Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1848

Vrede door het bloed des kruises. Leerrede op den Goeden Vrijdag, over Col. I: 20², door P.H. Hugenholtz, Theol. Dr. en Predikant te Rotterdam. Uitgegeven

[p. 633]

ten voordeele van het Nederl. Zendelinggenootschap. Te Rotterdam, bij van der Meer en Verbruggen. 1848. In gr. 8vo. VIII en 22 bl. f :-30.

Wij ontvangen hier van den Eerw. hugenholtz eene regt goede, Evangelische Leerrede, gehouden op den Goeden Vrijdag, en tevens zóó ingerigt, dat de Avondmaalsviering op het Paaschfeest er door werd voorbereid. Aanleiding tot de keuze van den tekst werd hem gegeven door het geschrift van Mr. groen van prinsterer over het Nederlandsche Zendelinggenootschap. Na de lezing van dat geschrift nam hij de gelegenheid van den Goeden Vrijdag te baat, om opentlijk te doen blijken, wat hij bij de zinspreuk des Genootschaps denkt, hoe hij vrede door het bloed des kruises meent te moeten verkondigen en wenscht verkondigd te zien. En tot de uitgave besloot hij te eerder, omdat hij, tot dat Genootschap in naauwe betrekking geplaatst, zich overtuigd mag houden, dat zijne opvatting van het Evangelie daar niet alleen geduld, maar ook door velen gedeeld wordt. Wij zien ons, bij de beoordeeling dezer Leerrede, hierdoor verpligt tot de opgave van hetgeen haar, als geloofsbelijdenis beschouwd, kenmerkt. En dan verdient het opmerking, dat de zoogenaamde voldoening-theorie hier niet gevonden wordt. Is het niet een dwaalbegrip - lezen wij bl. 19 - dat bij dezen en genen wordt gevonden, alsof onze Heer door zijn sterven voor de zonde (l. zonden) den toorn van God had gestild, en hem bewogen, om de schuldigen niet te straffen, om met de van Hem afvallige wereld vrede te maken? Dit stemt overeen met de opvatting van het begrip van zonde, die hier voorkomt. De vijandschap, door de zonde te weeg gebragt, bestaat uitsluitend aan de zijde van den mensch. De verzoening, door het bloed des kruises uitgewerkt, heeft de strekking, om die vijandschap weg te nemen. Daartoe heeft God aan de wereld genade bewezen, vergeving geschonken door den dood van zijnen Zoon. Terwijl Hij zijne regtvaardigheid betoonde, zijne hooge majesteit handhaafde en der wereld in den dood des onschuldigen hare schuld voor oogen stelde, heeft

[p. 634]

Hij te gelijker tijd het meest schuldgevoelende hart gerustgesteld door de zekerheid, dat de straf reeds is gedragen (bl. 12). Zien wij wèl, dan vindt deze opvatting, waarbij geen antwoord gezocht wordt op elke vraag, die bij het kruis in ons oprijst (bl. 14), geene genade in de oogen van tegenstanders als groen van prinsterer c.s. En daarom vreezen wij ook, dat de poging, hier aangewend, om hen voor het Genootschap te winnen, hoe welgemeend ook, noodwendig schipbreuk lijden zal op hunne dogmatische onverzettelijkheid. Meer verwachten wij daarvoor van de onbewimpelde verklaring, onlangs, naar aanleiding eener ingekomen vraag, door de Buitengewone Vergadering te Rotterdam met groote eenstemmigheid gedaan aangaande de duurzame getrouwheid des Genootschaps aan de grondslagen, waarop het vóór meer dan vijftig jaren gevestigd is. Door die verklaring zijn op ééns al de aanklagten en lasteringen, tegen het Genootschap ingebragt, zegevierend wederlegd. Daardoor is tevens het even onbekrompen als Christelijk-geloovig standpunt, waarop het staat, voor allen aangewezen. En een iegelijk, die zich nu onttrekt, heeft toe te zien, hoe hij zich verantwoorde voor God en menschen.

Wij verblijden ons, dat mannen, als hugenholtz en anderen, in onze dagen met zoo groote vrijmoedigheid uitkomen voor hunne gematigde, echt Evangelische denkwijze, en bevelen deze Leerrede allen aan, wien wat zij van den Heer gelooven en belijden geen koud begrip des verstands is, maar die vertroosting en versterking zoeken aan den voet van het kruis.