Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1848

Feestrede bij gelegenheid der vergadering van de Afdeeling des Nederlandschen Zendelinggenootschaps: 's Hertogenbosch, aldaar gehouden den 15 Junij 1848; door J.Th. Endtz, medebesturend Lid des Genootschaps en Predikant te Helmond. Te 's Hertogenbosch, bij Gebr. Muller. 1848. In gr. 8vo. 30 bl. f :-40.

De onder dezen titel in het licht gezondene redevoering werd op den eersten verjaardag van de stichting der Bossche afdeeling van het Zendelinggenootschap uitgesproken. Ambtsbroeders, in grooten getale daarbij tegenwoordig, begeerden de uitgave; hoogachting, vriendschap en dankbaarheid willigden dat verlangen in. De Spreker beschouwt de vestiging der genoemde afdeeling als vereerend, verpligtend en zaligend. (De redenaar, zich gaarne in de opgave van zijn plan symmetrisch uitdrukkende, zou wèl gedaan hebben voor het laatste woord verblijdend in de plaats te stellen.) Vereerend: want zij is een blijk van vooruitgang in heldere Evangelische kennis, in waren Christuszin, in gewenschte volmaking. Verpligtend, want zij eischt bereidwillige volharding, bescheidene aanmoediging, standvastig vertrouwen. Zaligend, omdat zij de verzekering schenkt der reinste zelfvoldoening, der hartelijkste dankbaarheid (n.l. van degenen, die door de werkzaamheid van het Genootschap tot het Christendom gebragt worden) en der uitnemendste belooning. Men ziet alzoo het geheel geregen in het korset van

[p. 583]

het driemaal drie, waaraan men zeker het tweede punt van het laatste deel te danken heeft, hetwelk anders reeds geheel in het eerste punt lag opgesloten. De uitwerking is zaakrijk, ofschoon breed genoeg aangelegd. Behalve nagebed en nazang, die er toch zeker wel geweest zijn, wordt het gebedene en gezongene medegedeeld. Het eerstgenoemde onderscheidt zich niet, en het laatste werd afgewisseld met verzen uit de Evangelische gezangen, uitgevoerd door een koor. Zoo iets strekt tot opluistering, vooral daar het gewone gezang meestal zeer veel te wenschen overlaat. In de wijze, waarop de Spreker tot het gezang uitnoodigt, hadden wij, zoo als in de gansche houding van het geheel, wat meer smaak begeerd. Als verhandeling heeft het stuk eene hooge waarde, vooral om het gesaisonneerde van het eerste deel; maar voor het doel hebben wij voor ons liever iets korters, puntigers, eleganters bij zulke gelegenheden. Met dat al is de redenaar een man, wiens hoofd en hart op de regte plaats zitten. De stijl is niet boven het middelmatige, doch rijkdom van zaken doet daarmede ligter vrede hebben.