Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1848

De Volksstem. Eene Lijdenspreek voor onze dagen; door C.E. van Koetsveld, Predikant te Schoonhoven. Te Schoonhoven, bij S.E. van Nooten. 1848. In gr. 8vo. 36 bl. f :-35.

Gelijk het onderwerp van deze gelegenheidsleerrede eene spoedige aankondiging vordert, zoo verdient haar voortreffelijke inhoud eene hoogst gunstige beoordeeling. De tekst is Matth. XXVII:15-23: de keuze van barrabas tot loslating, en de eisch van jezus tot kruisiging door het volk. De Redenaar vond daarin aanleiding, om, te midden van de gebeurtenissen des tijds (19 Maart), te spreken over de volksstem, ‘ten einde, zonder zich te mengen in staatkundige verschillen, vreemd aan het Koningrijk der hemelen en aan de heilige plaats, die gebeurtenissen te doen beschouwen in het ernstig licht, dat in deze dagen van opgewonden geestdrift door velen wordt voorbijgezien.’ Den draad der geschiedenis vasthoudende, maakt de Spreker opmerkzaam: op de staatsmagt, die de volksstem inroept en - daarvoor bukt; op de listige drijvers, die haar leiden; op het volk zelf, dat spreekt; op den Regtvaardige, die als onschuldig offer der volksstem valt, en eindelijk op het Godsbestuur, dat hoog boven haar woest gedruisch zetelt. Hij neemt daaruit vervolgens aanleiding, om zijnen hoorderen de volksstem te doen kennen, hen voor (tegen) haar te waarschuwen, en hen boven haar te verheffen. Alles gepast, belangrijk en

[p. 297]

schoon. Eene enkele herhaling en het over 't geheel wat al te lange der preek, dat echter meer bij het gesprokene dan bij het geschrevene woord hindert, zijn de eenige aanmerkingen, die wij hebben. Door de bijvoeging van gebed en gezang (het laatste zeer gelukkig gekozen) heeft de lezer het geheel der Godsdienstoefening voor zich.

Maar meer zal men misschien vragen naar den geest, waarin de Redenaar over de volksstem spreekt. Gij hebt het reeds bemerkt aan het tweede punt van het tweede deel der leerrede. En met regt spreekt de bezadigde Evangeliedienaar met afkeuring en waarschuwing van het onzinnig gepeupelgeschreeuw, waardoor de grondslagen van maatschappelijke orde en maatschappelijk geluk worden ondermijnd; van die toomelooze woede, waarvan sedert eenige maanden geheel Europa de treurige gevolgen ondervindt; van die janhagelmagt, die zoo vele menschen, huisgezinnen, steden, staten in de jammerlijkste ellende dompelt. Wij danken den prediker des Evangelies, die, in deze dagen van verwarring en omkeering, daartegen zijne stem doet hooren. En dat die stem in ons vaderland meer dan elders weêrklank vindt, wij danken er God voor, maar willen ééne opmerking niet terughouden. Niet in het goede van grondwetten, belastingverdeelingen, regtsbediening alleen is een waarborg voor rust en orde; maar daarin vooral, bijna schreven wij daarin alleen, dat de beginselen van het Evangelie worden geëerbiedigd; dat er een godsdienstige zin in de natie is ontwikkeld. Wie ooren heeft, hoore het!