Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1850

De hervorming der Engelsche Scheepvaart-wetten. Door Mr. G. de Clercq, Referendaris bij het Departement van

[p. 344]

Finantiën. Te Amsterdam, bij P.N. van Kampen. 1850. In gr. 8vo. 163 bl. f 1-80.

Op den titel staat als motto de plaats van virg. Aen. I. 577, 578:

‘Subducite naves:

Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur.’

Dit motto drukt geheel den geest uit van den Schrijver, die zich een overgroot voorstander toont te zijn van de vrijheid der scheepvaart, en deze vrijheid voor de schepen van alle Natiën verlangt, en bij alle Natiën wenscht.

In beginsel is dit stelsel voorzeker ook het eenige ware; maar bij de beöordeeling der ontwerpen betrekkelijk de scheepvaart, door de Nederlandsche Regering aan de Volksvertegenwoordiging voorgelegd, kan, met de aanneming van dit beginsel alleen, de zaak niet gereedelijk worden afgehandeld. Het komt hier aan om te onderzoeken, of dáár, waar het beginsel van algeheele vrijheid en gelijkheid gedurende eene eeuw meer of min werd miskend, oogenblikkelijk alle hinderpalen en belemmeringen moeten worden weg geruimd; of jegens allen, ook die hunnerzijds bij het beschermend stelsel blijven volharden, dezelfde vrijgevigheid moet worden in acht genomen; en of inzonderheid eene minder magtige Natie het voorbeeld, haar door eene voorname zee- en handels-Mogendheid gegeven, dadelijk behoort op te volgen? - Daartegen staan de belangen over van den binnenlandschen scheepsbouw met al den aankleve van dien, die dusverre de bescherming, wij mogen zeggen het monopolie genoot; van de eigene scheepvaart, die altijd eenige bevoorregting ondervond; van de koloniale vaart in 't bijzonder, die, door den invloed der Handelmaatschappij, eene geheel eigenaardige rigting heeft genomen; van belanghebbenden eindelijk, voor wie het denkbeeld van algeheele vrijheid en gelijkheid nieuw is, en die, alvorens over de voor- of nadeelen te kunnen beslissen, zich van de eerste verbazing wenschen te herstellen, en door

[p. 345]

een behoorlijk onderzoek zich voor dien nieuwen staat van zaken wenschen voor te bereiden.

Tot zoodanig voorafgaand onderzoek achten velen vooral termen te bestaan, waar de Engelsche Natie-zelve, van wie het nieuwe proefstuk van scheepvaarts-vrijdom is ontleend, daarin is voorgegaan. Het Engelsche Lagerhuis benoemde eene Commissie van onderzoek, die een uitvoerig verslag uitbragt, met openbaarmaking van alle de gehoudene verhooren. Het Hoogerhuis, nog niet tevreden met de resultaten van dit onderzoek, benoemde ook zelf eene Commissie, die van hare zijde dit onderzoek in het algemeen belang voortzette en publiek maakte. Deze getuigen-verhooren en verslagen maakten, voor een goed deel, den grondslag uit der beraadslagingen over de hervorming der scheepvaart-wetten in het Parlement, en de voor het stelsel van vrijheid voordeelige uitkomst dier onderzoekingen heeft met der daad op de aanneming van het wets-ontwerp eenen beslissenden invloed uitgeöefend.

Het is de geschiedenis dezer hervorming (zoo mogt zij met regt genaamd worden) van de Engelsche scheepvaart-wetten, welke de Schrijver in dit werk heeft behandeld. Hij heeft uit de bronnen-zelve, de Reports der Commissiën, onderscheidene Engelsche brochures over het onderwerp, en de verslagen van de in the House of Commons en the House of Lords gevoerde discussiën, geput, en een kort overzigt zamengesteld, hetwelk èn als zoodanig, èn als een aangenaam en onderhoudend geschrift, waardig is in veler handen te zijn.

Na eene beknopte Inleiding (bl. 1-8), waarbij de Schrijver het gewigt der zaak doet uitkomen, geeft hij een kort Historisch Overzigt van het steeds vastgehouden beschermend stelsel in Engeland (bl. 9-21): hij toont vervolgens aan, waarin, volgens de laatste verördeningen, bijzonder de wet van 4 Aug. 1845 (Act for the Encouragement of British Shipping and Navigation, welke ook als Bijlage bl. 137 en volg. is medegedeeld), de bescherming bestond, die de Britsche scheepsbouw en scheepvaart genoten, maar hoe daarvan ook door

[p. 346]

tractaten van tijd tot tijd was afgeweken (bl. 22-29). Daarop gaat hij over tot de eigenlijke hervormings-geschiedenis. Hij deelt (bl. 30-82) een belangrijk overzigt mede van de resultaten, welke het onderzoek der Commissie van het Lagerhuis heeft opgeleverd; en komt dan tot de vermelding der beraadslagingen in het Parlement (bl. 83-112). Dit gedeelte van des Schrijvers werk komt Ref. voor, het minst volledige te zijn: er wordt wel wat breeder stilgestaan bij de discussiën in het Huis der Gemeenten; maar slechts ter loops wordt daarop van de door het Huis der Lords ingestelde Commissie en van de in dat Huis gevoerde beraadslagingen gesproken. Eindelijk deelt de Schrijver (bl. 113-123) ons de hoofdbepalingen mede der nieuwe wet van 26 Junij 1849, die ook bovendien, als Tweede Bijlage, bl. 148 en volg. is afgedrukt (Act to amend the Laws in force for the Encouragement of British Shipping and Navigation); en hij besluit zijn werk (bl. 124-136) voornamelijk met over de vermoedelijke gevolgen en den invloed dezer nieuwe wet uit te weiden.

Wij willen, ook als kleine proeve van den stijl, de laatste bladzijde van dit Besluit hier overnemen, en daarmede onze aankondiging tevens besluiten: ‘Bescherming, zoo zij eenigen zin wil hebben, vooronderstelt bij de nijverheid, waaraan zij verleend wordt, een blijvend en onvermijdelijk nadeel, zich oplossende in hoogere productie-kosten, waartegen eene evenredige belasting van het vreemde voortbrengsel moet opwegen. Wat wordt er echter van haar en van de gronden ter harer verdediging bijgebragt, zoo het blijken mogt, dat de minder voordeelige productie ten slotte slechts door de individuëele minderheid van den voortbrenger veroorzaakt wordt: - eene minderheid, welke juist door de bescherming bestendigd en onherstelbaar wordt?

Voorzeker, zoo eenmaal overal de menschelijke arbeid die volkomenheid bereikt zal hebben, waarvoor hij vatbaar is, zal de meerderheid der eene plaats boven de andere uitsluitend door natuurlijke voordeelen beslist moeten worden. Zoo lang echter die toestand niet bereikt

[p. 347]

is, zal steeds in de volmaking van den menschelijken arbeid, - die uitdrukking in den ruimsten zin genomen, waarvoor zij vatbaar is, - het middel gelegen zijn, om ook de ongunstigste omstandigheden te boven te komen.

Evenmin als het lot der individuën wordt dat der volkeren onwederstaanbaar en onherroepelijk door de omstandigheden beheerscht. - Volkeren zoowel als individuën kunnen bij ernstige krachtsinspanning op hunne beurt de omstandigheden beheerschen. Beide, zoo zij hunne roeping waarderen, zullen, in stede van zich aan die inspanning te willen onttrekken, in haar de onmisbare voorwaarde van allen wezenlijken en krachtigen vooruitgang eerbiedigen. Voor beide is slechts tot dien prijs het hoogste doel des nationalen zoowel als des individuëlen levens - de volkomene ontwikkeling van alle stoffelijke en zedelijke krachten en vatbaarheden - bereikbaar.’