Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1849

[p. 395]

1. Flora Noviomagensis sive enumeratio plantarum circa Noviomagum sponte crescentium (Plantae phanerog. et cryptog. contin.). Scripserunt P.M.E. Gevers Deynoot et T.H.A.J. Abeleven. (Met denzelfden titel in het Nederduitsch.) Te Nijmegen, bij D. Haspels. 1848. In kl. 8vo. IX en 169 bl. f 1-50.
2. Flora van 's Hertogenbosch of naamlijst van de planten, welke in 's Hertogenbosch en omstreken in het wild gevonden worden, met aanwijzing van derzelver groeiplaatsen, door F.J.J. van Hoven, Officier van gezondheid der 2de Klasse. Te Heusden, bij A.F.G. de Pinéda. 1848. In gr. 8vo. VI en 36 bl. f 1-25.

Veelal stelt zich een boek beoordeelaar tot taak, onderzoek te doen naar de wetenschappelijke waarde van een werk, dat hem ter aankondiging wordt toegezonden, zoowel als naar het nut en de strekking van het boek. Moest deze regel ook met betrekking tot de hierboven vermelde Floraas worden gevolgd, dan zou het oordeel over dit eerste punt niet gunstig kunnen zijn. Wij bezitten van den welbekenden Hoogleeraar h.c. van hall eene vrij volledige opgave der in ons land in het wild groeijende planten: zijne Flora belgii septentrionalis. Nu valt het wel niet moeijelijk, uit dit werk, voor deze of gene plaats en hare omstreken, eene bijzondere Flora zamen te stellen; omdat men ook daar de groeiplaatsen vrij naaauwkeurig vindt opgegeven, waarbij het ontbrekende, behalve door zoo vele plaatselijke aanwijzingen van vroegere herbaristen, door eigen onderzoek gemakkelijk kan worden aangevuld. De orde of rangschikking, welke men in de optelling der in het wild groeijende planten te volgen heeft, laat evenmin eenig bezwaar over, sedert zoo vele Schrijvers hier tot veiligen gids kunnen dienen. Ons oordeel over de beide hier aangekondigde Floraas van Nijmegen en 's Hertogenbosch is hiermede uitgesproken. Dat de Schrijvers er van de meesten der beschrevene planten zelve hebben aangetroffen, verhoogt de wetenschappelijke waarde van het werk niet veel meer, dan b.v. van den anatoom, die de verschillende organen en stelsels op het lijk terugvindende, gelijk ze hem in een ontleedkundig werk zijn

[p. 396]

aangewezen, daarvan eene beschrijving levert. De Flora van Nijmegen heeft dit boven die van 's Hertogenbosch vooruit, dat zij veel vollediger en uitgebreider dan deze is; al neemt men ook aan, dat de omtrek der laatste plaats een geringer voorraad planten oplevert. Het is zoo, de Heer van hoven werd minder door de nasporingen van vroegere onderzoekers voorgelicht, en in zoo ver is zijn arbeid meer oorspronkelijk te heeten. In de rangschikking zijn de Schrijvers van beide naamlijsten, voor de phanerogamen en vasculaire cryptogamen, de synopsis van g.d.j. koch gevolgd. Wanneer beide boekjes alzoo, uit den aard der zaak, weinig tot bevordering der wetenschap kunnen toebrengen, welke kan dan hun nut en hunne strekking zijn? Wel geene andere, dan dat liefhebbers van herbariseren, zoo ze in die omstreken zich van het bestaan der beschrevene planten wenschen te overtuigen, deze werkjes tot gids voor hunne nasporingen bij de hand nemen. In dit opzigt kunnen ze worden aanbevolen. Wat de typographische waarde aangaat, onderscheidt zich N^o. 2 daarenboven vrij gunstig boven N^o. 1. Ten slotte mag Rec. den wensch niet onderdrukken, dat soortgelijke arbeid niet verder op andere steden onzes lands besmettelijk werken moge, en dat liever in de Flora van den Hoogleeraar van hall, bij eene andere uitgave er van, de vruchten van later onderzoek, in de verschillende streken onzes lands, worden opgenomen.