Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1848

Verslag van het verhandelde op het eerste Landhuishoudkundig Congres, gehouden te Zwolle, den 11 en 12 Junij 1846. Te Zwolle, bij W.E.J. Tjeenk Willink. 1847. In gr. 8vo. 96 bl. f 1-:
Verslag van het verhandelde op het tweede Landhuishoudkundig Congres, gehouden te Arnhem, den 3, 4 en 5 Junij 1847. Te Zwolle, bij W.E.J. Tjeenk Willink. 1847. In gr. 8vo. 216 bl. f 2-20.

De eeuw, die wij beleven, kenschetst zich in de beoefening der wetenschappen en kunsten door vrije zamenkomsten. Deze bijeenkomsten schijnen hoe langer hoe meer bijval te vinden en de plaats van besloten Genootschappen met vaste leden, welke in de vorige eeuw vooral eenen grooten bloei bereikten, langzamerhand te zullen innemen. Het groote nut dier bijeenkomsten ligt, behalve in eene dikwerf voor het geheele volgende leven belangrijke personele kennismaking en daaruit voortvloeijende vriendschapsbetrekking tus-

[p. 502]

schen beoefenaars van hetzelfde vak van wetenschap of kunst, ook vooral in eene wisseling van denkbeelden en onderlinge mededeeling van inzigten en ervaring, die ons uit den gewonen kring van eenzijdige beschouwing op het vrije veld der algemeene waarheidsliefde verplaatsen kan. Om echter tot stellige uitkomsten te geraken en niet te ontaarden in de doodende vormen van een Genootschap, moeten zulke bijeenkomsten een zeer juist bepaald en niet al te ruim doel hebben, of, zoo zij zich een ruimer veld kiezen, in onderscheidene sectiën of afdeelingen gesplitst worden. Elk, die jaarlijksche vergaderingen van een onzer nog talrijke geleerde Genootschappen een of meermalen bijwoonde, weet, dat de schaduwzijde dier vergaderingen vooral bestaat in het moeten aanhooren van Rapporten over onderwerpen, die men niet verstaat, en het hooren spreken en oordeelvellen over zaken van een bepaald vak van studie door personen, die, hoe bekwaam ook anders, over die zaken eigenlijk geen eigen oordeel hebben kunnen. Die aanmatiging wordt aanstekelijk: men hoort anderen een gevoelen uitbrengen over onze wetenschap, en nu meent men ook wel te mogen medespreken over onderwerpen, die de hunne betreffen. Bedriegen wij ons niet, dan is dit ook in het eerste Landhuishoudkundig Congres min of meer het geval geweest. Het Verslag van dat Congres althans verplaatst ons, door eene naauwkeurige opgave van tgeen elk, naar het hem inviel, adviseerde en sprak, somtijds op eene zeer aanschouwelijke wijze in eene vergadering, waar het noemen van een woord bijkans genoeg is om aan hem, die het uitsprak, eene commissie te doen opdragen, waartoe hij, volgens den aard zijner bijzondere studie of hoofdbezigheid, eigenlijk ongeroepen was. Het noodzakelijke van sectien te vormen is door den Baron van ittersum op het tweede Congres te regt ter sprake gebragt, hoezeer de vergadering daaromtrent geene beslissing genomen heeft. - Het tweede Congres moet, volgens het Verslag, niet altijd even belangrijk als het eerste geweest zijn. Men had minder tijd tot vrije discussie door het voorlezen der lange Rapporten, waaronder dat over de afschaffing der Tienden, hoe belangrijk ook, hoogst vermoeijend moet geweest zijn om aan te hooren. 't Verwondert ons dan ook niet, op den laatsten dag der bijeenkomst een voorstel te hooren, om in het vervolg de Rapporten niet meer te doen voorgelezen.

Het Landbouwkundig Congres heeft zijnen oorsprong te

[p. 503]

danken aan eene uitnoodiging aan de Nederlandsche landbouwkundigen, die van de Overijsselsche vereeniging tot ontwikkeling van Provinciale welvaart was uitgegaan. Het is een verblijdend verschijnsel, dat de opkomst zoo talrijk was, (bij het eerste 211, bij het tweede 250) hoezeer bij het eerste Congres de deelnemers uit Zwolle zelf verreweg de meerderheid der aanwezigen uitmaakten, hetgeen in Arnhem volstrekt het geval niet was, waar men er minder eene stedelijke zaak van scheen te maken, terwijl ook het getal der landbouwkundigen uit Zwolle op het tweede Congres bijkans tot ⅙ versmolten was. De bijeenkomst te Arnhem heeft dus meer algemeene deelneming gevonden dan die te Zwolle, en was in de daad nog veel talrijker dan de enkele cijfers aanwijzen. Die aangroeijende deelneming is een bewijs van vermeerderde belangstelling.

Het zou weinig nuttigheid hebben, zoo wij den geheelen inhoud der beide Verslagen aan de lezers van dit Tijdschrift beknoptelijk wilden mededeelen. Wij vergenoegen ons met dezelve allen aan te bevelen, die in den vaderlandschen Landbouw belang stellen, en die, om welke redenen dan ook, van het genoegen verstoken waren de vergaderingen bij te wonen. Wij beloven ons van deze vergaderingen voor de welvaart des Vaderlands veel goeds, vooral wanneer de tijd der bijeenkomst meer aan vrije discussie dan aan het voorlezen van lange verhandelingen wordt toegewijd.