Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1849

Dr. Rovius, in en buiten praktijk, onder gezonden en kranken. Tooneelen uit het leven van den geneesheer ten platten lande, naar eene veeljarige ondervinding geschetst. Met Platen. 2-4de Aflevering. Te Schoonhoven, bij S.E. van Nooten. 1848. In gr. 8vo. Het geheele werk 311 bl. f 2-45.

De eerste aflevering van dit werk hebben we aangeprezen, en de tegenwoordige beantwoorden geheel aan onze verwachting. Het werk, dat nu compleet is, zal met genoegen gelezen worden. In de bezetene werpt de Schrijver een diepen blik in den toestand van eene krankzinnige, en de oorzaken van hare kwaal, en geeft het voorbeeld van eene geneeswijze, die op de ziel werkt, en in het behandelde geval de kwaal geneest. Het consult stelt de verwaandheid voor van een' geneesheer met onverdiende reputatie, die geenerlei belang stelt in de uitwerking van de middelen, die hij voorschrijft, en zijne praktijk slechts als een winstgevend bedrijf uitoefent. Nieuwjaar, de tijd van afrekening met de patiënten, levert stof tot de beschouwing van den toestand des geneesheers, wanneer hij zijne aanspraak op belooning voor gedane diensten wil laten gelden. De moeijelijke positie schetst den toestand van den arts, bij hypochondrische aanzienlijken. Het sterfbed van den Atheïst en Het geestelijk ziekenbezoek behelzen wenken, die wel verdienen door elken bedienaar van de godsdienst ter harte te worden genomen. Neef Sloep hangt een tafereel op van de lastige bezoeken van zich opdringende bloedverwanten, en van de heerschzucht der huishoudster van een ongehuwden kranke. De zelfmoord ligt niet op het gebied der geneeskunde, dan alleen in zoo ver zij ontmoetingen betreft, die de geneesheer wel eens heeft, en waarin hij niet redden of helpen kan. Kluchtig is het verhaal van 's dokters onschadelijke wraakoefening op baldadige smul- en drinkebroers, die hem wilden bespotten. Voorgewende droefheid is eene bijdrage tot de kennis van het menschelijke hart. In Barmhartige

[p. 321]

zusters worden bejaarde vrijsters of vrouwen geschilderd, die, geen eigen werkkring hebbende, van den eenen kranke naar den anderen loopen, meer om 't gerucht, dan uit menschlievendheid, en zich ook bemoeijen met de geneeskundige behandeling, en door eigenwijsheid en kwaadsprekendheid de lastigste schepselen zijn, die er voor zieken en voor geneesheeren kunnen bestaan. De zieke bij den ontvanger verhaalt het bezoek bij een vertroetelden jongen, die zijn maag had overladen. De concurrent schildert het verdriet, dat een mededinger den geneesheer veroorzaakt. De strijd des levens verhaalt de jammerlijke gevolgen van het baldadig afbreken eener teedere betrekking tusschen twee verloofden. De gevolgen van ééne leugen waarschuwt tegen eene verzoeking, in welke een eerstbeginnend geneesheer wel eens vervalt. Het sterven stelt eene kranke voor, die haren nabijzijnden dood met zekerheid aankondigt. Wij gelooven echter, dat er wel eene natuurlijker oplossing van te geven is, dan met hamlet's: ‘Er bestaat meer tusschen hemel en aarde, dan de wijsbegeerte kan droomen.’ De regtzinnige doctor is eene bevestiging van het Obsequium amicos, veritas odium parit, terwijl Twaalf jaren later de slotsom bevat van hetgeen de Schrijver aan de ondervinding van dat tijdverloop heeft te danken.

Het werk bevat eene aangename en tevens leerzame lektuur, zoo wel voor den gewonen lezer als voor geneeskundigen, en wij bevelen het aan als zoodanig.