Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1849

Werktuigkunde voor den Apotheker, of beschrijving en afbeelding der werktuigen in de Apotheek en het Laboratorium; door Dr. F. Mohr, Assessor Pharmaciae bij het Koninklijk Pruissisch Medicinaal Collegie te Coblenz, Apotheker en Lid van vele geleerde Genootschappen. Uit het Hoogduitsch door A.A.G. van Iterson, Apotheker te Gouda. - Ter dienste van Apothekers, Scheikundigen, Scheikundige Fabrikanten, Geneesheeren en Medicinaal-Beambten. Met 280 tusschen den tekst geplaatste houtsneêfiguren. Te Gouda, bij G.B. van Goor. 1848. In gr. 8vo. X en 320 bl. f 2-50.

Reeds voorlang bestond er bij de Pharmaceuten behoefte aan een werk gelijk het hier aangekondigde. Terwijl er in overvloed goede werken over het Theoretische deel van het vak

[p. 113]

bestaan, was er geheel gebrek aan een Handboek, waarin het, voor den werkenden Apotheker zoo hoogst belangrijke werktuiglijke deel van zijne wetenschap met genoegzame duidelijkheid en uitvoerigheid beschreven wordt. Met regt mag men derhalve het denkbeeld van Dr. mohr, om zijne kennis en ondervinding ten nutte zijner kunstbroeders dienstbaar te maken, een gelukkig denkbeeld noemen, en de wijze, waarop hij het heeft uitgevoerd, verzekert hem de opregte dankbaarheid van ieder, wien de bloei van het Pharmaceutische vak niet onverschillig is.

De Schrijver heeft zijn werk in drie Afdeelingen verdeeld. De eerste handelt in 8 Hoofdstukken over de inrigting van de verschillende lokaliteiten, die tot eene goede Apotheek behooren. De tweede bevat 32 Hoofdstukken, in welke de bijzondere werkzaamheden en toestellen beschreven worden. De derde beschrijft in 2 Hoofdstukken de recepteerkunst en het beheer der Apotheek.

Zonder nu den Schrijver op den voet te volgen, willen wij echter met een enkel woord datgene aanduiden, hetwelk ons bijzonder beviel, of waarin wij van hem meenen te moeten verschillen.

Zoo noemen wij als hoogst doelmatig en navolgenswaardig het eerste Hoofdstuk, ‘over de inrigting eener Apotheek,’ waarbij vooral het gedeelte, handelende over de toonbank, allerbelangrijkst is. Hij toch, die bij ondervinding weet, met hoe vele kleine onaangenaamheden en ongemakken men bij het werken aan eene slecht ingerigte toonbank te worstelen heeft, zal met ons den wensch uiten: ‘waren alle Apotheken van zoodanige toonbank voorzien!’

Niet minder belangrijk zijn de volgende Hoofdstukken dezer Afdeeling; hoewel wij niet kunnen ontveinzen, dat het nog al bezwaarlijk zal zijn, om overal de benoodigde ruimte voor eene aldus ingerigte Apotheek te vinden.

In de tweede Afdeeling kunnen wij de Hoofdstukken over den stoomtoestel, de extracten, de pers, distillatie, gas-ontwikkeling en opslorping, het filtreren, en het pulveriseren ten stelligste ter lezing aanbevelen.

Niet minder belangrijk en van algemeene toepassing is het eerste Hoofdstuk van de derde Afdeeling: de Recepteerkunst. Vele en gewigtig zijn de practische wenken en teregtwijzingen hier te vinden. Ten aanzien echter van datgene, wat de Schrijver bij saturatiën aanbeveelt, meenen wij van

[p. 114]

hem te moeten verschillen. Het is hier de plaats niet, om over dit onderwerp, waarover reeds zoo veel geschreven en getwist is, verder uit te weiden; maar wij mogen van deze gelegenheid gebruik maken, om de belanghebbenden te doen opmerken, dat er groot verschil bestaat tusschen eene saturatie langs den ouden en langs den Mohrschen weg bereid; een verschil zoo groot, dat het de bevoegdheid van den Apotheker te boven gaat, om in dezen, zonder bepaald voorschrift, van de gebruikelijke wijze af te wijken.

Ten aanzien van het tweede Hoofdstuk dezer Afdeeling, het laatste van het geheele werk, valt op te merken, dat het, bij veel doelmatigs, veel bevat dat voor den Nederlandschen Apotheker, gebonden, zoo als hij is, door wettelijke bepalingen, minder of in het geheel niet bruikbaar is. Te wenschen ware het geweest, dat de bekwame Vertaler, die zich overigens hoogst loffelijk van zijne taak gekweten heeft, had kunnen goedvinden, om dit hoofdstuk gedeeltelijk te wijzigen naar de behoefte van ons Land. Het geheel zou daardoor veel in bruikbaarheid gewonnen hebben, vooral voor jeugdige beginners, die dikwijls verlegen staan, hoe zij het beheer eener zaak zullen aanvangen; naardien vele patronen hunne bedienden hierin geheel onkundig laten.

Wij vonden geene aanleiding tot het maken van belangrijke aanmerkingen. Behoudens hier en daar eene enkele drukfout, is de uitvoering van het werk fraai te noemen; vooral is dit van toepassing op de bijgevoegde figuren. Wij wenschen dus den uitgever een ruim debiet, opdat daardoor moge blijken, dat de belangstelling van de Nederlandsche Apothekers in de doelmatige uitoefening van hun vak levendig en werkzaam is, tot vooruitgang en volmaking.