Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1850

M.D. Teenstra. Beknopte beschrijving van de Nederlandsche Overzeesche bezittingen voor beschaafde lezers uit alle standen, uit de beste bronnen en eigen ervaring in Oost- en West-Indië geput. 7de en 8ste Aflevering. Te Groningen, bij J. Oomkens, J. zoon. 1849. In kl. 8vo. bl. 473 tot 632. f 3-20.

Stond het al niet op den titel, dadelijk bij het openslaan van het boekske zou men ontwaren, dat het een vervolg is op vroegere stukken; want er wordt een onderwerp in voortgezet, dat al spoedig blijkt, het eiland Celebes te betreffen en den oorlog aldaar door de onzen, in 1824, onder het bevel van den Generaal van geen, gevoerd. - De verslaggever, de vorige stukken niet hebbende ontvangen, kan over de waarde van dien arbeid en over het vroeger behandelde niet oordeelen, noch ook of en in hoeverre de tegen woordige aflevering daarmede in overeenstemming is. De Heer teenstra, evenwel, door de uitgave zijner reizen naar Java en in de West-Indiën gunstig bekend, moet beschouwd worden allezins bevoegd te zijn, om eene Beschrijving van de Nederlandsche Overzeesche Bezittingen te leveren. Naar het alhier voorkomende te oordeelen, behandelt de ‘Beschrijving’ niet alleen de aardrijkskunde, maar ook de geschiedenis dier Bezittingen. Wij kunnen niet anders dan toejuichen alle de pogingen van bevoegde Schrijvers, om de Natie beter en inniger met de Nederlandsche Koloniën in Oost- en West-Indië bekend te maken. Het tegenwoordige werk beschouwen wij derhalve mede als eene aanwinst.

[p. 402]

Na de beschrijving van het Eiland Celebes volgt die der kleine Sundasche Eilanden. Hier zijn de geschiedkundige bijzonderheden van het Eiland Bali als tot den dag bijgewerkt, want wij lezen op bl. 516: ‘Een derde expeditie heeft alsnu (1849) onder aanvoering van den Generaal Majoor a.v. michiels naar Bali plaats, waarvan wij den afloop in onze aanteekeningen op dit werk zullen mededeelen (151).’ - Vervolgens vindt men de beschrijving der Molukken, die natuurlijk weder in onderdeelen zijn gesplitst, zoo als b.v. bij 3. De Residentie Banda.

A.	De Bandasche Eilanden;
B.	De Keffings-, de Ceram-, Laut- en de Goramsche Eilanden;
C.	De Zuidwester Eilanden;
D.	Nieuw Guinea en de Zuidooster Eilanden.

Op bl. 616: Een blik op den vasten wal van het Zuidelijke Azië, benevens Abyssinië, Ceylon, China en Japan.

Het geleverde is inderdaad niet meer dan een vlugtige blik, en dewijl op de twee laatste bladzijden bijzonderheden omtrent den Nederlandschen handel op Japan worden medegedeeld, verbeelden wij ons, dat de volgende aflevering het slot en de aanteekeningen zal bevatten. Moge de Heer teenstra dan tevens een goed en uitvoerig register leveren benevens eene opgave van den inhoud. Beide bevorderen zeer de bruikbaarheid eener dergelijke beschrijving.