Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1849

Catechismus over den Bijbel en de Bijbelsche en Kerkelijke Geschiedenissen. Door J.J. Swiers, Predikant te Havelte. Te Groningen, bij M. Smit. 1848. In kl. 8vo. 103 bl. f : - 20.
Kort begrip van hetgeen de Christen tot zaligheid te weten noodig heeft. Ten gebruike bij de Catechizatiën opgesteld door Dr. J. Meijer, Hervormd Predikant te

[p. 507]

Wolvega. Te Meppel, bij H. ten Brink. 1848. In kl. 8vo. 59 bl. f : - 20.

Zulk een vraagboekje schijnt er nog te moeten opgesteld worden, dat aan alle godsdienstonderwijzers evenzeer behaagt. Gedurig verschijnen er nieuwe in het licht, en elk waagt het bijkans, om van de vervaardiging voor zich-zelven de proef te nemen. Wij eerbiedigen, ook te dezen opzigte, de individuéle vrijheid van allen, en maken daarvan zelve gebruik. Maar wat de uitgave betreft, zouden wij wenschen, dat men over het algemeen daarmede minder ligtvaardig te werk ging, en het groot aantal van Catechiseerboekjes niet noodeloos vermeerderde.

Dit neemt echter niet weg, dat wij elke wèlgeslaagde poging gaarne toejuichen. De Eerw. swiers, die in dit vak, zoo wij meenen, reeds meer bruikbaars geleverd heeft, maakt van wege bovengenoemden Catechismus aanspraak op onzen lof en dank. Het boekje beantwoordt aan den titel, bevat hier en daar een weinig inleiding op de Bijbelboeken en behandelt voorts zeer uitvoerig de Bijbelsche en korter de Kerkelijke Geschiedenis. Sommige gedeelten, vooral dat over de Hervorming en hare zegenrijke gevolgen, hadden wij breeder gewenscht, en andere daarentegen hadden beknopter kunnen behandeld zijn. Het getal van 35 §§ komt ons ook wat groot voor, en van het geheugen der leerlingen wordt daarin wel wat veel gevergd. Maar de stof is overigens vrij gelijkmatig verdeeld en uitgewerkt; de antwoorden volgen de vragen geregeld op; de inhoud is onberispelijk, en de vorm keurig genoeg. Wij bevelen dit boekje met vrijmoedigheid aan en durven ons van het oordeelkundig gebruik, onder Gods zegen, goede vruchten beloven.

Minder zijn wij met den arbeid van Dr. meijer ingenomen. De hoofdverdeeling in xiv hoofdstukken, waaronder twee de belofte des Verlossers behandelen, is een weinig vreemd ofschoon de loop van behandeling de meest gewone is. Dat elk hoofdstuk vijf algemeene en tien bijzondere vragen bevat en dan nog altijd zestien onbeantwoorde, ingerigt naar

[p. 508]

de verschillende bekwaamheid der leerlingen, geeft aan het boekje een minder behagelijk en ordelijk voorkomen. Dat de antwoorden doorgaans geen volzin uitmaken en den inhoud der vraag niet teruggeven, is een inderdaad hinderlijk gebrek. Hier en daar hadden wij ook eenige meerdere bestemdheid van uitdrukking verwacht. Zoo wordt b.v. van jesus vóórbestaan niet gesproken, en de uitdrukking: Zoon van God, vonden wij aangaande Hem slechts ter loops gebezigd en nergens verklaard, dan alleen in de onbeantwoorde vraag: waarom wordt jezus de Zoon Gods genoemd? waarbij naar luk. i:35 verwezen wordt. Onnaauwkeurig is het, te zeggen, zoo als bl. 40 geschiedt, dat de Apostelen de verlossing, door jezus christus aangebragt, ook wel noemen verzoening des menschen met God of het ontvangen van den Heiligen Geest, en te beweren, dat geregtvaardigd te worden voor God hetzelfde beteekent als vergeving van zonden te ontvangen. Van de Christelijke Kerk wordt verder evenmin gewag gemaakt als van den Heiligen Geest Gods. In één woord, men behoeft dit vraagboekje slechts vlugtig door te zien, om te bemerken, dat het, hoe veel goeds en bruikbaars het ook bevatten moge, bij vele anderen achterstaat, en niet geschikt is, om grooten en duurzamen opgang te maken. De tijd zal het leeren, dat wij hierin niet hebben misgezien.