Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1849

Uitspanningen van beroemde personen.

De Kardinaal de richelieu, die zoo werkzaam was, dat hij zelfs de gedachte aan rust niet kon dulden, verachtte elke uitspanning, die niet beantwoordde aan de levendigheid van zijn genie, aan de stoutheid van zijn' wil. Als zijn geest moede werd, zocht hij nieuwe veerkracht in sterke beweging van het ligchaam; in stede van 't hoofd, vervulden dan doorgaans de beenen zijne behoefte aan bezigheid. Met een' vertrouwden kamerdienaar ging hij naar den tuin, waar, in een afgelegen hoek, een stuk muur stond van tamelijke hoogte. Daar gekomen wierpen meester en knecht hunne bovenkleederen af, en nu kwam 't er op aan, wie van beide, met den kortsten loop, het verst over dien muur kon springen, en wie 't het langste uithield. - Het behoeft wel niet gezegd te worden, dat de Kardinaal ongaarne aanschouwers had bij deze kunst, wier beoefening voor allen, behalve voor zijn' mededinger een geheim moest blijven; - wie het ongeluk had er hem in te verrassen, kon zich verzekerd houden, van zijn gestrengheid alles te vreezen te hebben.

Een zijner bijzondere gunstelingen, de Ridder de grammont, die 't voorregt genoot, zonder pligtpleging bij hem te kunnen in- en uitgaan, had eens in eene dringende aangelegenheid zijn' raad of bijstand noodig, en zocht hem te vergeefs in zijne kamers. Hoorende dat de Kardinaal in den tuin was om een luchtje te scheppen, ging hij ook dáár hem zoeken; maar stond niet weinig verbaasd, toen hij 't gestrenge hoofd van Staat en Kerk eindelijk herkende in een der half ontkleede muurspringers, die hij ongemerkt genaderd was, en op een' afstand voor een paar knechts had gehouden. Tot zijn geluk was de Ridder een doorkneed hoveling. Zonder de min-

[p. 138]

ste verwondering of ontroering te laten blijken, toen de Kardinaal hem in 't oog kreeg en een' grammen blik op hem sloeg, riep hij hem toe: ‘ik durf wedden, Mijnheer de Kardinaal! dat ge 't tegen mij niet uithoudt,’ wierp, zonder 't antwoord af te wachten, zijn degen, mantel en andere bovenkleederen insgelijks op 't gras, zette zich in postuur, nam een loopje, en deed een' sprong over den muur, dat de Kardinaal ‘Bravo! Bravo!’ riep, en hem dadelijk navolgde. Nu werd het spel door de drie mededingers voortgezet, als of er niets buitengewoons ware voorgevallen.

Van dat oogenblik af was de gunst, in welke de Ridder stond, schier onbepaald. Zonder die tegenwoordigheid van geest ware hij verloren geweest. Zich te verwonderen en den Kardinaal belagchelijk te vinden was hetzelfde; hem na te volgen was méér dan toejuiching; maar de toejuiching had den Ridder kunnen opbreken, als 't vertrouwen op zijne gave in de edele springkunst hem had te leur gesteld.

Ook de Kardinaal-Minister du perron was een meester in die kunst. Deze sprong over breedten van twee-en-twintig voet.

De liefhebbers van het tegenwoordig platburgerlijke kegelspel hebben alle reden om trotsch te zijn op sommigen hunner voorgangers. Onder anderen waren boileau, malherbes en de Maarschalk catinat er meesters in. Als boileau den bal wierp, was 't volstrekt niet vreemd de negen kegels te zien tuimelen. ‘Erken 't maar,’ riep hij eens zijne speelmakkers toe, ‘dat ik onnavolgbaar ben als dichter en als kegelaar!’ - Naderhand zeî ook malherbes 't zelfde. De dichterlijke schrijnwerker billault schijnt mede een baas te zijn geweest, want hij graauwde den Muzen toe:

Ik keer tot beter dingen weêr,

Uw vleijen kan mijn hart niet winnen. -

'k Wacht van de negen kegels meer

Dan van de negen Zanggodinnen.

Van den Maarschalk catinat is een fraai gezegde over het kegelspel bewaard gebleven. Aan een feestmaal in zijne tent, na het behalen van eene belangrijke overwinning, zeide een der gasten: ‘Ik beroem er mij op een groot legerhoofd te kennen, zoo eenvoudig van zeden, en zoo gewoon te overwinnen, dat hij, na eene zegepraal, in de kegelbaan zijne partij speelt met de kalmte van een rustig burger, die zich van 't dagelijksch werk verpoost.’ - ‘“Ik zou hem grooter vinden,”’ antwoordde catinat, ‘“als hij 't zelfde deed, na een nederlaag.”’

De held bewees later, dat hij die grootheid bezat. In ongenade gevallen kegelde bij op zijn landgoed dagelijks, even kalm en opgeruimd als hij 't vroeger deed in den glans zijner triomfen.

Gustaaf adolf van Zweden speelde dikwerf blindemannetje met zijne generaals.

[p. 139]

De geleerde arnaud d'andilly stelde al zijn genoegen in den tuinbouw. Als hij acht uren daags besteed had aan de vorming zijner leerlingen, vloog hij naar zijn' tuin om den overigen tijd te wijden aan de vorming zijner vruchtboomen. Aan zijn genie is Frankrijk pascal en racine, althans ten deele verpligt, en de wereld heeft er de uitvinding aan te danken der kunst om vruchtboomen aan schuttingen en latwerk te leiden.

Op St. Helena zocht ook napoleon verstrooijing en kracht in tuin- en akkerbouw; doch 't was niet uit neiging: Dr. antomarchi deed hem de spade opvatten. Toen hij haar voor de eerste maal hanteerde, wierp hij ze spoedig weg, zeggende: ‘dat werk is voor mij te vermoeijend.’ Maar toen hij een der omstanders zag glimlagchen, liet hij er dadelijk op volgen: ‘gij lacht? Over mijne zachte handen niet waar? - Nu, heb maar geduld. Met mijn ledematen heb ik altijd gedaan wat ik verkoos, en ook mijn handen zullen wel gedwee worden.’ - Van toen af spitte hij dagelijks, en eindigde met er smaak in te vinden. Evenwel bij arnaud d'andilly was 't natuurlijke neiging; bij hem was 't kracht van wil.

Catharina de Tweede vermaakte zich met ivoor te draaijen. Na hare gunstelingen binnenslands met geschenken van haar eigen maaksel overladen te hebben, zond zij ook aan voltaire een snuifdoos door haar-zelve gedraaid. Voltaire zette bij dat meer zeldzame dan fraaije geschenk groote oogen op, en lachte hartelijk; maar was te vernuftig om 't niet op eene wijze zijner waardig te erkennen. Na eenige lessen van zijne nicht Mme. denys gehad, zich vlijtig geoefend, en een tijd lang kordaat doorgewerkt te hebben, zond hij aan de keizerlijke draaister, onder geleide van een' geestigen brief, een paar zijden kousen, door hem-zelven gebreid.

Dit paar kousen reisde vervolgens in Europa van hof tot hof; ieder wilde het zien, en de oude fabel van herkules spinnende aan de voeten van omphale kwam er overal bij ter sprake. De vijanden van voltaire echter zeiden, dat in 't breijen ook 't eenige middel voor den proteus van Ferney lag, om gedoogd te worden aan de voeten van eene vorstin.

Toen j.j. rousseau zag, dat hij de pen niet voeren kon, zonder al de gekroonde hoofden van Europa tegen zich te verbitteren, zwoer hij het schrijven af, en ging - veters maken. ‘Daar men niet wil hebben,’ sprak hij, ‘dat ik man blijve, moet ik wel iets vrouwelijks bij der hand nemen.’ - De dames betwistten elkander het geluk een' veter te bezitten door den Wijsgeer gemaakt, en slechts weinige konden ze bekomen. Eene bruid verzocht er hem een, om dien te dragen bij de inzegening van haren echt. Rousseau zond hem haar toe, maar voegde er bij: ‘Ontvang, Mejufvrouw! het klein geschenk, dat ge mij verzocht hebt. Is de veter thans voor u te lang; ik hoop, dat hij spoedig geheel noodig zij.

[p. 140]

Draag in voorspoed dit zinnebeeld van de zachtheid, teederheid en trouw met welke gij uw' gelukkigen echtgenoot aan u verbinden zult, en bedenk, dat het dragen eens veters van de zelfde hand die over de pligten der moeder schreef, ook de gelofte insluit, om die heilige pligten met naauwgezetheid te vervullen.’