Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1848

De vloek der zelfzucht. Naar het Engelsch van de Gravin Van Blessington. III Deelen. Te Amsterdam, bij P. Kraay, Jun. 1848. In gr. 8vo. 878 bl. f 8-:

Het is eene prijselijke eigenschap van de meesteniet historische Engelsche romans, dat zij zich een of ander bepaald

[p. 617]

punt ter uitwerking hebben voorgesteld. Het geldt de schildering van een of ander bepaald karakter, de ontwikkeling van eene of andere bepaalde waarheid. Te ontkennen is het niet, dat de schrijvers zich daardoor wel eens laten vervoeren tot eene wijdloopigheid, die minder goedkeuring verdient en op de grenzen komt van langdradigheid; maar van den anderen kant worden dikwijls de bedoelde romans iets meer dan louter lectuur van uitspanning en mogen indedaad dienstbaar gerekend worden aan de bevordering der kennis van het menschelijke hart en karakter.

Ook het boek, dat wij thans aankondigen, bezit deze goede eigenschap. De titel bevalt ons het minste; wij zouden er aan twijfelen, of het juist uitdrukt, wat het boek bedoelt. De daad, wier rampzalige gevolgen het hoofdonderwerp van het verhaal uitmaakt, kan, ja, tot zelfzucht worden teruggebragt, maar is toch te zeer onvoorbedacht de opwelling van het oogenblik, dan dat men haar daaraan bepaald zal toeschrijven. The fatal error is daarom in het oorspronkelijke de meer gepaste titel.

Men zou bij het lezen van dezen roman schier op het denkbeeld komen, dat de Schrijfster door het lezen van de Ellen Middleton van Lady fullerton opgewekt is geworden, om een soortgelijk karakter, als ellen is, te teekenen, en te ontwikkelen, hoe soortgelijke omstandigheden op het mannelijk karakter moeten werken; zoo veel gelijks is er in de situatie van de heldin in het eene, van den held in het andere boek. Dat is haar ook zeer goed gelukt, en de Vertaler mogt te regt spreken van de uitvoerige schildering, de haarfijne ontleding van het karakter, waarvan zelfzucht zeker den grondtrek uitmaakt, en dat hier in zijnen kleingeestigen hoogmoed, in zijnen bekrompen argwaan, in zijn gebrek aan zedelijke kracht wordt ten toon gesteld. Rec. vindt het jammer, dat de Schrijfster die ééne groote gebeurtenis, welke den held zijn geheele volgende leven tot eenen vloek maakt, zoodanig heeft gekozen, dat zij zoo geheel onopzettelijk is. Al waren de gevolgen ook geheel onberekenbaar, de daad zelve moest wat meer eigene schuld medebrengen, om de waarschuwing indruk te doen maken.

Daarmede willen wij intusschen het vele goede en treffende zelfs in dit verhaal niet ontkennen, en meenen, dat het tot het getal derzulken behoort, waaruit voor de ken-

[p. 618]

nis van het menschelijke hart en leven nut is te trekken. Wij bevelen het dan ook gaarne ter lectuur aan, en geven daarbij den Vertaler even gaarne den lof, dat hij zijne taak goed heeft volbragt.