Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1849

Bernardi Francisci Suerman, Oratio de emendanda artis salutaris institutione Academica, legis medicae, in patria nostra ferendae, fundamento praecipuo, in auditorio Academiae Rheno-Trajectinae habita, d. XXVII Martii MDCCCXLVIII, quum Academiae regundae munus deponeret. Trajecti ad Rhenum, apud C. van der Post, Juniorem. 1848. 8^o. maj. pag. 44. f : - 50.
Bernardus Franciscus Suerman, Redevoering, bij gelegenheid der overdragt van het Rectoraat der Utrechtsche Hoogeschool, den 27 Maart 1848 uitgesproken, over de verbetering van het geneeskundig hooger onderwijs, als den voornaamsten grond, waarop de in ons Vaderland in te voeren geneeskundige wetgeving behoort te rusten. Uit het

[p. 397]

Latijn vertaald en door Aanteekeningen toegelicht. Te Utrecht, bij C. van der Post, Jr. 1848. In gr. 8vo. VIII en 44 bl. f : - 60.

In de voorrede van de Hollandsche vertaling der in het Latijn gehouden redevoering geeft de Schrijver een reden op, waarom hij zoowel het een als het ander in het licht gaf. De Schrijver achtte eenige aanteekeningen noodig bij de uitgave van het Latijnsche stuk: terwijl hij daarmede bezig was, benoemde de Koning (in den zomer van 1848) eene Commissie tot de herziening der geneeskundige wetgeving. ‘Daarmede (zegt de Schrijver) waren de belangen van vele kunstoefenaren, van de stedelijke en landelijke heelmeesters inzonderheid, in een innig verband. Veertig jaren had ik in een aanzienlijk deel van Nederland met dezen dubbelen stand in betrekking gestaan [als lid der Provinciale geneeskundige Commissie]. Wanneer ik nu van hunne belangen sprak, hadden zij regt te vorderen, dat ik mijne aanmerkingen mededeelde, in de vaderlandsche taal, waarin zij mij konden verstaan en volgen. Maar dit voegde niet bij eene Latijnsche redevoering. Ik besloot daarom deze in het Nederduitsch over te brengen; en nu ontvangt men hier eene vrije vertaling van dezelve, met de toelichtende aanteekeningen en uitbreidingen, welke ik noodig oordeelde, tot het regt verstand van mijne denkbeelden in deze gewigtige zaak, te moeten mededeelen. Ik geef de Oratie daarenboven te gelijk in het licht, zoo als ik ze heb uitgesproken, met bijvoeging van het tweede deel, de vermelding der lotgevallen van de Hoogeschool; hetgeen in deze Nederduitsche uitgave noch behoefde, noch behoorde.’

Onze lezers zijn door dit uittreksel volkomen ingelicht, wat zij in ieder der aangekondigde geschriften vinden zullen; en zien daaruit, dat hij, die belang stelt in de zaak der geneeskunde, met het aanschaffen van de vertaling zal kunnen volstaan; terwijl hij, die goed Latijn wil lezen over dit onderwerp, en de fata wil vernemen der Utrechtsche Hoogeschool, gedurende het Academiejaar van 1847-1848, waarbij eene levensschets van den ‘eerwaardigen de brueijs, den Nestor der regtsgeleerde faculteit,’ en van den ‘wakkeren Hoogleeraar mulder, in de kracht eens veelbelovenden levens bezweken,’ zich bovendien ook van de Latijnsche redevoering zal moeten voorzien.

[p. 398]

Wenscht men vooraf het standpunt te kennen, op hetwelk de Schrijver in zijne beschouwing van de geneeskundige wetgeving en onderwijs is geplaatst: hij beklaagt zich, dat men hem en zijne ambtgenooten wel eens als te behoudend heeft voorgesteld. Zelf verklaart hij daaromtrent het volgende: ‘Bij de behandeling daarvan, stond het denkbeeld van vooruitgang als een lichtend punt voor mijn gemoed, maar ik vereenigde er mede een voorzigtig onderzoek van hetgeen de ondervinding, als te behouden noodig, scheen te hebben aangewezen. In deze belangrijke aangelegenheid, moet de vooruitgang, meende ik, de teelt zijn van de ervaring, bedachtzaam aangewend, en tevens voorgelicht door de uitbreiding der wetenschappen. Met deze mede te gaan, is de pligt van een ieder, die zich aan haar heeft toegewijd; daaruit zal van zelf de toepassing volgen op het bedrijvige leven.’

De geheele redevoering met de aanteekeningen beantwoordt inderdaad aan deze beschouwing. De Schrijver is, bij voorbeeld, geen voorstander van de oprigting eener afgescheiden geneeskundige school, of van de vereeniging van al de Academiën tot ééne, - maar hij wenscht het onderwijs-zelf op elke Hoogeschool uitgebreid en verbeterd te zien; hij wil alle genees- en heelkundigen onder de verpligting eener wetenschappelijke opleiding en het afleggen van een Staats-examen brengen; terwijl de Doctorale waardigheid alleen voor hen bewaard blijve, die grootere eer in het vak, op grond van meerdere vorderingen in de wetenschappen, najagen. Voorts bevat deze redevoering nog vele andere belangrijke opmerkingen omtrent zieken-verzorging, geneeskundig onderwijs en geneeskundige wetgeving, waarvan de behartiging aan Stedelijke autoriteiten, aan hen die met de Hoogeschool in Betrekking staan en op de wetgeving invloed uitoefenen, ten ernstigste mag worden aanbevolen.

In het tweede gedeelte der Latijnsche redevoering vindt men lezenswaardige bijzonderheden omtrent het leven van de Professoren mulder en de brueijs, met eene ten slotte bijgevoegde lijst hunner uitgegeven werken.