om voor het eerste punt een voorbeeld bij te brengen, heerschende Epizootiën, besmettelijke ziekten van het vee: het miltvuur, den kwaden droes enz., bij het ver-

[p. 590]

zuimen van voorbehoedende maatregelen, door de wetenschap aan de hand gegeven, of bij eene ondoelmatige geneeswijze voor den mensch, hetzij door onmiddellijke besmetting, hetzij door het gebruik van slecht vleesch, onzuivere melk en dergelijke gevaarlijk worden. Talloos zijn de voorbeelden omtrent het nut, hetwelk hier de wetenschappelijke vee-arts, tegenover den onbedreven en onkundigen, stichten kan. Maar ook de wetenschap eischt, dat alleen aan wetenschappelijke mannen, aan onpartijdige en strenge examina onderworpen, de uitoefoning der vee-artsenijkunde toevertrouwd worde. Geen nood, of door zoodanigen maatregel zal de studie er van, aan onze Rijks-instelling, die jaarlijks vele duizenden guldens kost, meer en zoodanig aangemoedigd worden, dat binnen weinige jaren op alle plaatsen in de behoefte van vee-artsen kan worden voorzien. Door eene gepaste aanmoediging dezer studie moet de geheele geneeskundige wetenschap winnen. Daar toch is het dan mogelijk, dat, door het zamenwerken van vele studenten, experimenten op dieren worden ondernomen, die een heldere lichtstraal kunnen werpen in zoo vele duistere zaken van het gezonde en zieke leven bij den mensch, in de verklaring van de werking van zoo vele geneesmiddelen. Trouwens wat eene getrouwe studie en toepassing der vergelijkende ontleed-, natuur- en ziektekunde op de geneeskunde van onze dagen heeft verrigt, getuigt het groote nut, hetwelk onze kunst reeds van de onmiddellijke en inductive waarneming, van de onvermoeide pogingen, in de voornaamste vee-artsenijkundige inrigtingen van Europa in het werk gesteld, reeds heeft mogen verwerven. Mogen dan ook het betoog van den Heer hekmeijer en de wensch van Ref, bij allen, die hier magt en invloed bezitten, een geopend oor, eenen welwillenden zin vinden!
p.