en-twintig-jarige alexander, na den Hellespont te zijn overgetrokken, met een leger van 35000 man, ten aanschouwe van het vijandelijke leger der Perzen, den Granicus doorwaadde - zoo trokken ook de Spanjaarden, diep door het water gaande, van Philipsland naar Duiveland en vervolgens van Duiveland naar Schouwen, onder eene hagelbui van kogels van het Staatsche leger. Op dien merkwaardigen en stouten togt der Spanjaarden heeft deze roman betrekking. Het verhaal is belangwekkend, boeijend en zeer zuiver van stijl. Somtijds heeft de Schrijver, naar 't ons voorkomt, de waarschijnlijkheid wat al te zeer aan de intrigue opgeofferd; b.v. in Hoofdstuk VII, waar anna in eene vreemde plaats, des avonds, geheel onverzeld, eene vriendin bezoekt en ook zonder eenig geleide terugkeert; een al te groot waagstuk in die ruwe dagen, zelfs bij lichte maan. Maar zóó moest er aanranding, redding en herkenning komen; doch wij geven den Schrijver in bedenking, of zùlk eene aanleiding niet wat oud en
afgesleten is? - Ook de groote vertrouwelijkheid van Don parillos met antonio, op een tamelijk ongelegen tijdstip, wil ons niet behagen. - Belangrijker ware het werk geworden, als de Heer dieperink, sprekende van de Inquisitie, iets van haren oorsprong en geschiedenis in zijn verhaal had ingevlochten, en het karakteristieke onderscheid had doen uitkomen tusschen de Roomsche en Spaansche Inquisitie, tusschen het kettergerigt van innocentius III en gregorius IX en dat van ferdinand V. Ook had de Schrijver, die zijne lezers een blik laat werpen in de regtszaal en de kerkers van het afschuwelijk bloedgerigt, hen insgelijks wel eene schets mogen geven van de wijze, hoedanig het doodvonnis aan veroordeelden voltrokken werd. Hij had daartoe slechts noodig gehad een paar bladzijden uit schiller te vertalen, die er in zijne Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlände von der spanischen Regierung een kort maar krachtig tafereel van ophangt. - Overigens mag anna van milgenborch onder de best geschreven Hollandsche romans van den laatsten tijd geteld worden; als zoodanig bevelen wij hem in de aandacht van ons lezend publiek.