Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1848

Handboek voor Notarissen, naar de Nederlandsche Wetgeving, door Mr. J.J. Loke, Lid der Arrondissementsregtbank te Breda. Te Breda, bij Broese en Comp. 1846. In gr. 8vo. IV, X, 868 en 98 bl. f 7-25.
Wet op het Notarisambt, van den 9 Julij 1842 (Staatsblad, N^o. 20). Benevens het Tarief van het Honorarium enz. der Notarissen, vastgesteld bij de Wet van 31 Maart 1847. (Staatsblad, N^o. 12). Met Aanteekeningen. Tweede vermeerderde Druk. Te Amsterdam, bij L. van Bakkenes. 1847. In kl. 8vo. XVI en 75 bl. f :-75.

[p. 197]

Zoo bezitten wij dan nu het Handboek voor Notarissen door Mr. j.j. loke geheel afgewerkt; terwijl het eerste boek: van de Notarissen en hunne werkzaamheden in het algemeen, nu, voor zoo veel het noodig was, omgewerkt is naar de thans in werking zijnde Wet van 9 Julij 1842. Het is waar, op bl. 88 ee en ff wordt van het Honorarium der Notarissen nog gehandeld naar het voorloopig tarief, geregeld bij Kon. Besluit van 25 Sept. 1844 (S.B. N^o. 48), en niet naar de Wet van 31 Maart 1847 (S.B. N^o. 12), als tijdens de uitgaaf van het werk nog niet bekend. Doch het tarief is zoo zeer geen onderwerp der notariéle wetenschap. De bij Mr. loke slechts vlugtig aangewezene bepalingen nopens de gevallen, waarin de taxatie verpligtend is, benevens den vorm van indiening enz., zijn hoofdzakelijk bij de Wet van 31 Maart 1847 behouden. Welk Notaris kent dan ook die wet niet reeds genoeg, of zou een Handboek koopen, om haar te leeren verstaan?

Wij meenen dus, dat het hier aangekondigde werk, door de latere invoering van het bij de Wet geregelde Tarief, niet in waarde verloren heeft. De Schrijver is steeds getrouw gebleven aan het plan, hetwelk hij in zijne voorrede zich ten regel gesteld had. Naar ons inzien heeft hij het meest wetenschappelijke der tegenwoordige handboeken en handleidingen tot de studie van het Notarisambt geleverd, en wel zóódanig een opstel, hetwelk niet alleen tot opleiding van aanstaande Candidaten dient, maar ook met vrucht door reeds lang gevestigde Notarissen kan worden geraadpleegd. Juist om den wetenschappelijken aard van het werk, kon het niet bestemd zijn tot een louter formulierboek; en toch zijn de weinige formulieren, die aan het einde voorkomen, ons welkom, dewijl zij ons doen zien, hoe de Schrijver theorie en praktijk weet te vereenigen, en onder anderen het voorbeeld geeft van duidelijkheid, zuiverheid van taal en beknoptheid.

Op vele geschilpunten geeft de Schrijver, ook met opgaaf van de bezwaren er tegen, zijn gevoelen op; doch op één punt, hetwelk door den Hoogen Raad nog niet beslist is, heeft hij dat niet uitdrukkelijk gedaan. Art. 37, 2de lid

[p. 198]

der Wet op het Notarisambt van 31 Maart 1847, in verband gebragt met art. 9 enz. van het Kon. Besl. van 8 Aug. 1838, wordt bij de Administratie, overeenkomstig Missive van den Minister van Justitie van 31 October 1845, de resolutie van den Minister van Financiën van 4 Nov. 1845, N^o. 104, en het Periodiek Woordenboek, 1846, I, p. 54, nog alzóó begrepen, dat acten van overdragt of cessie van hypothecaire Schuldbekentenissen, en dien ten gevolge ook toebedeeling van eenig Hypotheek bij acte van Boedelscheiding, behelzen moeten de vermelding der kadastrale indeeling. De meeste Notarissen ontkennen dit, en beweren, dat, ja, wel de boedelscheiding, voor zoo veel er vaste goederen worden toebedeeld, aan overschrijving is onderworpen, doch het extract daarvan geenszins behoeft te behelzen de toebedeeling van hypothecaire Schuldvorderingen. Wel kan ook daarvan aanteekening worden gedaan op verzoek van eenige belanghebbende partij; maar de Wetgever heeft het stuk tot die aanteekening niet bestemd. Referent, Advocaat en Notaris van beroep, heeft nog onlangs, voor de Regtbank te Middelburg, de zaak van eenen Notaris in het vierde district der Provincie Zeeland bepleit, tegen wien door het Publick Ministerie de verwijzing in tien gulden boete met de kosten, des noods te verhalen bij lijfsdwang, werd gevorderd, omdat hij, in eene boedelscheiding, had toebedeeld eene hypothecaire Schuldvordering, zonder omschrijving der kadastrale indeeling van het verbonden Perceel. De Regtbank heeft den Eisch aan het Publiek Ministerie ontzegd en den Staat veroordeeld in de kosten, en in dat vonnis is berust; maar de twistvraag is onbeslist, dewijl de Regtbank verklaard heeft in het onderzoek daarvan niet te kunnen treden, vermits niet genoegzaam over den inhoud der aangevallene acte, uit het Proces verbaal van den Ontvanger der Registratie, in verband met de antwoorden van mij als gemagtigde, kon worden geoordeeld. Daar dus de aanklager het feit niet toereikend bewezen had, bleef het regtspunt buiten onderzoek.

Mr. loke schijnt echter met mij van gevoelen, dat, bij toebedeeling van Hypotheek, de vermelding der kadastrale indeeling van de verbondene perceelen niet noodig, en dus

[p. 199]

de Boedelscheiding, voor zoo veel zij toebedeeling van hypotheken bevat, niet alleen geenszins tot overschrijving, maar zelfs niet eens tot aanteekening of vermelding op de Registers der Hypotheken, ofschoon daarvoor vatbaar, door den Wetgever bestemd is. Men zie de formulieren, bl. 89 dier rubriek, vergeleken met bl. 88. Bl. 88, bij toebedeeling van vaste goederen, vermeldt de kadastrale indeeling; bl. 89, bij toebedeeling eener hypothecaire schuldvordering, zwijgt er van. Maar, bij de omschrijving van dat Hypotheek, wordt dan ook in 't geheel niet aangeduid, op welk vast goed het gevestigd is. Dit zou, naar de leer van het Hof van Overijssel, bij arrest van 18 Dec. 1843 in zake der Acten van Doorhaling, en welk arrest, volgens het Per. Woord. 1846, I, p. 53, door de Administratie tot rigtsnoer genomen is, verschil kunnen maken.

Maar zonderling schijnt het Referent, dat het Hof van Overijssel den regtsregel: quae abundant non nocent, zóó heeft kunnen miskennen. Immers, mag ergens de kadastrale indeeling verzwegen worden, dan kan de verzwijging daarvan niet strafbaar worden, omdat er eene andere aanduiding voorkomt, die eveneens had kunnen worden nagelaten.

Buitendien is toebedeeling van hypotheek bij Scheiding heel iets anders, dan toestemming in de doorhaling: want elke acte van radiatie is door den wetgever bestemd om in 't oorspronkelijke of bij afschrift op het Kantoor der Hypotheken te worden overgebragt, opdat de doorhaling geschiede. Maar voor den opvolger in hypothecaire regten is het meest altijd genoeg, dat de Debiteur van die opvolging kennis krijge, daar toch het verband op het vaste goed onveranderd gevestigd blijft.

De bezitters van het werk van den Heer loke zullen wèl doen, met zich ook het andere hier aangekondigde werkje: de Wet op het Notarisambt van 9 Julij 1842, en het Tarief volgens de Wet van 31 Maart 1847, aan te schaffen, vooral om de Aanteekeningen, waarmede dit stuksken, dat zijnen tweeden vermeerderden druk reeds beleeft, verrijkt is.

[p. 200]

Ook aan het Handboek van den Heer loke wenscht de ondergeteekende spoedig eenen nieuwen, mogt het zijn eenigzins vermeerderden, druk toe, en hiermede besluit hij zijne aankondiging en aanbeveling.

a.f. sifflé.

Middelburg,

Januarij 1848.