Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1848

De leer der Handelsovereenkomsten en Verbindtenissen, in praktijk gebragt; met mededeeling van formulieren voor de voornaamste verbindtenissen, en aanwijzing der bepalingen en regten, waaraan die verbindtenissen

[p. 639]

bij de Wetten op het Zegel en de Registratie onderworpen zijn. Te Amsterdam, bij P.N. van Kampen. 1848. In gr. 8vo. VIII en 335 bl. f 3-25.

De zich niet noemende Schrijver zegt, bl. vi zijner Voorrede: ‘wij gelooven daarom’ [dewijl de meeste geschriften over het Wetboek van Koophandel hoofdzakelijk voor regtsgeleerden bestemd, en voor den koopman doorgaans onverstaanbaar zijn], ‘dat er behoefte, groote behoefte bestaat aan een werk, duidelijk, eenvoudig, bevattelijk zamengesteld, dat den gewonen koopman zijne regten en verpligtingen leert kennen, zonder hem te vermoeijen met regtsgeleerde motiven of spitsvondige redeneringen; een werk, dat hij moet kunnen opslaan bij voorkomende moeijelijkheden of het aangaan van in zijn oog belangrijke overeenkomsten, en waarin hij zijne zaak, voor zoo verre die met de wetten in aanraking komt, kort, duidelijk en klaar vindt blootgelegd; in één woord, een werk, dat den koopman zijne wettelijke regten en verpligtingen, den aard, de kracht en de gevolgen zijner overeenkomsten leert kennen, dáár, waar geene ingewikkelde gevallen de tusschenkomst van eenen regtsgeleerde noodzakelijk maken.’

Ziedaar dus het doel der uitgaaf. ‘Mogt onze arbeid eenigen bijval vinden’ (zegt de Schrijver verder bl. viii): ‘dan stellen wij ons voor, van een hooger standpunt, dan dat, waarop wij ons nu plaatsten, doch altijd in het uitsluitend belang van den handel, ook de nu voorbijgegane titels van het Wetboek van Koophandel te behandelen.’

Gaarne zullen wij eenmaal dat meer wetenschappelijke werk van den Schrijver ontvangen. Voor het tegenwoordige, schoon het aan ook voor kooplieden bruikbare handboeken zoo volstrekt niet ontbreekt, verheugen wij ons over hetgene thans reeds is geleverd: want zeker zal de koopman nergens zoo veel van hetgene hij behoort te weten en na te komen zoo beknopt en duidelijk bijeenvinden. Wij vestigen de aandacht op bl. 248 en 249, als in den handel, vooral van en met winkeliers, zeer belangrijk, omdat zoo zelden op de vereischten van goede wissels gelet wordt: ‘De betrokkene

[p. 640]

wordt geacht bezitter te zijn van fondsen, den trekker toebehoorende; hij kan dit zijn doordien de trekker fondsen bij hem heeft nedergelegd, of uit hoofde hij aan den trekker geldsommen verschuldigd is; is de betrokkene bezitter van fondsen, den trekker behoorende, dan bevat veelal de wisselbrief den last op den betrokkene, om uit die fondsen het bedrag van den brief te voldoen, en wel in dezer voege:

A.... den.... De Heer B... te.... gelieve te betalen (op zigt, of vier weken na zigt, of op den.... aan den Heer C..... [te....] of order de som van..... waarde in rekening, zullende zijnEd. valideren in rekening, volgens (of zonder) advies van
ZEd. d.w. dienaar’
‘D....’

‘- - - - - Men ziet hieruit, dat een wisselbrief wel degelijk strekken kan, om, zonder overmaking van gelden, schulden tusschen handelaren, op verschillende plaatsen woonachtig, te kwijten, doch dat het wisselcontract alleen tusschen trekker en nemer bestaan kan, de betrokkene in elk geval alleen lasthebber van den trekker is. De tallooze wissels, dagelijks in omloop, zelfs naar gedrukte formulieren, en in dezer voege zamengesteld:

De Heeer A.... te.... gelieve te betalen aan den Heer B. of order de som van.... ‘zullende ZEd. valideren in rekening voor geleverde goederen door
ZEd. dienaar C.

A..... te....
zijn geene wisselbrieven. Er blijkt niet, dat de waarde tusschen trekker en nemer is vewisseld, dat er eene wisselovereenkomst is aangegaan; de nemer is hier alleen gemagtigd tot ontvangst. Hij wordt geen eigenaar van den zoogenaamden wisselbrief, maar moet het bedrag daarvan aan den trekker verantwoorden. (Art. 1839. B.W.) Men verwarre deze wisselbrieven niet met die, getrokken aan de order van een derde, alleen ten einde de betaling te vorderen.’

Bij het naslaan van het werk, hier en daar, heeft Referent op geene onnaauwkeurigheden gestuit.
a.f. sifflé.