Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1849

Nieuw praktisch Tijdschrift voor de geneeskunde in al haren omvang. Acht-en-twintigste jaargang. - Nieuwe reeks, verzameld en uitgegeven onder medewerking van onderscheidene vaderlandsche geneeskundigen, door Dr. L. Ali Cohen, praktiserend Geneesheer te Groningen. Eerste jaargang. 1849. I-VIII. Te Gorinchem, bij J. Noorduyn en Zoon. Prijs voor den geheelen jaargang f 7-20.

Het praktisch Tijdschrift voor de geneeskunde heeft het bijzonder voorregt genoten van gedurende meer dan vijf-en-twintig jaren zich staande te houden, terwijl de meeste andere Tijdschriften in ons land, het een voor, het ander na, van het tooneel verdwenen. Heeft het dien duurzamen opgang aan deszelfs meerdere voortreffelijkheid boven de andere tijdschriften te danken? Recensent zoude de laatste zijn, die dit zoude willen beweren. Integendeel, heije's Archief, gobée's Kliniek, van deen's Nieuw Archief stonden, wat de wetenschappelijke waarde der daarin bevatte opstellen betreft, doorgaans verre boven het Praktisch Tijdschrift. Trouwens, de ondervinding leert, dat het niet altoos het voortreffelijkste is, wat den meesten bijval verwerft. Recensent gelooft veeleer, de zaak aldus te moeten verklaren. Het praktisch Tijdschrift voldeed, bij deszelfs oprigting, aan eene bestaande behoefte, en vond hierdoor ook een genoegzaam aantal lezers. De behoeften namen echter toe, naarmate de wetenschap meerdere vorderingen maakte; aan deze vermeerderde behoefte voldeed evenwel het Tijdschrift niet meer; om hieraan te blijven voldoen, zoude de Redactie jeugdiger krachten aan zich hebben moeten verbinden. Daar zulks nu niet plaats had, ontstonden

[p. 563]

er achtereenvolgens Tijdschriften, welke men als de organen van de nieuwere rigting der geneeskunde mogt aanmerken. Daar deze latere Tijdschriften eene bepaalde rigting vertegenwoordigden, waren zij ook keuriger in de keuze der stukken; zij bepaalden zich hoofdzakelijk tot oorspronkelijke bijdragen; het gevolg hiervan was een minder geregeld verschijnen; hierdoor ontstond van zelf ook eene minder geregelde medewerking, en ook bij het publiek een zeker wantrouwen omtrent de voortduring van het bestaan der Tijdschriften. En zoo is het geschied, dat geen dezer nieuwere journalen, hoezeer in de gehalte der opstellen voortreffelijker, immer die mate van populariteit heeft kunnen verkrijgen, welke het Praktisch Tijdschrift heeft mogen behouden. Wij zouden er als medewerkende oorzaak kunnen bijvoegen, dat de smaak van het grootste gedeelte van ons geneeskundig publiek meer op datgene valt, wat eene dadelijk praktische rigting heeft, dan op het zuiver wetenschappelijke. Doch wij hebben de ondervinding van het Nederlandsch Lancet voor ons, om te bewijzen, dat deze laatste oorzaak slechts voor een gering gedeelte schuld heeft aan den val van verschillende degelijke journalen in ons Land. Al mag zich dit Tijdschrift nog niet in een meer dan vijf-en-twintig-jarig bestaan verheugen, het heeft toch reeds onverpoosd een veel grooter aantal jaren, dan een der andere journalen, onder verschillende Redactien zich staande gehouden, terwijl het geenszins vreemd bleef aan de nieuwere rigting der geneeskunde; ja zelfs, onder hare tegenwoordige Redactie, die rigting op eene allezins voortreffelijke wijze vertegenwoordigt. De Redactie van het Nederlandsch Lancet heeft aan hare oudere zuster den weg aangewezen, waarop ten onzent een Tijdschrift op eene waardige wijze kan blijven voortduren; de Redactie moet naar den gang der wetenschap gewijzigd worden. Ons Land is te beperkt, om een groot aantal Tijdschriften te doen bestaan, minder misschien nog wel wegens het geringe debiet, dan wegens de onvoldoende medewerking door verdeeling der krachten. Maar daarom is het wenschelijk, dat de bestaande journalen naar de behoefte des tijds worden gewijzigd. Het publiek is gewend, deze maandelijks te ontvangen en te lezen, en neemt van zijne oude vrienden gaarne den nieuwen vorm der wetenschap aan; terwijl het dien van vreemden wantrouwend van zich afstoot. Het is dan ook daarom, dat wij deze nieuwe reeks van het Practisch Tijdschrift met vooringenomenheid ontvingen, vooral

[p. 564]

daar wij den ondergang van een onzer beste Tijdschriften (Kliniek) voorzagen, en van een ander (van deen's Archief) slechts geringe teekenen van leven vernamen. De naam van den Redacteur, Dr. cohen, was ons een waarborg voor de degelijkheid der stukken, terwijl de lijst van medewerkers ons op eene krachtige ondersteuning deed hopen. Wij hebben thans acht nommers voor ons; opzettelijk hebben wij met onze aankondiging eenige maanden gewacht, ten einde over de wijze, waarop de Redactie hare taak vervult, des te beter te kunnen oordeelen. Wij aarzelen geenszins te verklaren, dat zij ons in de meeste opzigten niet heeft te leur gesteld. Onder deszelfs tegenwoordigen Redacteur vertegenwoordigt het Praktische Tijdschrift op eene waardige wijze het praktische gedeelte der wetenschap, de toepassing der wetenschap op de praktijk. Men moet hier dan ook geene afgetrokkene wetenschappelijke onderzoekingen verwachten; maar hoofdzakelijk slechts datgene uit het nieuwer wetenschappelijk onderzoek, hetwelk aan het ziekbed van belang is. Het spreekt van zelf, dat niet alle Stukken even belangrijk zijn, maar van geen der acht Stukken zal men kunnen zeggen, dat deszelfs doorgaande inhoud niet aan de eischen der tegenwoordige wetenschap beantwoordt. Wij kunnen er bijvoegen, dat ook reeds velen dergenen, wier namen als medewerkers op den titel prijken, getoond hebben, niet slechts in naam, maar ook met de daad hunne medewerking te bewijzen. Het maandelijks geregeld uitkomen van dit Tijdschrift mag tevens ter aanbeveling strekken. Wij zullen hier geene dorre opgave van den inhoud der in het licht verschenen stukken geven, maar liever willen wij onze kunstbroeders doen opmerken, dat de woorden ‘in al haren omvang,’ welke op den titel prijken, niet geheel als eene rhetorische figuur moeten worden opgevat, daar inderdaad alles, wat tot de praktische geneeskunde behoort, (pathologie, therapie, chirurgie, obstetrie, medicina forensis et publica) onder de rubrieken van het Praktisch Tijdschrift wordt opgenomen.

Wij hopen, dat de verdienstelijke Redacteur bij voortduring op het ingeslagen spoor moge voortgaan, en dat hij bij zijne medewerkers steeds die ondersteuning moge vinden, zonder welke geen Tijdschrift het op den duur kan volhouden, ja dat ook de zoodanigen, die vroeger hunne hulp leenden aan die journalen, welke thans hebben opgehouden te bestaan, hunne pogingen met die van den Heer cohen vereenigen,

[p. 565]

om zijn Tijdschrift op eene waardige hoogte te houden. Dan zal het - dit vertrouwen wij - bij ons publiek aan een genoegzaam debiet niet ontbreken.