Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1849

Tweetal Leerredenen, over 1 Kor. III:16^a, en Gen. XXVIII:17^b, gehouden op den 6 Augustus en den 24 September 1848, bij gelegenheid van de toewijding der nieuwe Kerkgebouwen in de Hervormde Gemeente te Aarle-Rixtel en Helmond, door J.Th. Endtz, Predikant te Helmond c.a. (Uitgegeven ten voordeele der Helmondsche Kerk.) Te 's Hertogenbosch, bij H. Palier en Zoon. 1849. In gr. 8vo. 67 bl. f 1 - :
Feestrede over Openb. III:11^b ter viering van het tweehonderdjarig bestaan der Hervormde Gemeente te Waalwijk, gehouden den 5 November 1848 des avonds; door W.L.F. Moltzer. Met eenige historische aanteekeningen. Uitgegeven ten voordeele van het Kerkelijke fonds der Hervormde Gemeente van Waalwijk. Bij dezelfden. In gr. 8vo. 56 bl. f : - 60.

Beide deze bundeltjes, van dezelfde pers gekomen, en ten voordeele van Kerkelijke fondsen uitgegeven, verdienen bijzondere opmerking, omdat zij bij Kerkelijke feestvieringen zijn uitgesproken in dat gedeelte van ons Vaderland, waar, te midden van eene overgroote Roomsch-Katholijke bevolking, de kleine Hervormde Gemeenten niet het minst door den ijver van hare waardige leeraren worden in stand gehouden.

Den Eerw. endtz viel het zeldzaam voorregt te beurt, in hetzelfde jaar de beide Kerkgebouwen in zijne gemeente, te Aarle-Rixtel en te Helmond, geheel nieuw opgebouwd, aan de aanbidding des Allerhoogsten te mogen toewijden. Bij de eerstgenoemde gelegenheid sprak hij over het belang-

[p. 559]

rijke der Apostolische herinnering: weet gij niet, dat gij Gods tempel zijt? bij de toewijding van het nieuwe Kerkgebouw. Hij beschouwde die herinnering eerst als gegrond, daarna als belangrijk. Met betrekking tot het eerste worden deze drie punten ontwikkeld: God heeft de gemeente gesticht - God openbaart zich in dezelve tot hare volmaking - dit een en ander strekt tot verheerlijking van God. Die herinnering is ten tweede belangrijk, want: ook bij het bezit van het doelmatigst en sierlijkst Kerkgebouw kan de Gemeente dit vergeten en daardoor hare bestemming missen - de Gemeente moet dit onthouden en daartoe dit bedehuis wèl gebruiken - God-zelf zal dan eens dáárboven de Tempel der gemeente zijn, als zij geen bedehuis op aarde meer behoeft.

Bij de inwijding der Helmondsche Kerk stelde de Eerw. Spreker dat bedehuis voor als woning Gods en toegang des Hemels, na de ontwikkeling dezer punten wijzende op het belangrijke en verpligtende daarvan. Het eerste wordt aangewezen door de voorstelling: dat wij er God aanschouwen - dat God er werkt en zaligt - dat wij er ons tot verheerlijking van God vereenigen. Die herinnering is belangrijk; wij hebben, met andere woorden, er het - grootste - zekerste - duurzaamste belang bij. Zij is verpligtend: tot opregte dankbaarheid voor het bezit van dit bedehuis - tot blijvende hoogschatting van de vereeniging daar binnen - tot getrouwe beantwoording aan het doel der Godsdienstoefeningen in hetzelve. Beide stukken getuigen van eenen verlichten geest, wijze gematigdheid en warmen ijver. Slechts schijnt het ons toe, dat het voor zulke gelegenheden wel wat te uitgewerkte en daardoor min levendige verhandelingen zijn. De gezangen zijn wèl gekozen; doch zij bewijzen weder de armoede in voorraad, die de keuze moeijelijk maakt.

Eene afbeelding van de Kerk te Helmont versiert het boekske.

De Eerw. moltzer sprak, ter herinnering aan de Kerkhervorming, en aan het eeuwgetijde van den Munsterschen vrede, en van de stichting zijner Gemeente, over - en wekte

[p. 560]

op tot volhardenden ijver in het bewaren van Christelijke voorregten. Dat onderwerp wordt aanstonds met toepassing op de hoorders behandeld, wanneer hun wordt herinnerd, welk eene kroon zij hebben, in het heerlijke licht, waarin zij mogen wandelen, in de kostbare vrijheid, waarop zij zich mogen beroemen, in de trouwe zorg, waarin zij zich mogen verblijden. Verder, hoe zij die kroon zouden kunnen verliezen door toedoen van anderen, of door eigen schuld. Eindelijk worden de toehoorders opgewekt, om te zorgen, dat zij die kroon behouden door standvastige trouw aan hunne belijdenis - door overvloedige beoefening der liefde - door regt gebruik hunner vrijheid. Alles is regt gepast, verstandig, hartelijk, schoon misschien de predikatie wel wat lang is. Maar dit neemt de waarde niet weg. De gezangen zijn ook hier medegedeeld, en eenige historische aanteekeningen verhoogen de waarde als blijvend gedenkstuk voor de gemeente.