Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1849

Twee bladzijden uit een dagboek.

(Naar 't Hoogduitsch.)

Eenigen tijd geleden had te Mainau het geval plaats, dat kort na elkander verscheiden kinderen, in de eerste maanden van hun leven, kwamen te overlijden. In zeker godvruchtig huisgezin werd veel over die sterfgevallen, over de magteloosheid der toegediende geneesmiddelen, over de liefheid der gestorven kinderen en over de droefenis hunner ouders gesproken. ‘Wat of er nu wel van deze kinderen worden mag?’ vroeg eens, toen het gesprek weder op dit onderwerp kwam, de jonge eduard, een zoon uit dit gezin. ‘Het leven op de aarde,’ zeide hij, ‘is immers eene voorbereiding tot het leven hier namaals; en vader zeî onlangs nog, toen van den zelfmoord gesproken werd, dat de mensch eene vrucht is, die eerst dán geplukt wordt, wanneer zij rijp is. Dit is van oude lieden zeker volkomen waar; maar, wat moet men denken van de kinderen, die zoo onrijp afvallen? Hoe kan de korte tijd van hun leven eene voorbereiding tot de eeuwigheid zijn, daar zij zelfs nog niet het gebruik hunner zinnen, laat staan van hun verstand gehad hebben? Het is iets, dat ik in het geheel niet begrijp.’

- ‘Dat is waar ook!’ viel mathilde hem hier in de rede; ‘Ik heb er nog nimmer aan gedacht; maar ik geloof, dat eduard gelijk heeft. Men kan er niets van begrijpen. Wat denkt gij wel, moederlief, dat er van de kinderen wordt, die zoo jong sterven?’

- ‘Ik weet het niet, kind!’ antwoordde de moeder; ‘maar ik geloof vast, dat God voor hen zorgt, even als voor

[p. 371]

ons allen, en dat, wanneer Hij hen van deze aarde wegneemt, Hij daar zeker zijne vaderlijke oogmerken mede zal hebben.’

- ‘Dat is wel zoo, moederlief!’ hernam mathilde ‘ik geloof dat gaarne; maar geheel en al stelt het mij toch niet tevreden. Ik zou er gaarne iets meer van weten. Grootvader zou het ons zeker wel kunnen zeggen.’ voegde zij, zich tot hem wendende, op verzoekenden toon er bij.

- ‘Lief kind,’ gaf de grootvader ten antwoord, ‘ik weet er niets méér van dan uwe moeder.’

- ‘Maar ik wel!’ viel marianne schalkachtig glimlagchend hem in de rede.

- ‘Gij!’ riepen de andere kinderen, half spottend. - ‘En hoe is die wijsheid u aangewaaid?’ voegde eduard er bij.

- ‘Ik heb ze van de laatste kermis medegebragt,’ - gaf het vrolijke meisje kortswijlend ten antwoord - ‘Toen ik bij tante in de stad was, en het zoo verschrikkelijk regende, dat men geen voet buiten de deur kon zetten en zelfs het hoofd niet uit het venster durfde steken om eens op straat te kijken, snuffelde ik overal rond naar het een of ander, om den tijd te verdrijven. Daar viel mij een boek in het oog, in zwart marokijn, en verguld op sneê, dat veel naar een gezangboek geleek. Het was echter geen gezangboek, maar er stonden toch heerlijke mooije dingen in, en wat er mij het meest in beviel was een hoofdstuk met het opschrift: “Hoe het met de kinderen in den hemel gaat.” Daaruit ben ik alles te weten gekomen, en daar ik zoo veel tijd had, zette ik mij neder, en schreef hetgeen mij het belangrijkst voorkwam in mijn dagboek.’

- ‘Dat moet ik ook lezen!’ riep mathilde.

- ‘Laat ons allen het eens hooren!’ sprak de moeder.

En marianne haalde haar dagboek en las er het volgende uit voor:

‘Sommigen zijn van gevoelen, dat alleen die kinderen in den hemel komen, welke gedoopt en door den doop in het geloof der kerk ingewijd zijn. Dit gevoelen heeft geenen grond. Want de doop is niet datgene, wat den mensch het geloof of den hemel geeft; maar hij is slechts een teeken, dat wie in de gemeenschap der kerk geboren is, de middelen der wedergeboorte bezit. Men mag er dus niet aan twijfelen, of ieder kind, dat sterft, het moge gedoopt zijn of niet, en uit vrome of uit niet vrome ouders geboren zijn, den Heere

[p. 372]

welgevallig is en naar Gods voorschrift door de engelen opgevoed wordt.’

- ‘Dat is schoon! zeer schoon!’ riep eduard uit, ‘als we maar wisten, of het zéker zoo is’

- ‘O het is zeker en gewis zóó,’ antwoordde marianne. ‘Hoor maar verder! Het boek weet alles.’

‘De engelen vormen het kind tot goede gevoelens, en door deze tot erkentenis der waarheid; en wanneer het tot verstand en wijsheid gekomen is, wordt het in hoogeren hemel ingeleid en zelf een engel.

Allen, die als kinderen sterven, komen in de andere wereld óók als kinderen, met hetzelfde kinderlijk gemoed; dezelfde onschuld in onwetendheid, dezelfde teêrheid in alles, en moeten als jonge planten, eerst opwassen om naderhand engelen te kunnen zijn. Want de gestorven kinderen zijn niet terstond engelen; maar slechts op den weg om engelen te worden, daar ieder, bij zijne intrede in de andere wereld, zich in denzelfden staat bevindt, waarin hij de aarde verlaten heeft. - Evenwel is de toestand der kinderen dadelijk hierin beter, dat hij de toestand is der onschuld, en dat het booze nog niet, door hunne vrije inwilliging, wortel heeft kunnen schieten in hunne harten; zoodat zij voor al het hemelsche goede vatbaarder zijn. Want onschuld is de eigenlijke zetel der waarheid, des geloofs en der volheid van liefde.

Zoodra nu de kinderen van den doode zijn opgestaan, hetgeen onmiddellijk na hun verscheiden gebeurt, worden zij aan zoodanige vrouwelijke engelen toevertrouwd, die, gedurende haar leven hier op aarde, bijzondere teederheid voor kinderen gekoesterd, en ook God bij uitnemendheid lief gehad hebben. Deze, vervuld van die moederlijke teederheid, nemen de gestorvene kinderen als hare eigene aan, en elke dier vrouwelijke engelen neemt er zoo velen onder hare hoede, als hare liefde behoeft.

- Och,’ riep mathilde, ‘dat is goed! Dan zullen die arme kinderen toch niet zonder moeder zijn! Wel is waar, het is hunne eigene moeder niet.... maar die hebben zij ook naauwelijks gekend. O, wat is dat vertroostend en schoon! - Hoe dikwijls heeft het mij diep bedroefd, wanneer ik dacht: die goede kleinen hebben misschien wel al het heerlijke, dat er in den hemel is; maar eene moeder hebben zij er toch niet! Hun dood zal mij nu veel minder smarten.’

Marianne las voort:

[p. 373]

‘Nu zullen wij nog kortelijk zeggen, hoe de kinderen in den hemel worden opgevoed. Eerst leeren zij er spreken. In den beginne geven zij hunne aandoeningen slechts door een gemoedelijk stamelen te kennen, dat, naarmate de ziel denkbeelden ontvangt, allengskens duidelijker wordt. De verheugende hemelsche voorwerpen, die hen omgeven, maken zich meester van hunne neigingen, die allen uit onschuld voortkomen, en daar deze voorwerpen van geestelijken aard zijn, zoo dienen die neigingen hun daartoe, dat zij hen zulke hemelsche dingen in zich doen opnemen, welke den geest openen en er de vatbaarheid van uitbreiden.

Na de voleinding van hun eerste levensperk komen zij in eenen anderen hemel, waar zij op nieuw door engelen onderwezen, en tot een hoogeren trap van kennis en volkomenheid gebragt worden. In den aanvang worden zij, door middel van treffende gelijkenissen en zinnebeelden, naar hunne vatbaarheid onderwezen, en alzoo van lieverlede nader en nader tot de wijsheid gebragt, welker wezen goedheid is.

Het ware eene dwaling, te gelooven, dat vroeg gestorven kinderen onder de engelen altijd kinderen zouden blijven. In verstand en wijsheid genoegzaam gevorderd zijnde, worden zij engelen, en verschijnen dan niet meer als kinderen, maar als volwassenen. Dat bloeiperk huns aanzijns bereikt hebbende verouderen zij niet meer.

De zetel van alle hemelsche, van alle goede dingen is onschuld. Daar de kinderen van deze aarde zijn weggenomen in hunne onschuld, ontwaakt in hen spoediger en zekerder, dan in de levenden op deze wereld, reine liefde voor waarheid en hetgeen goed is. En onder de leiding van hunne verhevene, reine en goede leermeesters komen zij veel spoediger tot wijsheid, dan op de aarde mogelijk is, zelfs bij de beste opvoeding.’

- ‘Och, mijn hemel!’ riep mathilde, ‘wie zou dan niet wenschen te sterven als kind, eer men iets kwaads bedreven, en dus reden heeft om te vreezen voor den dood! Maar van waar, lieve grootvader, zou de man, die het schreef, dit alles hebben?’

- ‘Ongetwijfeld uit zijn hart,’ sprak de oude man. ‘Het zijn de wenschen van een liefdevol gemoed, en wij mogen vertrouwen, dat de Goddelijke goedheid die hoop niet beschamen, maar op deze of dergelijke wijze vervullen zal.’